Khi nào tài sản đang có tranh chấp được chia theo di chúc? Tìm hiểu quy định về phân chia tài sản thừa kế khi có tranh chấp và cách giải quyết theo di chúc.
Khi nào tài sản đang có tranh chấp được chia theo di chúc?
Tài sản đang có tranh chấp chỉ được chia theo di chúc khi di chúc đáp ứng đầy đủ các điều kiện hợp pháp và tranh chấp về tài sản đã được giải quyết hoặc có phán quyết từ tòa án. Điều này đảm bảo rằng tài sản được chia đúng theo ý nguyện của người để lại di chúc và quyền lợi của các bên liên quan cũng được bảo vệ. Để phân chia tài sản theo di chúc khi có tranh chấp, cần lưu ý các điểm quan trọng sau:
- Di chúc hợp pháp: Di chúc phải đáp ứng đủ các yêu cầu pháp lý theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, bao gồm các yếu tố về hình thức, nội dung và ý chí tự nguyện của người lập di chúc. Di chúc không hợp pháp sẽ không thể được dùng để chia tài sản tranh chấp.
- Giải quyết tranh chấp tài sản: Tài sản tranh chấp sẽ không thể được phân chia ngay theo di chúc nếu chưa có phán quyết của tòa án xác định quyền sở hữu hoặc giá trị của tài sản. Điều này có nghĩa là tranh chấp về tài sản phải được giải quyết thông qua thỏa thuận giữa các bên hoặc thông qua tòa án trước khi tiến hành chia theo di chúc.
- Đảm bảo quyền lợi của thừa kế bắt buộc: Các thừa kế bắt buộc như con chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự hoặc cha mẹ của người để lại di sản phải được đảm bảo quyền lợi theo quy định. Dù di chúc có nội dung phân chia rõ ràng, quyền lợi của các thừa kế bắt buộc này vẫn phải được bảo vệ.
- Tôn trọng quyền sở hữu hợp pháp của người khác: Nếu tài sản tranh chấp thuộc sở hữu chung, việc chia tài sản theo di chúc chỉ được thực hiện sau khi xác định phần sở hữu của người đã mất. Tài sản thuộc phần của các chủ sở hữu khác sẽ không được phân chia theo di chúc trừ khi có sự đồng ý của họ.
Ví dụ minh họa
Giả sử ông A qua đời và để lại một căn nhà với di chúc chia căn nhà này cho các con. Tuy nhiên, vợ của ông A là bà B cho rằng căn nhà là tài sản chung của hai vợ chồng và yêu cầu phân chia phần sở hữu của mình trước khi thực hiện di chúc. Các con của ông A muốn thực hiện di chúc nhưng bà B không đồng ý. Vụ việc này được đưa ra tòa án để giải quyết tranh chấp.
Trong trường hợp này, tòa án sẽ xác minh quyền sở hữu của căn nhà. Nếu xác định rằng bà B có quyền sở hữu đối với một phần căn nhà, tòa án sẽ chia tài sản theo phần sở hữu của bà trước, phần còn lại sẽ là tài sản thừa kế của ông A và sẽ được chia theo di chúc. Quá trình này đảm bảo quyền lợi hợp pháp của các bên và tôn trọng ý nguyện của người đã mất.
Những vướng mắc thực tế
Trong quá trình giải quyết tranh chấp và phân chia tài sản theo di chúc, có thể gặp nhiều vướng mắc thực tế như sau:
- Tranh chấp về tính hợp pháp của di chúc
Di chúc không hợp lệ sẽ không được dùng để chia tài sản. Các bên liên quan có thể tranh cãi về tính hợp pháp của di chúc, gây khó khăn cho quá trình phân chia tài sản và làm kéo dài thời gian giải quyết. - Mâu thuẫn giữa các thừa kế và thừa kế bắt buộc
Tranh chấp thường xảy ra khi di chúc không bảo đảm quyền lợi của các thừa kế bắt buộc. Quyền lợi của các thừa kế này cần được bảo vệ theo quy định pháp luật, và điều này có thể mâu thuẫn với nội dung di chúc, dẫn đến việc các bên phải nhờ đến sự can thiệp của tòa án. - Khó khăn trong việc xác minh quyền sở hữu tài sản tranh chấp
Nếu tài sản không có đầy đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, việc xác minh quyền lợi của các bên sẽ gặp khó khăn, khiến tranh chấp kéo dài và ảnh hưởng đến quyền lợi của các thừa kế hợp pháp. - Chi phí và thời gian tố tụng kéo dài
Việc đưa tranh chấp ra tòa án có thể kéo dài thời gian và gây tốn kém chi phí pháp lý cho các bên. Điều này ảnh hưởng không chỉ về tài chính mà còn ảnh hưởng đến tâm lý và quan hệ gia đình của các bên liên quan.
Những lưu ý cần thiết
Khi tiến hành phân chia tài sản đang có tranh chấp theo di chúc, các bên liên quan cần lưu ý các điểm sau:
- Chuẩn bị đầy đủ tài liệu liên quan đến di chúc và quyền sở hữu tài sản
Để bảo vệ quyền lợi của mình, các bên cần có đầy đủ giấy tờ chứng minh tính hợp pháp của di chúc và quyền sở hữu tài sản. Điều này giúp quá trình giải quyết tranh chấp diễn ra thuận lợi và giảm thiểu thời gian. - Tham khảo ý kiến của luật sư hoặc chuyên gia pháp lý
Khi có tranh chấp phức tạp hoặc không đạt được thỏa thuận, tham khảo ý kiến của luật sư hoặc chuyên gia pháp lý sẽ giúp các bên nắm rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, đồng thời bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật. - Đảm bảo quyền lợi của các thừa kế bắt buộc
Các thừa kế bắt buộc như con chưa thành niên hoặc người mất năng lực hành vi dân sự cần được bảo vệ quyền lợi trong quá trình phân chia tài sản. Các bên cần tuân thủ quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi của các thừa kế này. - Thỏa thuận trước khi đưa vụ việc ra tòa án nếu có thể
Để tiết kiệm thời gian và chi phí pháp lý, các bên nên cố gắng đạt được thỏa thuận phân chia tài sản trước khi đưa tranh chấp ra tòa án. Nếu không thể thỏa thuận, việc đưa vụ việc ra tòa là cần thiết, nhưng các bên nên cân nhắc khả năng hòa giải trước.
Căn cứ pháp lý
Các quy định pháp lý liên quan đến việc phân chia tài sản tranh chấp theo di chúc được xác định trong các văn bản pháp luật sau:
- Bộ luật Dân sự 2015, đặc biệt các điều khoản liên quan đến di chúc, thừa kế theo di chúc và thừa kế bắt buộc.
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, quy định rõ quyền sở hữu tài sản trong hôn nhân và quyền lợi của các thừa kế bắt buộc.
Để tìm hiểu thêm về quy định pháp lý và nhận tư vấn từ các chuyên gia, bạn có thể tham khảo tại Báo Pháp Luật và Luật PVL Group, đảm bảo quyền lợi của mình trong quá trình giải quyết tranh chấp và phân chia tài sản thừa kế.
