Khi nào tài sản chung của vợ chồng có thể được chia trước khi một bên qua đời? Bài viết phân tích chi tiết các trường hợp, ví dụ thực tế và căn cứ pháp lý.
1) Khi nào tài sản chung của vợ chồng có thể được chia trước khi một bên qua đời?
Khi nào tài sản chung của vợ chồng có thể được chia trước khi một bên qua đời? Đây là một câu hỏi pháp lý phổ biến, nhất là khi các cặp vợ chồng muốn đảm bảo quyền sở hữu tài sản của mình trong những tình huống đặc biệt. Theo quy định pháp luật Việt Nam, tài sản chung của vợ chồng là những tài sản hình thành trong thời kỳ hôn nhân, thuộc quyền sở hữu của cả hai bên. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, pháp luật cho phép vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu chia tài sản chung trước khi một trong hai bên qua đời.
- Các trường hợp chia tài sản chung trước khi một bên qua đời: Việc chia tài sản chung của vợ chồng trước khi một bên qua đời có thể diễn ra trong các tình huống như sau:
- Khi một trong hai bên muốn tách tài sản chung để thực hiện các giao dịch cá nhân: Nếu một bên muốn sử dụng phần tài sản của mình để đầu tư hoặc giao dịch độc lập, họ có quyền yêu cầu tách tài sản chung để có phần sở hữu riêng của mình. Điều này giúp người vợ hoặc chồng dễ dàng thực hiện các giao dịch mà không cần có sự đồng thuận của bên còn lại.
- Khi vợ hoặc chồng đang mắc nợ hoặc có nguy cơ mất tài sản: Trong trường hợp một bên vợ hoặc chồng có nguy cơ mất tài sản do nợ nần hoặc các vấn đề pháp lý, người còn lại có thể yêu cầu chia tài sản chung để bảo vệ phần tài sản của mình. Việc chia tài sản trong trường hợp này nhằm đảm bảo phần tài sản không bị ảnh hưởng bởi nghĩa vụ tài chính của bên kia.
- Khi một bên vợ hoặc chồng muốn lập di chúc cho phần tài sản của mình: Nếu một trong hai người muốn lập di chúc để định đoạt phần tài sản của mình trong tương lai, họ có quyền yêu cầu chia tài sản chung để xác định rõ phần tài sản mà mình sở hữu. Điều này giúp người lập di chúc đảm bảo tài sản của mình được phân chia theo ý nguyện mà không cần phụ thuộc vào tài sản chung sau khi qua đời.
- Khi hai bên đồng ý chia tài sản chung để tránh tranh chấp sau này: Vợ chồng cũng có thể thỏa thuận chia tài sản chung trước khi một trong hai bên qua đời, nhằm đảm bảo rằng tài sản sẽ được phân chia rõ ràng, tránh các tranh chấp phát sinh trong tương lai.
- Quy trình chia tài sản chung trước khi một bên qua đời: Để thực hiện việc chia tài sản chung, hai vợ chồng có thể thỏa thuận và lập văn bản chia tài sản chung. Văn bản này cần có sự đồng ý của cả hai bên và phải được công chứng hoặc chứng thực theo quy định pháp luật. Nếu một bên không đồng ý, bên còn lại có thể yêu cầu tòa án can thiệp để phân chia tài sản chung theo quy định pháp luật.
2) Ví dụ minh họa
Giả sử ông K và bà M là vợ chồng và có tài sản chung bao gồm một căn nhà và một khoản tiết kiệm lớn. Ông K đang kinh doanh và có nguy cơ gặp rủi ro về tài chính. Để bảo vệ phần tài sản của mình, bà M yêu cầu chia tài sản chung trước khi có bất kỳ vấn đề pháp lý nào xảy ra. Ông K đồng ý với yêu cầu của bà M và cả hai lập văn bản thỏa thuận chia tài sản chung, trong đó quy định rõ phần tài sản của bà M là căn nhà, và khoản tiết kiệm sẽ thuộc phần của ông K. Sau khi chia tài sản, bà M có thể yên tâm rằng tài sản của mình sẽ không bị ảnh hưởng bởi các nghĩa vụ tài chính của ông K.
3) Những vướng mắc thực tế
- Sự đồng thuận giữa hai bên: Việc chia tài sản chung đòi hỏi sự đồng thuận của cả hai vợ chồng. Nếu một bên không đồng ý với việc chia tài sản, người kia phải nộp đơn lên tòa án yêu cầu can thiệp. Quá trình này có thể kéo dài và gây ra mâu thuẫn nếu các bên không có thiện chí hợp tác.
- Khó khăn trong việc định giá tài sản: Khi chia tài sản chung, cần xác định giá trị chính xác của tài sản để phân chia một cách công bằng. Việc này có thể trở nên phức tạp nếu tài sản có giá trị lớn hoặc khó định giá như bất động sản hoặc doanh nghiệp.
- Chi phí pháp lý và thời gian: Thủ tục chia tài sản chung có thể tốn kém chi phí và kéo dài thời gian, đặc biệt nếu hai bên không đạt được thỏa thuận và phải nhờ đến tòa án giải quyết. Các bên cũng cần chuẩn bị các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu và giá trị tài sản, gây thêm khó khăn và chi phí.
4) Những lưu ý cần thiết
- Lập văn bản thỏa thuận chia tài sản chung: Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp, khi chia tài sản chung, hai bên nên lập văn bản thỏa thuận rõ ràng. Văn bản này cần được công chứng hoặc chứng thực để có giá trị pháp lý, đảm bảo tài sản được chia một cách minh bạch.
- Tham khảo ý kiến luật sư: Nếu có khó khăn trong quá trình chia tài sản chung hoặc khi có các yếu tố pháp lý phức tạp, nên tham khảo ý kiến của luật sư để được tư vấn và hỗ trợ về quyền lợi hợp pháp. Luật sư có thể giúp các bên chuẩn bị giấy tờ pháp lý, thỏa thuận phân chia và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình.
- Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ pháp lý: Khi yêu cầu chia tài sản chung, các bên cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ liên quan đến quyền sở hữu tài sản, chẳng hạn như giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà đất, hợp đồng mua bán và các giấy tờ khác liên quan. Việc chuẩn bị đầy đủ giấy tờ sẽ giúp quá trình chia tài sản diễn ra nhanh chóng và tránh các tranh chấp không cần thiết.
5) Căn cứ pháp lý
- Luật Hôn nhân và Gia đình Việt Nam: Quy định về quyền sở hữu tài sản chung của vợ chồng và quyền yêu cầu chia tài sản chung trước khi một bên qua đời.
- Bộ luật Dân sự Việt Nam: Các điều khoản về quyền sở hữu tài sản, quyền yêu cầu phân chia tài sản chung khi có nhu cầu tách bạch quyền sở hữu hoặc có nhu cầu lập di chúc.
- Luật Thừa kế Việt Nam: Các quy định về quyền lợi của người còn sống và các thừa kế hợp pháp khi một bên qua đời, và quyền yêu cầu chia tài sản trước khi một bên qua đời để đảm bảo quyền lợi hợp pháp.
Trên đây là các quy định về việc phân chia tài sản chung của vợ chồng trước khi một bên qua đời. Việc chia tài sản trong trường hợp này giúp bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người còn sống và tránh được các tranh chấp không đáng có sau khi một bên qua đời. Nếu bạn gặp khó khăn trong quá trình phân chia tài sản hoặc cần tư vấn pháp lý, Luật PVL Group luôn sẵn sàng hỗ trợ và cung cấp các giải pháp phù hợp để đảm bảo quyền lợi của bạn.
Liên kết nội bộ: Thừa kế – Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo Pháp Luật
