Khi con nuôi muốn giữ lại tên gốc, cha mẹ nuôi có thể thay đổi không? Bài viết giải đáp chi tiết, ví dụ minh họa, những vướng mắc thực tế, lưu ý cần thiết và căn cứ pháp lý.
Khi con nuôi muốn giữ lại tên gốc, cha mẹ nuôi có thể thay đổi không?
1. Hãy trả lời câu hỏi chi tiết:
Khi con nuôi muốn giữ lại tên gốc, cha mẹ nuôi có thể thay đổi không? Đây là một vấn đề thường gặp khi các gia đình nhận con nuôi, đặc biệt khi con nuôi đã có một tên gọi gốc từ cha mẹ sinh học. Theo pháp luật Việt Nam, quyền được đặt tên cho con nuôi là quyền của cha mẹ nuôi, nhưng cũng cần xem xét đến quyền lợi của con nuôi và tôn trọng nguyện vọng của trẻ, đặc biệt khi con nuôi đã lớn.
Điều 26 của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định rằng cha mẹ nuôi có quyền thay đổi họ, tên của con nuôi nhưng phải căn cứ vào quyền lợi tốt nhất của trẻ em. Tuy nhiên, khi con nuôi đã đủ tuổi hiểu biết và có ý kiến riêng (từ 9 tuổi trở lên theo Luật Trẻ em 2016), thì việc thay đổi tên phải được sự đồng ý của con nuôi. Nếu trẻ mong muốn giữ lại tên gốc, cha mẹ nuôi không thể tự ý thay đổi mà không có sự đồng thuận từ trẻ.
Hơn nữa, việc thay đổi tên không chỉ mang tính pháp lý mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý của con nuôi. Đối với nhiều trẻ em, tên gốc không chỉ là một phần bản sắc cá nhân mà còn là dấu ấn kết nối với nguồn gốc sinh học của chúng. Việc giữ lại tên gốc giúp trẻ cảm thấy an tâm và duy trì một phần danh tính riêng.
2. Ví dụ minh họa:
Giả sử, một gia đình tại Hà Nội nhận nuôi bé gái 10 tuổi từ một gia đình khác. Bé gái này đã có tên là Nguyễn Thị Lan từ khi sinh ra và rất yêu quý tên này vì nó gắn liền với kỷ niệm về cha mẹ sinh học của bé. Cha mẹ nuôi mới muốn thay đổi tên của bé thành một cái tên khác theo ý muốn của họ, tuy nhiên bé Lan lại không đồng ý. Theo quy định pháp luật, cha mẹ nuôi không thể thay đổi tên của bé Lan mà không có sự đồng ý từ bé, vì bé đã trên 9 tuổi và có quyền giữ lại tên gốc.
Trong trường hợp này, nếu cha mẹ nuôi tôn trọng nguyện vọng của bé và cho phép giữ lại tên Nguyễn Thị Lan, điều này sẽ giúp bé duy trì cảm giác ổn định và an toàn trong môi trường mới.
3. Những vướng mắc thực tế:
Trong quá trình thực hiện việc thay đổi họ tên của con nuôi, nhiều gia đình có thể gặp phải một số vướng mắc thực tế:
- Xung đột về nguyện vọng: Nhiều cha mẹ nuôi mong muốn con nuôi có tên mới để thể hiện sự liên kết với gia đình mới, tuy nhiên con nuôi có thể không muốn thay đổi tên vì nhiều lý do cá nhân. Điều này có thể dẫn đến xung đột giữa cha mẹ nuôi và con nuôi.
- Tâm lý của trẻ: Việc thay đổi tên có thể ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, đặc biệt là những trẻ đã lớn. Nhiều trẻ cảm thấy việc thay đổi tên là mất đi một phần bản sắc cá nhân và sự kết nối với nguồn gốc sinh học của mình.
- Thủ tục pháp lý phức tạp: Việc thay đổi tên của con nuôi không chỉ cần có sự đồng ý của cả hai bên mà còn phải qua các thủ tục pháp lý như điều chỉnh giấy khai sinh, sổ hộ khẩu và các giấy tờ khác. Điều này có thể mất thời gian và gây phiền hà cho các gia đình.
- Ý kiến của trẻ: Với những trẻ dưới 9 tuổi, việc thay đổi tên có thể diễn ra dễ dàng hơn do pháp luật chưa yêu cầu sự đồng ý của trẻ. Tuy nhiên, đối với trẻ trên 9 tuổi, cha mẹ nuôi cần chú ý lắng nghe ý kiến và tôn trọng quyền tự quyết của trẻ.
4. Những lưu ý cần thiết:
Khi đối mặt với quyết định thay đổi tên cho con nuôi, cha mẹ nuôi cần lưu ý một số điểm sau:
- Tôn trọng nguyện vọng của con nuôi: Đặc biệt khi con nuôi đã đủ lớn và có khả năng bày tỏ ý kiến, cha mẹ nuôi cần lắng nghe và tôn trọng quyết định của trẻ về việc giữ lại hay thay đổi tên gốc.
- Xem xét lợi ích lâu dài: Việc thay đổi tên có thể ảnh hưởng đến tâm lý và cảm xúc của trẻ trong tương lai. Cha mẹ nuôi nên xem xét kỹ lưỡng lợi ích lâu dài của trẻ trước khi đưa ra quyết định.
- Thủ tục pháp lý cần tuân thủ: Nếu quyết định thay đổi tên, cha mẹ nuôi cần tuân thủ đúng các quy định pháp luật liên quan đến việc điều chỉnh giấy tờ cá nhân của trẻ, bao gồm giấy khai sinh, hộ khẩu và các giấy tờ liên quan khác.
- Giao tiếp với con nuôi: Để đảm bảo quá trình thay đổi tên diễn ra suôn sẻ, cha mẹ nuôi nên tạo điều kiện để con nuôi có thể bày tỏ suy nghĩ và cảm xúc của mình. Việc giao tiếp cởi mở sẽ giúp trẻ cảm thấy an toàn và được tôn trọng trong môi trường gia đình mới.
5. Căn cứ pháp lý:
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, Điều 26 quy định về quyền của cha mẹ nuôi trong việc thay đổi họ tên của con nuôi.
- Luật Trẻ em 2016, Điều 4 và Điều 21 quy định về quyền bày tỏ ý kiến của trẻ em, đặc biệt là trẻ em từ 9 tuổi trở lên.
- Nghị định 123/2015/NĐ-CP về đăng ký hộ tịch quy định về thủ tục thay đổi, cải chính tên cho trẻ em.
Việc quyết định thay đổi hay giữ lại tên gốc của con nuôi là một quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý và quyền lợi của trẻ. Cha mẹ nuôi cần thận trọng, cân nhắc và tôn trọng nguyện vọng của trẻ, đặc biệt là trong những trường hợp trẻ đã đủ lớn để hiểu và đưa ra ý kiến riêng. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến vấn đề này, quý vị có thể liên hệ với Luật PVL Group để được tư vấn pháp lý chi tiết và chính xác.
Liên kết nội bộ: Hôn nhân và gia đình
Liên kết ngoại: Bạn đọc Báo Pháp Luật
