Khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, quy trình thế nào? Tìm hiểu quy định pháp luật và quy trình cụ thể.
Khi một bên vợ hoặc chồng yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, quy trình thế nào?
1. Trả lời chi tiết câu hỏi:
Trong thời kỳ hôn nhân, tài sản chung của vợ chồng được quy định theo Điều 33 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, bao gồm tài sản do vợ chồng tạo lập, thu nhập từ lao động, kinh doanh, lợi ích từ tài sản chung, và các tài sản khác mà vợ chồng có được trong thời kỳ hôn nhân.
Việc một bên yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân là hoàn toàn hợp pháp theo Điều 38 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. Tài sản chung có thể được phân chia theo yêu cầu của một trong hai vợ chồng mà không nhất thiết phải dẫn đến việc ly hôn. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra khi có lý do chính đáng, chẳng hạn như vợ chồng có kế hoạch kinh doanh riêng hoặc muốn bảo vệ quyền lợi tài sản trong trường hợp rủi ro xảy ra.
Quy trình yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân thường diễn ra qua các bước sau:
- Thỏa thuận phân chia tài sản giữa vợ chồng: Trước hết, vợ chồng có thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản. Thỏa thuận này có thể là phân chia toàn bộ tài sản hoặc một phần tài sản chung, tùy thuộc vào mong muốn của cả hai. Thỏa thuận cần được lập thành văn bản và có thể công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
- Nộp đơn yêu cầu tòa án phân chia tài sản: Nếu vợ chồng không thể tự thỏa thuận về việc phân chia tài sản, một trong hai bên có thể nộp đơn yêu cầu tòa án giải quyết việc chia tài sản chung. Trong đơn yêu cầu, người nộp đơn cần liệt kê các tài sản chung và yêu cầu cách thức phân chia tài sản cụ thể.
- Tòa án thụ lý đơn và giải quyết: Sau khi nhận được đơn, tòa án sẽ thụ lý và tiến hành giải quyết vụ việc. Trong quá trình này, tòa án sẽ xem xét các tài sản chung, nguồn gốc của tài sản, công sức đóng góp của mỗi bên, và các yếu tố khác như lợi ích của con cái để quyết định việc phân chia tài sản sao cho hợp lý và công bằng.
- Ra quyết định phân chia tài sản: Sau khi xem xét các yếu tố trên, tòa án sẽ ra quyết định về việc phân chia tài sản. Quyết định này sẽ dựa trên các nguyên tắc công bằng, bảo vệ quyền lợi của vợ chồng và con cái, cũng như các nghĩa vụ tài chính phát sinh từ tài sản chung.
2. Ví dụ minh họa:
Anh A và chị B kết hôn từ năm 2010 và trong quá trình chung sống, họ đã tạo lập nhiều tài sản chung như nhà đất, xe hơi, và tài khoản tiết kiệm. Năm 2023, do chị B muốn kinh doanh riêng và sợ rằng rủi ro tài chính của chị sẽ ảnh hưởng đến tài sản gia đình, chị B quyết định yêu cầu chia một phần tài sản chung để sử dụng cho hoạt động kinh doanh của mình.
Chị B và anh A đã không thể thỏa thuận về việc phân chia tài sản, nên chị B đã nộp đơn lên tòa án yêu cầu phân chia tài sản. Sau khi tòa án xem xét và đánh giá, tài sản chung bao gồm một căn nhà và tài khoản tiết kiệm sẽ được phân chia. Tòa án quyết định rằng chị B được chia một phần tài khoản tiết kiệm để chị có thể sử dụng trong hoạt động kinh doanh riêng, trong khi tài sản còn lại vẫn thuộc sở hữu chung của cả hai vợ chồng.
Ví dụ này minh họa rằng việc yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân là hoàn toàn có thể và không cần phải dẫn đến ly hôn.
3. Những vướng mắc thực tế:
Việc yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân có thể dẫn đến nhiều vướng mắc và tranh chấp, đặc biệt là khi vợ chồng không thể thỏa thuận được việc phân chia. Một số vướng mắc thực tế thường gặp bao gồm:
- Không đạt được thỏa thuận chung: Vợ chồng có thể gặp khó khăn trong việc thống nhất về việc chia tài sản, đặc biệt là khi tài sản có giá trị lớn hoặc một bên cảm thấy mình có đóng góp nhiều hơn. Điều này thường dẫn đến việc phải nhờ đến tòa án để phân xử.
- Phân chia tài sản phức tạp: Trong một số trường hợp, việc xác định đâu là tài sản chung và đâu là tài sản riêng của vợ chồng có thể gây khó khăn, đặc biệt khi tài sản được tạo lập trước khi kết hôn hoặc trong quá trình kinh doanh chung.
- Ảnh hưởng đến tình cảm và quan hệ gia đình: Việc yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa vợ chồng, đặc biệt nếu một bên cảm thấy mình bị tổn thương hoặc bị thiệt hại về tài sản.
4. Những lưu ý cần thiết:
Để đảm bảo quá trình yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân diễn ra suôn sẻ và tránh những tranh chấp không đáng có, vợ chồng cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Thỏa thuận bằng văn bản: Nếu vợ chồng đồng ý về việc chia tài sản chung, thỏa thuận cần được lập thành văn bản và công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên và tránh các tranh chấp về sau.
- Minh bạch về tài sản: Vợ chồng nên minh bạch trong việc quản lý và sử dụng tài sản chung, đặc biệt là khi một bên muốn yêu cầu chia tài sản. Mọi quyết định về việc sử dụng và quản lý tài sản chung nên được thảo luận rõ ràng.
- Tham khảo ý kiến luật sư: Trong trường hợp vợ chồng không thể tự thỏa thuận về việc chia tài sản chung, việc tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn pháp lý là rất cần thiết. Luật sư có thể giúp đảm bảo quá trình yêu cầu chia tài sản được thực hiện đúng quy định pháp luật và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
- Bảo vệ quyền lợi của con cái: Khi yêu cầu chia tài sản, vợ chồng cần lưu ý đến quyền lợi của con cái, đặc biệt là khi tài sản chung liên quan đến nhà ở hoặc các nguồn tài chính phục vụ cho nhu cầu của con.
5. Căn cứ pháp lý:
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, đặc biệt là Điều 33 và Điều 38 quy định về tài sản chung và quy trình chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân.
- Bộ luật Dân sự 2015, quy định về quyền sở hữu và quản lý tài sản trong các giao dịch pháp lý của vợ chồng.
- Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình liên quan đến việc phân chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về việc yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ bạn với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.
Liên kết nội bộ: Luật Hôn nhân gia đình – Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo Pháp luật Việt Nam
