Giấy phép sử dụng hình ảnh nhân vật công cộng, di tích, thương hiệu trong phim là thủ tục pháp lý nhằm đảm bảo quyền sử dụng hình ảnh, biểu tượng có yếu tố nhận diện đặc biệt được thực hiện đúng luật, tránh vi phạm bản quyền và quyền cá nhân. Cùng Luật PVL Group tìm hiểu đầy đủ và chính xác qua bài viết này.
1. Giới thiệu về giấy phép sử dụng hình ảnh nhân vật công cộng, di tích, thương hiệu trong phim
Trong quá trình sản xuất phim, việc sử dụng hình ảnh của nhân vật công cộng (chính khách, nghệ sĩ, người nổi tiếng), các công trình di tích (lịch sử, văn hóa, tôn giáo) hoặc hình ảnh liên quan đến thương hiệu (logo, bao bì, nhãn hiệu hàng hóa) là điều phổ biến để tăng tính chân thực và chiều sâu nghệ thuật cho tác phẩm. Tuy nhiên, những yếu tố hình ảnh này thuộc phạm trù quyền nhân thân, quyền sở hữu trí tuệ hoặc quyền quản lý nhà nước, nên việc sử dụng tùy tiện mà không có sự cho phép chính thức có thể dẫn đến các hệ quả pháp lý nghiêm trọng.
Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Di sản văn hóa, cũng như các văn bản chuyên ngành khác, việc khai thác, sử dụng hình ảnh của cá nhân, địa điểm, thương hiệu vào mục đích thương mại – như làm phim – phải được cơ quan, tổ chức hoặc cá nhân sở hữu cho phép bằng văn bản.
Việc sử dụng hình ảnh không có sự đồng ý hợp lệ có thể dẫn đến kiện tụng về xâm phạm đời tư, sử dụng trái phép hình ảnh, xâm phạm nhãn hiệu, thậm chí xúc phạm danh dự, uy tín cá nhân hoặc tổ chức. Vì vậy, để đảm bảo an toàn pháp lý và uy tín cho tác phẩm điện ảnh, các nhà làm phim cần thực hiện thủ tục xin giấy phép sử dụng hình ảnh đối với các đối tượng trên trước khi phát hành.
Luật PVL Group với kinh nghiệm tư vấn chuyên sâu trong lĩnh vực điện ảnh, truyền thông và sở hữu trí tuệ, cung cấp dịch vụ hợp pháp hóa việc sử dụng hình ảnh trong phim một cách nhanh chóng, đúng luật và chuyên nghiệp.
2. Trình tự thủ tục xin giấy phép sử dụng hình ảnh nhân vật công cộng, di tích, thương hiệu trong phim
Thủ tục xin phép sử dụng hình ảnh trong phim phụ thuộc vào đối tượng sử dụng là cá nhân, tổ chức hay tài sản công. Tuy nhiên, nhìn chung, trình tự pháp lý bao gồm các bước như sau:
Bước 1: Xác định đối tượng hình ảnh cần xin phép
Tổ chức sản xuất phim cần xác định rõ trong kịch bản hoặc đoạn phim có sử dụng những yếu tố hình ảnh nào cần được xin phép, bao gồm:
Nhân vật công cộng: chính trị gia, diễn viên, người nổi tiếng, chuyên gia…
Di tích lịch sử – văn hóa – tôn giáo: chùa, đền, thành cổ, địa danh được xếp hạng.
Thương hiệu, logo, biểu trưng của doanh nghiệp hoặc tổ chức.
Bước 2: Chuẩn bị văn bản đề nghị xin phép sử dụng
Doanh nghiệp soạn thảo văn bản đề nghị hoặc hợp đồng xin phép sử dụng hình ảnh và gửi đến người/cơ quan/tổ chức có thẩm quyền.
Bước 3: Ký kết văn bản thỏa thuận hoặc hợp đồng
Bên có quyền sở hữu hoặc quản lý hình ảnh sẽ xem xét, yêu cầu điều chỉnh (nếu cần) và ký kết văn bản cho phép. Văn bản có thể là:
Giấy chấp thuận sử dụng hình ảnh.
Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng hình ảnh có thời hạn.
Hợp đồng hợp tác khai thác hình ảnh (trường hợp mang tính thương mại lâu dài).
Bước 4: Lưu trữ hồ sơ và trình trong hồ sơ phát hành phim
Tài liệu chứng minh đã được phép sử dụng hình ảnh cần được lưu trong hồ sơ kiểm duyệt nội dung hoặc nộp kèm khi xin giấy phép phát hành phim tại Cục Điện ảnh hoặc Sở Văn hóa.
Luật PVL Group có thể thay mặt khách hàng làm việc với cá nhân, tổ chức, cơ quan để soạn thảo văn bản xin phép sử dụng hình ảnh, thương lượng điều kiện, xử lý tranh chấp nếu có và hợp thức hóa toàn bộ hồ sơ sử dụng hình ảnh trong sản phẩm điện ảnh.
3. Thành phần hồ sơ xin phép sử dụng hình ảnh nhân vật, di tích, thương hiệu trong phim
Một hồ sơ xin sử dụng hình ảnh hợp lệ thường bao gồm các thành phần sau:
Văn bản đề nghị xin phép sử dụng hình ảnh: Do đơn vị sản xuất phim soạn thảo, ghi rõ:
Tên dự án phim.
Mục đích sử dụng hình ảnh.
Hình thức thể hiện (hình ảnh tĩnh, động, trong bối cảnh, trong lời thoại…).
Thời gian, phạm vi sử dụng (chỉ sử dụng trong một phim hay dùng lâu dài).
Kịch bản phim hoặc trích đoạn thể hiện phần có liên quan đến hình ảnh xin phép.
Thông tin pháp lý của bên xin phép: Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, hợp đồng sản xuất phim, thông tin người đại diện.
Giấy chấp thuận hoặc hợp đồng sử dụng hình ảnh đã ký kết với cá nhân, tổ chức có quyền sở hữu hình ảnh.
Với di tích lịch sử hoặc địa danh thuộc quản lý nhà nước: cần bổ sung giấy chấp thuận của cơ quan quản lý trực tiếp (Ban quản lý di tích, Sở Văn hóa…).
Với hình ảnh thương hiệu: cần giấy chấp thuận sử dụng từ chủ sở hữu nhãn hiệu (doanh nghiệp, tổ chức), kèm giấy chứng nhận nhãn hiệu (nếu có).
Cam kết không làm sai lệch, xuyên tạc hoặc gây ảnh hưởng tiêu cực đến đối tượng hình ảnh được sử dụng.
Trong trường hợp phim được phát hành quốc tế hoặc có yếu tố nhạy cảm, giấy phép sử dụng hình ảnh càng cần được xem xét kỹ lưỡng. Luật PVL Group hỗ trợ khách hàng kiểm tra tính pháp lý, thương lượng bản quyền và xây dựng hồ sơ đầy đủ, chặt chẽ.
4. Những lưu ý quan trọng khi sử dụng hình ảnh nhân vật công cộng, di tích, thương hiệu trong phim
Thứ nhất, việc sử dụng hình ảnh nhân vật công cộng không đồng nghĩa với “công khai sử dụng”. Dù nhân vật xuất hiện công khai trên truyền thông, việc đưa hình ảnh họ vào phim vẫn phải có sự đồng ý rõ ràng bằng văn bản, đặc biệt là nếu phim mang yếu tố châm biếm, phê phán hoặc ảnh hưởng đến danh dự, uy tín của người đó.
Thứ hai, nếu sử dụng hình ảnh di tích hoặc địa danh đã được xếp hạng, cần liên hệ với Ban quản lý di tích hoặc Sở Văn hóa cấp tỉnh để được cấp phép quay phim, sử dụng hình ảnh trong phạm vi hợp lý, không gây ảnh hưởng đến giá trị văn hóa.
Thứ ba, với hình ảnh thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng (logo, biểu trưng, sản phẩm…), cần chứng minh đã được chủ sở hữu đồng ý bằng hợp đồng hoặc văn bản xác nhận. Việc sử dụng thương hiệu mà không xin phép có thể bị xử lý vi phạm quyền sở hữu trí tuệ theo Luật SHTT.
Thứ tư, nên tránh sử dụng hình ảnh gây nhầm lẫn với cá nhân, tổ chức có thật nếu phim mang tính chất tiêu cực, phản cảm, vì có thể bị kiện về hành vi xúc phạm uy tín, danh dự, hoặc gây tổn thất thương mại.
Thứ năm, giấy phép sử dụng hình ảnh thường chỉ có hiệu lực trong phạm vi, mục đích và thời gian đã thỏa thuận, không thể tự ý dùng lại cho các dự án phim khác nếu không có thỏa thuận mới.
Thứ sáu, trong quá trình kiểm duyệt nội dung và xin phép phát hành, Cục Điện ảnh có thể yêu cầu chứng minh quyền sử dụng hình ảnh nếu phát hiện chi tiết sử dụng nhân vật công cộng, hình ảnh nhãn hiệu hoặc địa danh đặc biệt. Việc không chuẩn bị trước có thể làm chậm tiến độ cấp phép hoặc bị từ chối phổ biến.
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ hợp pháp hóa sử dụng hình ảnh trong phim nhanh chóng và uy tín
Với kinh nghiệm thực tiễn trong ngành pháp lý truyền thông và sở hữu trí tuệ, Luật PVL Group là đối tác tin cậy của nhiều đơn vị sản xuất phim, nhà phát hành và hãng truyền thông trong việc:
Tư vấn pháp lý về sử dụng hình ảnh cá nhân, di tích, thương hiệu trong nội dung phim.
Soạn thảo hợp đồng xin phép sử dụng hình ảnh chuyên nghiệp, phù hợp pháp luật.
Đại diện làm việc, thương lượng với chủ sở hữu hình ảnh, địa danh, nhãn hiệu.
Kiểm tra và hợp thức hóa hồ sơ xin cấp phép phát hành phim có yếu tố hình ảnh nhạy cảm.
Bảo vệ quyền lợi pháp lý trong trường hợp bị khiếu kiện hoặc tranh chấp sau phát hành.
Chúng tôi cam kết cung cấp giải pháp pháp lý hiệu quả – nhanh chóng – đúng luật, đảm bảo tác phẩm điện ảnh của bạn không chỉ chất lượng về nghệ thuật mà còn an toàn về mặt pháp lý.
Hãy để Luật PVL Group giúp bạn mở rộng không gian sáng tạo mà không vướng bận pháp lý.
Tham khảo thêm các bài viết liên quan tại:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
