Khi Nào Cần Thực Hiện Giám Sát Môi Trường Trong Quá Trình Xây Dựng?Tìm hiểu các quy định giám sát môi trường, ví dụ minh họa, vướng mắc thực tế và lưu ý quan trọng.
Khi Nào Cần Thực Hiện Giám Sát Môi Trường Trong Quá Trình Xây Dựng?
Giám sát môi trường là một hoạt động quan trọng trong quá trình thi công các dự án xây dựng, nhằm đảm bảo rằng các tác động tiêu cực đến môi trường được kiểm soát và giảm thiểu. Vậy, khi nào cần thực hiện giám sát môi trường trong quá trình xây dựng? Bài viết này sẽ phân tích chi tiết các trường hợp cần giám sát môi trường, cung cấp ví dụ minh họa, những vướng mắc thực tế, lưu ý cần thiết và căn cứ pháp lý liên quan.
1. Khi Nào Cần Thực Hiện Giám Sát Môi Trường Trong Quá Trình Xây Dựng?
Dự án thuộc danh mục phải thực hiện đánh giá tác động môi trường (ĐTM): Các dự án đã thực hiện ĐTM phải tiếp tục thực hiện giám sát môi trường trong suốt quá trình thi công để đảm bảo các biện pháp bảo vệ môi trường đã cam kết được thực hiện đúng và hiệu quả.
Dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao: Những dự án xây dựng công trình lớn, khu công nghiệp, nhà máy sản xuất, khu dân cư, hay các công trình có hoạt động nạo vét, khai thác vật liệu xây dựng thường có khả năng gây ra ô nhiễm không khí, nước, đất và tiếng ồn. Giám sát môi trường là bắt buộc để kiểm soát các tác động này.
Dự án gần khu vực nhạy cảm về môi trường: Các công trình xây dựng gần sông, hồ, rừng, khu bảo tồn, hoặc khu dân cư đông đúc cần thực hiện giám sát môi trường chặt chẽ để bảo vệ hệ sinh thái và sức khỏe cộng đồng.
Dự án có yêu cầu từ cơ quan quản lý môi trường: Theo quy định, các cơ quan chức năng có thể yêu cầu chủ đầu tư thực hiện giám sát môi trường nếu dự án có dấu hiệu gây ra các tác động tiêu cực đến môi trường trong quá trình triển khai.
Dự án có thay đổi so với báo cáo ĐTM ban đầu: Nếu có sự thay đổi về quy mô, thiết kế, công nghệ, hoặc các yếu tố khác so với báo cáo ĐTM đã được phê duyệt, chủ đầu tư phải thực hiện giám sát môi trường để đánh giá lại các tác động.
2. Ví Dụ Minh Họa Về Giám Sát Môi Trường Trong Quá Trình Xây Dựng
Ví dụ cụ thể: Công ty XYZ triển khai dự án xây dựng một nhà máy sản xuất xi măng tại một khu công nghiệp. Theo báo cáo ĐTM, dự án phải thực hiện giám sát môi trường trong quá trình thi công và vận hành để kiểm soát bụi, tiếng ồn, nước thải và khí thải.
Trong quá trình xây dựng, công ty XYZ đã lắp đặt các thiết bị giám sát tự động để đo đạc nồng độ bụi và tiếng ồn tại công trường, đồng thời bố trí các bể lắng để xử lý nước thải xây dựng trước khi xả ra môi trường. Các dữ liệu giám sát được báo cáo định kỳ cho cơ quan quản lý môi trường để đánh giá và có biện pháp điều chỉnh kịp thời nếu có vi phạm.
Bài học từ ví dụ: Giám sát môi trường là yếu tố không thể thiếu đối với các dự án xây dựng có nguy cơ gây ô nhiễm. Việc giám sát giúp chủ đầu tư kiểm soát tốt các tác động, đảm bảo tuân thủ pháp luật và giảm thiểu rủi ro bị xử phạt hành chính hoặc ngừng dự án.
3. Những Vướng Mắc Thực Tế Khi Thực Hiện Giám Sát Môi Trường Trong Quá Trình Xây Dựng
Chi phí giám sát môi trường cao: Giám sát môi trường đòi hỏi đầu tư vào thiết bị đo đạc, nhân lực chuyên môn, và các chi phí vận hành khác. Đối với nhiều doanh nghiệp nhỏ, đây là gánh nặng tài chính lớn khiến họ ngần ngại trong việc thực hiện đầy đủ các yêu cầu giám sát.
Thiếu thiết bị và công nghệ giám sát: Nhiều công trình xây dựng thiếu các thiết bị giám sát môi trường hiện đại hoặc không đáp ứng được yêu cầu về kỹ thuật, dẫn đến việc giám sát không hiệu quả. Điều này gây khó khăn cho việc đánh giá chính xác các tác động môi trường.
Chưa thực hiện đúng cam kết ĐTM: Một số dự án mặc dù đã có cam kết giám sát môi trường trong báo cáo ĐTM nhưng lại không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ, dẫn đến tình trạng ô nhiễm không được kiểm soát kịp thời, gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và cộng đồng.
Khó khăn trong việc báo cáo kết quả giám sát: Việc báo cáo kết quả giám sát môi trường thường yêu cầu các quy trình, thủ tục phức tạp và thời gian dài. Nếu doanh nghiệp không nắm rõ quy định hoặc thiếu nhân sự chuyên trách, việc báo cáo sẽ bị chậm trễ, ảnh hưởng đến uy tín của dự án.
4. Những Lưu Ý Cần Thiết Khi Thực Hiện Giám Sát Môi Trường Trong Quá Trình Xây Dựng
Chuẩn bị kế hoạch giám sát chi tiết: Trước khi bắt đầu thi công, chủ đầu tư cần xây dựng kế hoạch giám sát môi trường chi tiết, bao gồm các chỉ tiêu cần giám sát, thiết bị đo đạc, tần suất giám sát, và quy trình báo cáo kết quả. Kế hoạch này giúp dự án tuân thủ đầy đủ các cam kết về môi trường.
Lựa chọn đơn vị giám sát có năng lực: Để đảm bảo chất lượng giám sát môi trường, chủ đầu tư nên chọn các đơn vị tư vấn hoặc giám sát có năng lực và kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Việc hợp tác với các đơn vị uy tín sẽ giúp giám sát môi trường được thực hiện hiệu quả và đúng quy định.
Thực hiện các biện pháp khắc phục kịp thời: Trong quá trình giám sát, nếu phát hiện các chỉ tiêu môi trường vượt ngưỡng cho phép, chủ đầu tư cần thực hiện ngay các biện pháp khắc phục để giảm thiểu tác động và tránh bị xử phạt từ cơ quan chức năng.
Liên tục cập nhật và báo cáo kết quả giám sát: Chủ đầu tư cần liên tục cập nhật các dữ liệu giám sát môi trường và báo cáo kết quả định kỳ cho cơ quan quản lý. Việc tuân thủ đúng quy trình báo cáo không chỉ đảm bảo tính minh bạch mà còn giúp phát hiện sớm các vấn đề và có biện pháp xử lý kịp thời.
5. Căn Cứ Pháp Lý
Luật Bảo vệ Môi trường 2020: Luật này quy định chi tiết về giám sát môi trường trong quá trình xây dựng, yêu cầu các chủ đầu tư phải thực hiện giám sát đối với các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường.
Nghị định 08/2022/NĐ-CP: Nghị định quy định chi tiết việc thực hiện giám sát môi trường, quy trình báo cáo kết quả giám sát và các biện pháp xử lý nếu phát hiện vi phạm trong quá trình thi công xây dựng.
Thông tư 25/2019/TT-BTNMT: Thông tư hướng dẫn kỹ thuật về giám sát môi trường cho các dự án xây dựng, bao gồm quy trình đo đạc, các chỉ tiêu giám sát, và quy định về báo cáo kết quả.
Quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường: Các quy định liên quan đến việc kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm môi trường trong quá trình xây dựng, đảm bảo các dự án tuân thủ đúng cam kết về bảo vệ môi trường.
Để tìm hiểu thêm về khi nào cần thực hiện giám sát môi trường trong quá trình xây dựng, bạn có thể tham khảo tại Luật Xây Dựng PVL Group hoặc xem thêm thông tin tại Báo Pháp Luật.
