Khi nào hành vi làm nhục người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự? Tìm hiểu chi tiết về các quy định pháp lý, ví dụ minh họa và những lưu ý quan trọng.
1. Khi nào hành vi làm nhục người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự?
Làm nhục người khác là hành vi hạ thấp danh dự, nhân phẩm của một cá nhân, thông qua lời nói, hành động hoặc những hình thức khác nhằm mục đích gây tổn thương tinh thần cho người bị hại. Tội làm nhục người khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi hành vi này gây ra hậu quả nghiêm trọng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm và gây tổn hại tâm lý cho người bị hại.
Theo quy định của Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), hành vi làm nhục người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi:
- Có hành vi công khai hoặc bí mật xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự, nhân phẩm của người khác. Điều này có thể thông qua lời nói, hành động trực tiếp, hoặc việc lan truyền thông tin sai lệch, không đúng sự thật nhằm làm nhục người khác.
- Hậu quả của hành vi: Nếu hành vi xúc phạm dẫn đến hậu quả nghiêm trọng cho nạn nhân, như gây tổn hại lớn về tinh thần, tổn thất về tài sản hoặc thậm chí dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn như tự tử, thì người thực hiện hành vi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Phạm tội có tổ chức hoặc sử dụng phương tiện truyền thông: Hành vi làm nhục người khác sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự nặng hơn khi thực hiện theo tổ chức, có kế hoạch, hoặc thông qua các phương tiện truyền thông như mạng xã hội, báo chí, gây lan truyền rộng rãi và ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự của người bị hại.
Tùy thuộc vào tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi, người vi phạm có thể đối mặt với mức án phạt tù từ 3 tháng đến 5 năm.
2. Ví dụ minh họa về hành vi làm nhục người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Ví dụ: A và B từng có mâu thuẫn cá nhân. Do thù ghét B, A đã cố ý dựng lên những câu chuyện sai sự thật về đời tư của B, rồi phát tán các thông tin này lên mạng xã hội, khiến nhiều người lên án, chỉ trích và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến danh dự của B.
B đã bị tổn thương về mặt tinh thần và bị xã hội lên án sai trái. Sau khi vụ việc bị phát hiện, cơ quan công an đã điều tra và xác định rằng A đã có hành vi làm nhục B thông qua việc phát tán thông tin sai sự thật. Hành vi này gây tổn hại nặng nề đến danh dự và nhân phẩm của B. Tòa án đã tuyên A mức án 6 tháng tù giam theo Điều 155 Bộ luật Hình sự vì hành vi làm nhục người khác.
3. Những vướng mắc thực tế trong việc xử lý hành vi làm nhục người khác
Thực tế cho thấy, việc xử lý các vụ án làm nhục người khác gặp nhiều khó khăn do một số lý do sau:
- Khó khăn trong việc xác định mức độ nghiêm trọng: Hành vi làm nhục người khác thường mang tính chất tâm lý và tinh thần, nên việc xác định hậu quả cụ thể và mức độ tổn thương là rất khó khăn. Điều này làm cho quá trình xác định trách nhiệm pháp lý của người vi phạm trở nên phức tạp hơn.
- Hành vi làm nhục trên mạng xã hội: Mạng xã hội là nơi dễ dàng phát tán thông tin, và một lời nói hoặc hành động thiếu suy nghĩ có thể lan truyền với tốc độ nhanh chóng, gây tổn hại lớn cho nạn nhân. Tuy nhiên, việc kiểm soát và xử lý các hành vi này trên không gian mạng lại là một thách thức lớn do đặc thù của môi trường trực tuyến.
- Ranh giới giữa phê phán và làm nhục: Nhiều người cho rằng mình có quyền tự do ngôn luận và sử dụng quyền này để chỉ trích người khác, nhưng nếu vượt quá giới hạn và xúc phạm nghiêm trọng đến danh dự và nhân phẩm, hành vi đó có thể bị xem là làm nhục. Việc phân định giữa quyền tự do ngôn luận và hành vi xúc phạm là một vấn đề phức tạp trong việc xử lý tội danh này.
4. Những lưu ý cần thiết về hành vi làm nhục người khác
Để tránh rủi ro pháp lý liên quan đến hành vi làm nhục người khác, cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Không lan truyền thông tin chưa được kiểm chứng: Trước khi đưa ra bất kỳ nhận xét nào về một cá nhân hoặc tổ chức, cần đảm bảo rằng thông tin đó là đúng sự thật và không gây tổn hại đến danh dự hoặc nhân phẩm của người khác.
- Tránh lạm dụng mạng xã hội: Mạng xã hội có thể là công cụ hữu ích để chia sẻ thông tin, nhưng nếu sử dụng để công kích, xúc phạm người khác, bạn có thể phải chịu trách nhiệm pháp lý. Việc lan truyền thông tin sai lệch trên không gian mạng, dù không có ý đồ xấu, cũng có thể dẫn đến việc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
- Tự do ngôn luận không đồng nghĩa với việc xúc phạm người khác: Mọi người đều có quyền tự do ngôn luận, nhưng cần phải tôn trọng quyền danh dự và nhân phẩm của người khác. Khi có dấu hiệu xúc phạm hoặc lạm dụng quyền này để làm nhục, bạn có thể đối diện với hình phạt theo quy định của pháp luật.
- Tìm cách hòa giải: Trong trường hợp có mâu thuẫn cá nhân, việc tìm cách hòa giải trước khi để mâu thuẫn leo thang sẽ giúp tránh những hậu quả pháp lý đáng tiếc. Việc hòa giải không chỉ giúp hàn gắn mối quan hệ mà còn giúp giảm bớt áp lực và tổn thương tâm lý cho các bên.
5. Căn cứ pháp lý về hành vi làm nhục người khác
Các hành vi làm nhục người khác được xử lý theo các quy định pháp luật sau:
- Điều 155 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017): Quy định về tội làm nhục người khác, với mức phạt tù từ 3 tháng đến 5 năm tùy thuộc vào tính chất và mức độ nghiêm trọng của hành vi.
- Nghị định 15/2020/NĐ-CP: Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin, trong đó có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác trên mạng.
Ngoài ra, nếu hành vi làm nhục không đủ yếu tố để truy cứu trách nhiệm hình sự, người thực hiện hành vi vẫn có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP, với mức phạt từ 10 triệu đến 20 triệu đồng.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/hinh-su/
Liên kết ngoại: https://plo.vn/phap-luat/
Bài viết đã cung cấp câu trả lời chi tiết về khi nào hành vi làm nhục người khác bị truy cứu trách nhiệm hình sự, từ các quy định pháp lý, ví dụ minh họa thực tế, đến những lưu ý cần thiết. Điều này giúp mọi người hiểu rõ hơn về quyền và trách nhiệm pháp lý khi đối mặt với các tình huống liên quan đến danh dự và nhân phẩm.
