Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật có bắt buộc đối với hàng nhập khẩu không? Đây là thắc mắc quan trọng mà nhiều doanh nghiệp gặp phải khi nhập khẩu sản phẩm có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật vào Việt Nam. Theo quy định của pháp luật, giấy chứng nhận kiểm dịch là điều kiện bắt buộc để hàng hóa được thông quan và lưu hành hợp pháp tại thị trường trong nước.Luật PVL Group hướng dẫn chi tiết thủ tục xin cấp nhanh chóng và đúng pháp luật.
1) Giới thiệu về giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật
Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật là loại giấy tờ do cơ quan kiểm dịch của Việt Nam cấp nhằm xác nhận hàng hóa có nguồn gốc từ thực vật hoặc động vật (bao gồm cả sản phẩm chế biến) đảm bảo không mang mầm bệnh, không gây ảnh hưởng đến môi trường sinh thái, sức khỏe con người và hệ thống nông nghiệp – chăn nuôi trong nước.
Đối với hàng hóa nhập khẩu, kiểm dịch là biện pháp kỹ thuật nhằm ngăn ngừa dịch hại, bệnh tật, sâu bệnh ngoại lai có thể xâm nhập vào lãnh thổ Việt Nam thông qua con đường thương mại. Các sản phẩm thuộc đối tượng kiểm dịch phải có giấy chứng nhận kiểm dịch mới được thông quan qua cửa khẩu hải quan.
Thông thường, giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật áp dụng đối với các loại trái cây, rau củ tươi, hạt giống, ngũ cốc, gỗ chưa qua xử lý nhiệt… Trong khi đó, giấy chứng nhận kiểm dịch động vật áp dụng cho gia súc, gia cầm sống, thịt đông lạnh, sản phẩm từ sữa, trứng, da – lông động vật, thủy sản…
Cơ quan có thẩm quyền cấp giấy là Cục Bảo vệ Thực vật (đối với thực vật) và Cục Thú y (đối với động vật), thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Việc xin giấy chứng nhận kiểm dịch không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là cơ sở để doanh nghiệp chứng minh tính hợp pháp, an toàn của hàng hóa trong các giao dịch thương mại, kiểm tra sau thông quan hoặc khi tiêu thụ sản phẩm tại Việt Nam.
2) Trình tự thủ tục xin giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật đối với hàng nhập khẩu
Trình tự thực hiện thủ tục xin cấp giấy chứng nhận kiểm dịch đối với hàng nhập khẩu được thực hiện qua các bước như sau:
Trước tiên, doanh nghiệp phải xác định rõ loại hàng hóa nhập khẩu có thuộc danh mục đối tượng kiểm dịch hay không. Danh mục này được quy định rõ tại các văn bản như Thông tư 33/2014/TT-BNNPTNT (đối với thực vật) và Thông tư 11/2021/TT-BNNPTNT (đối với động vật). Nếu sản phẩm nằm trong danh mục bắt buộc, doanh nghiệp phải lập hồ sơ kiểm dịch theo đúng quy định.
Sau khi chuẩn bị hồ sơ, doanh nghiệp gửi hồ sơ trực tiếp hoặc qua hệ thống một cửa quốc gia tới Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng (hoặc Trạm kiểm dịch động vật tại cửa khẩu) trước thời điểm hàng đến cảng ít nhất 24 giờ. Hồ sơ có thể được gửi qua cổng thông tin điện tử của Tổng cục Hải quan hoặc qua hệ thống của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Khi hàng về đến cửa khẩu, cán bộ kiểm dịch sẽ trực tiếp đến kiểm tra thực tế hàng hóa, đối chiếu với thông tin trong hồ sơ. Nếu cần thiết, họ sẽ lấy mẫu gửi về phòng xét nghiệm chuyên ngành để kiểm tra dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, vi sinh vật gây hại hoặc mầm bệnh.
Nếu kết quả kiểm tra đạt yêu cầu, cơ quan kiểm dịch sẽ cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật hoặc động vật, cho phép thông quan lô hàng. Ngược lại, nếu không đạt, lô hàng có thể bị xử lý theo các hình thức: tiêu hủy, tái xuất hoặc xử lý kỹ thuật trước khi cho lưu hành.
Thời gian giải quyết hồ sơ kiểm dịch thông thường từ 1 đến 3 ngày làm việc tùy theo tính chất hàng hóa và mức độ phức tạp của việc kiểm tra, lấy mẫu.
3) Thành phần hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật nhập khẩu
Thành phần hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận kiểm dịch bao gồm các giấy tờ cơ bản sau:
Thứ nhất là đơn đăng ký kiểm dịch thực vật hoặc động vật nhập khẩu. Biểu mẫu này được ban hành kèm theo Thông tư hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Nội dung đơn bao gồm: tên hàng, xuất xứ, số lượng, mục đích nhập khẩu, địa điểm đến, đơn vị nhận hàng…
Thứ hai là hợp đồng thương mại hoặc hóa đơn mua bán (Invoice) thể hiện rõ thông tin hàng hóa, khối lượng, điều kiện giao nhận hàng.
Tiếp theo là vận đơn (Bill of Lading), phiếu đóng gói (Packing list), và giấy chứng nhận xuất xứ (C/O) nếu có, nhằm xác minh tính hợp pháp của lô hàng.
Quan trọng nhất là giấy chứng nhận kiểm dịch của nước xuất khẩu (Phytosanitary Certificate hoặc Health Certificate). Đây là điều kiện bắt buộc để Việt Nam xem xét cấp giấy chứng nhận tương ứng. Trong một số trường hợp, giấy này phải được hợp pháp hóa lãnh sự hoặc dịch sang tiếng Việt.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần bổ sung giấy chứng nhận hun trùng hoặc xử lý nhiệt (nếu hàng có yêu cầu xử lý kỹ thuật), giấy xác nhận kho lưu trữ hợp chuẩn (nếu có lưu trữ tạm thời tại kho).
Toàn bộ hồ sơ nên được chuẩn bị theo đúng định dạng, ngôn ngữ và được số hóa đầy đủ để nộp qua hệ thống điện tử nhằm rút ngắn thời gian xử lý.
4) Hiệu lực của giấy chứng nhận và những trường hợp cần lưu ý
Giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật có hiệu lực cho từng lô hàng cụ thể, không sử dụng chung cho nhiều lô khác nhau. Hiệu lực của giấy tính từ ngày cấp đến khi lô hàng được lưu thông hết hoặc trong thời hạn được cơ quan chức năng quy định rõ trên văn bản.
Doanh nghiệp cần lưu ý không sử dụng giấy chứng nhận đã hết hạn hoặc giấy của lô hàng khác để thông quan, vì đây là hành vi vi phạm hành chính có thể bị phạt tiền từ 10 đến 40 triệu đồng tùy mức độ.
Trong trường hợp phát hiện mầm bệnh, dịch hại trong hàng hóa, cơ quan kiểm dịch có thể yêu cầu doanh nghiệp thực hiện xử lý lại lô hàng bằng biện pháp hun trùng, sấy khô, chiếu xạ hoặc các phương pháp kỹ thuật khác. Chi phí xử lý do doanh nghiệp tự chi trả.
Đối với một số hàng hóa như động vật sống hoặc trứng giống, cơ quan kiểm dịch có thể yêu cầu kiểm dịch lại tại địa điểm nuôi hoặc trạm kiểm dịch sau nhập khẩu. Doanh nghiệp phải đảm bảo việc di chuyển và lưu trữ theo đúng hướng dẫn để tránh phát tán dịch bệnh.
Ngoài ra, một số quốc gia xuất khẩu có danh sách hạn chế hoặc tạm ngừng xuất khẩu sang Việt Nam với một số mặt hàng. Doanh nghiệp cần kiểm tra trước danh mục cấm nhập khẩu hoặc hàng phải xử lý đặc biệt để tránh rủi ro không thông quan được.
5) Những lưu ý quan trọng và hỗ trợ chuyên nghiệp từ Luật PVL Group
Thủ tục xin giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật tuy là quy trình hành chính bắt buộc nhưng không phải lúc nào doanh nghiệp cũng nắm rõ cách thực hiện, nhất là khi gặp các tình huống phát sinh như hàng chưa đủ giấy tờ, hàng đến trước hồ sơ, hoặc giấy chứng nhận nước ngoài không đúng mẫu.
Để hạn chế tối đa rủi ro chậm trễ thông quan, Luật PVL Group khuyến nghị doanh nghiệp nên lưu ý:
Kiểm tra trước lô hàng có thuộc diện kiểm dịch hay không.
Liên hệ với đơn vị xuất khẩu để chuẩn bị đầy đủ giấy chứng nhận kiểm dịch của nước ngoài đúng mẫu.
Đăng ký kiểm dịch sớm trước khi hàng cập cảng ít nhất 24 – 48 giờ.
Xử lý giấy tờ đúng ngôn ngữ, định dạng theo yêu cầu cơ quan Việt Nam.
Nếu có yêu cầu lấy mẫu, cần phối hợp nhanh với cán bộ kiểm dịch để không làm gián đoạn chuỗi logistics.
Trong trường hợp doanh nghiệp cần hỗ trợ nhanh chóng, Luật PVL Group là đơn vị chuyên nghiệp trong lĩnh vực pháp lý thương mại – xuất nhập khẩu, cam kết:
Tư vấn chính xác loại hàng, danh mục thuộc diện kiểm dịch.
Hướng dẫn doanh nghiệp chuẩn bị và chuẩn hóa hồ sơ phù hợp với từng loại hình nhập khẩu.
Đại diện doanh nghiệp nộp hồ sơ trên Cổng một cửa quốc gia.
Hỗ trợ giải trình, phối hợp kiểm tra thực tế nhanh chóng với cơ quan kiểm dịch.
Xử lý các tình huống phát sinh như: hồ sơ chưa hợp lệ, hàng bị kiểm tra chặt, thời gian cấp giấy chậm…
Với đội ngũ tư vấn giàu kinh nghiệm và quan hệ sâu rộng với các cơ quan chuyên ngành, Luật PVL Group sẵn sàng đồng hành giúp doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa có nguồn gốc thực vật – động vật một cách nhanh gọn, đúng pháp luật và tiết kiệm chi phí.
Xem thêm các giấy phép, thủ tục liên quan tại chuyên mục Doanh nghiệp:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
Liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn và hỗ trợ trọn gói xin giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật, động vật chuyên nghiệp!
