Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa là điều kiện bắt buộc để doanh nghiệp được phép giao dịch quốc tế với những mặt hàng thuộc danh mục quản lý đặc biệt của Nhà nước. Cùng Luật PVL Group tìm hiểu đầy đủ và chính xác qua bài viết này.
1. Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa là gì?
Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa là văn bản pháp lý do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước Việt Nam cấp cho doanh nghiệp có nhu cầu xuất hoặc nhập khẩu các loại hàng hóa thuộc diện quản lý chuyên ngành hoặc hạn chế kinh doanh. Tùy theo loại hàng hóa và chính sách điều hành xuất nhập khẩu từng thời kỳ, doanh nghiệp có thể cần phải xin giấy phép trước khi làm thủ tục thông quan tại cơ quan hải quan.
Câu hỏi “Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa là gì?” thường được các doanh nghiệp mới tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế đặt ra khi muốn mở rộng thị trường hoặc tìm đối tác nước ngoài. Không phải tất cả hàng hóa đều cần xin giấy phép, nhưng với những mặt hàng thuộc danh mục quản lý theo Nghị định 69/2018/NĐ-CP và các thông tư hướng dẫn, doanh nghiệp buộc phải có văn bản chấp thuận của Bộ, ngành liên quan mới được phép làm thủ tục hải quan.
Một số nhóm hàng thường yêu cầu giấy phép xuất nhập khẩu bao gồm: hóa chất, máy móc thiết bị đã qua sử dụng, thực phẩm chức năng, nông sản, thuốc bảo vệ thực vật, vũ khí, vật liệu nổ, phế liệu, động vật – thực vật quý hiếm, hàng hóa chịu kiểm soát của hiệp định thương mại.
2. Trình tự thủ tục xin cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa
Tùy vào loại hàng hóa cụ thể và cơ quan quản lý chuyên ngành (Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ NN&PTNT, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an…), thủ tục xin giấy phép sẽ khác nhau. Tuy nhiên, quy trình cơ bản được thực hiện qua các bước sau:
Bước đầu tiên, doanh nghiệp xác định chính xác mã HS (mã số hàng hóa) của sản phẩm cần xuất hoặc nhập khẩu. Việc xác định mã HS đúng sẽ giúp doanh nghiệp biết rõ hàng hóa có thuộc diện phải xin giấy phép hay không.
Tiếp theo, doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ đầy đủ theo hướng dẫn của Bộ quản lý chuyên ngành. Hồ sơ có thể được nộp trực tiếp hoặc thông qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến tùy theo từng bộ ngành.
Sau khi tiếp nhận, cơ quan quản lý sẽ xem xét tính hợp lệ của hồ sơ, tiến hành thẩm định kỹ thuật, kiểm tra điều kiện của doanh nghiệp. Nếu đạt yêu cầu, cơ quan sẽ cấp Giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu theo mẫu quy định.
Giấy phép thường ghi rõ: tên doanh nghiệp, mã số thuế, mặt hàng, số lượng, trị giá, thời hạn hiệu lực và các điều kiện kèm theo. Doanh nghiệp dùng giấy này để nộp kèm bộ hồ sơ hải quan khi làm thủ tục thông quan.
Trong một số trường hợp, cơ quan chức năng có thể yêu cầu doanh nghiệp bổ sung hồ sơ, giải trình hoặc tổ chức kiểm tra thực tế trước khi cấp phép.
3. Thành phần hồ sơ xin cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa
Hồ sơ xin giấy phép xuất nhập khẩu hàng hóa sẽ thay đổi theo từng nhóm hàng và quy định cụ thể, nhưng nhìn chung sẽ bao gồm các tài liệu sau:
Đơn đề nghị cấp giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa (theo mẫu quy định).
Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, trong đó có ngành nghề kinh doanh phù hợp với mặt hàng đề nghị xuất nhập khẩu.
Hợp đồng mua bán ngoại thương ký với đối tác nước ngoài.
Tài liệu kỹ thuật mô tả hàng hóa, catalog (nếu là thiết bị, máy móc).
Bản sao Giấy chứng nhận hợp chuẩn/hợp quy (nếu có yêu cầu).
Giấy chứng nhận kiểm dịch, kiểm định (với hàng hóa như động thực vật, thực phẩm).
Văn bản ủy quyền (nếu hồ sơ do đơn vị tư vấn, luật sư nộp thay).
Đối với một số mặt hàng đặc thù như phế liệu nhập khẩu, doanh nghiệp còn cần nộp thêm giấy chứng nhận bảo vệ môi trường, báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), hoặc chứng nhận ISO, HACCP…
Trong trường hợp xin giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế, thực phẩm chức năng, thuốc, vaccine… hồ sơ còn bao gồm các giấy tờ do Bộ Y tế yêu cầu như công bố tiêu chuẩn sản phẩm, giấy lưu hành tự do (CFS), kết quả thử nghiệm, mẫu nhãn…
4. Những lưu ý quan trọng khi xin giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa
Để quá trình xin giấy phép diễn ra thuận lợi, doanh nghiệp cần lưu ý những điểm quan trọng sau:
Phải xác định đúng mã HS của sản phẩm. Việc xác định sai mã HS sẽ dẫn đến sai phạm về chính sách mặt hàng, khiến doanh nghiệp có thể bị phạt, thậm chí hàng hóa bị giữ tại cảng hoặc buộc tái xuất.
Chỉ được nộp hồ sơ khi đã có hợp đồng mua bán với đối tác, các tài liệu kỹ thuật đầy đủ và cơ sở pháp lý rõ ràng. Việc nộp hồ sơ thiếu thông tin thường bị trả lại hoặc kéo dài thời gian xử lý.
Cần thường xuyên theo dõi quy định mới vì danh mục hàng hóa phải xin giấy phép có thể được điều chỉnh theo thời gian, đặc biệt là với các mặt hàng thuộc nhóm nhạy cảm như thực phẩm, dược phẩm, công nghệ cao.
Nếu doanh nghiệp xuất nhập khẩu thường xuyên, nên đăng ký mã số doanh nghiệp tại Bộ Công Thương hoặc cơ quan quản lý khác để được cấp hạn ngạch hoặc ưu đãi theo các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP…
Giấy phép xuất nhập khẩu có hiệu lực giới hạn. Doanh nghiệp cần sử dụng đúng thời hạn, đúng số lượng, chủng loại hàng hóa được cấp phép. Không được sử dụng giấy phép của lô hàng này cho lô hàng khác.
Nên chủ động liên hệ với đơn vị tư vấn pháp lý hoặc công ty luật nếu doanh nghiệp lần đầu xin giấy phép hoặc hàng hóa thuộc nhóm có điều kiện đặc biệt. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro và tiết kiệm thời gian xử lý.
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ xin giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa nhanh chóng và chuyên nghiệp
Với kinh nghiệm thực tiễn nhiều năm trong lĩnh vực pháp lý thương mại và xuất nhập khẩu, Luật PVL Group cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình xin giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa đúng quy định và nhanh chóng.
Chúng tôi cung cấp các dịch vụ trọn gói bao gồm:
Tư vấn xác định chính xác mã HS và danh mục mặt hàng có điều kiện.
Soạn thảo toàn bộ hồ sơ theo đúng biểu mẫu và yêu cầu của từng Bộ, ngành.
Đại diện doanh nghiệp nộp hồ sơ và làm việc với cơ quan cấp phép, hỗ trợ giải trình và bổ sung khi cần.
Tư vấn các vấn đề liên quan đến công bố hợp quy, kiểm dịch, kiểm định, báo cáo môi trường, công bố sản phẩm.
Hỗ trợ sau cấp phép: khai báo hải quan, chứng nhận xuất xứ (C/O), kiểm tra chất lượng, vận chuyển quốc tế.
Với đội ngũ chuyên gia am hiểu sâu về luật thương mại quốc tế, quy định kỹ thuật, hiệp định thương mại và chính sách điều hành của Việt Nam, Luật PVL Group giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm thiểu rủi ro và tối ưu chi phí khi tham gia vào hoạt động xuất nhập khẩu.
Mời quý khách truy cập chuyên mục Doanh nghiệp để tìm hiểu thêm về các thủ tục pháp lý quan trọng khác trong lĩnh vực thương mại và đầu tư.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang chuẩn bị xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa và cần xin giấy phép theo quy định pháp luật, hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn miễn phí và hỗ trợ trọn gói, từ khâu chuẩn bị hồ sơ đến nhận giấy phép một cách nhanh chóng – chính xác – chuyên nghiệp.
