Hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không?

1. Hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không?

Hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không? Đây là một câu hỏi thường gặp khi xét về các mối quan hệ trong gia đình và pháp luật hình sự. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, hành vi trộm cắp tài sản của người thân vẫn có thể bị coi là tội phạm nếu thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội trộm cắp tài sản, như đã quy định tại Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017).

Mối quan hệ thân nhân không loại trừ trách nhiệm hình sự khi hành vi trộm cắp tài sản có giá trị từ 2.000.000 đồng trở lên hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng kèm theo các yếu tố như:

• Người phạm tội đã có tiền án về tội trộm cắp hoặc các tội liên quan đến chiếm đoạt tài sản.
• Hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng về mặt tài chính hoặc tinh thần cho người bị hại, bất kể họ là người thân trong gia đình.

Tuy nhiên, trong thực tế, do yếu tố tình cảm gia đình và sự tha thứ từ phía người bị hại, nhiều trường hợp người thân bị mất tài sản có thể không yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự, dẫn đến việc hành vi không bị xử lý theo pháp luật.

2. Ví dụ minh họa

Để minh họa rõ hơn câu hỏi hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không, chúng ta có thể xem xét một trường hợp cụ thể:

Anh C là con trai trong gia đình, vì nợ nần do đánh bạc nên đã lén lấy trộm một số tiền mặt 50 triệu đồng từ két sắt của bố mẹ. Sau khi phát hiện sự việc, bố mẹ C đã chọn không báo cảnh sát và tự giải quyết vấn đề trong gia đình, đồng thời yêu cầu C trả lại số tiền và cam kết không tái phạm.

Trong trường hợp này, về mặt pháp lý, hành vi của C đã cấu thành tội trộm cắp tài sản theo Điều 173 Bộ luật Hình sự, vì giá trị tài sản bị trộm vượt quá 2.000.000 đồng. Tuy nhiên, vì yếu tố tình cảm gia đình, nếu bố mẹ không yêu cầu truy cứu trách nhiệm hình sự, C sẽ không bị xử lý theo pháp luật.

3. Những vướng mắc thực tế trong việc xử lý hành vi trộm cắp tài sản trong gia đình

Hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không cũng gặp nhiều vướng mắc trong thực tế xét xử và áp dụng pháp luật:

a) Tình cảm gia đình: Mối quan hệ thân thuộc thường khiến các bên trong gia đình lựa chọn giải quyết nội bộ, thay vì đưa vụ việc ra pháp luật. Điều này khiến nhiều hành vi trộm cắp tài sản giữa người thân không bị xử lý hình sự, dẫn đến tình trạng tái phạm.

b) Khó khăn trong việc chứng minh tài sản chiếm đoạt: Trong nhiều trường hợp, tài sản trong gia đình không được quản lý chặt chẽ, đặc biệt khi giữa các thành viên tồn tại sự tin tưởng. Do đó, việc chứng minh hành vi chiếm đoạt tài sản có thể gặp khó khăn. Ví dụ, nếu không có bằng chứng rõ ràng về việc người thân đã trộm cắp tài sản, việc xử lý theo pháp luật sẽ không thực hiện được.

c) Mối quan hệ gia đình ảnh hưởng đến quyết định truy tố: Nhiều người bị hại trong gia đình có xu hướng không muốn làm lớn chuyện, vì lo ngại ảnh hưởng đến danh dự và mối quan hệ gia đình. Điều này dẫn đến nhiều hành vi trộm cắp tài sản giữa người thân không được truy tố và xét xử.

4. Những lưu ý cần thiết khi xử lý hành vi trộm cắp trong gia đình

Để trả lời chi tiết câu hỏi hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không, có một số lưu ý quan trọng cần xem xét:

a) Tính chất pháp lý không bị ảnh hưởng bởi quan hệ gia đình: Mặc dù người phạm tội là người thân, hành vi trộm cắp tài sản vẫn bị xử lý nếu thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định pháp luật. Do đó, người bị hại nên nhận thức rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình khi xử lý tình huống này.

b) Sự tha thứ không loại trừ trách nhiệm hình sự: Trong một số trường hợp, dù người bị hại tha thứ và không yêu cầu xử lý, cơ quan chức năng vẫn có thể can thiệp nếu hành vi gây ra thiệt hại nghiêm trọng. Điều này nhằm đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và ngăn chặn việc tái phạm.

c) Bằng chứng là yếu tố then chốt: Để xử lý hình sự hành vi trộm cắp trong gia đình, việc thu thập bằng chứng rõ ràng về hành vi phạm tội là điều cần thiết. Điều này bao gồm các chứng cứ như video, tin nhắn, hoặc lời khai của các nhân chứng.

5. Căn cứ pháp lý

Câu hỏi hành vi trộm cắp tài sản của người thân có bị coi là tội phạm không được giải đáp dựa trên các căn cứ pháp lý sau:

• Điều 173 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017): Quy định về tội trộm cắp tài sản, bao gồm việc xử lý hình sự đối với hành vi chiếm đoạt tài sản của người khác, không loại trừ trường hợp người thân trong gia đình.
• Điều 46, 47 Bộ luật Hình sự 2015: Quy định về tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp người thân phạm tội, yếu tố tình cảm gia đình có thể được xem xét như tình tiết giảm nhẹ.

Kết luận: Hành vi trộm cắp tài sản của người thân có thể bị coi là tội phạm nếu thỏa mãn các yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật Hình sự. Dù vậy, yếu tố tình cảm gia đình và sự tha thứ của người bị hại có thể ảnh hưởng đến quá trình xử lý, nhưng không loại trừ hoàn toàn trách nhiệm hình sự của người phạm tội.

Liên kết nội bộ: Xử lý tội trộm cắp tài sản trong gia đình
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm thông tin tại đâ