Doanh nghiệp có quyền gì trong việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh?Tìm hiểu quyền của doanh nghiệp trong việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh theo quy định pháp luật, những vướng mắc thực tế và lưu ý quan trọng. Đọc thêm từ Luật PVL Group.
1) Doanh nghiệp có quyền gì trong việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh?
Theo Luật Doanh nghiệp 2020, quyền tự do lựa chọn ngành nghề kinh doanh là một trong những quyền cơ bản của doanh nghiệp tại Việt Nam. Quyền này giúp các tổ chức, cá nhân chủ động trong việc lựa chọn lĩnh vực kinh doanh phù hợp với khả năng và tiềm năng phát triển của mình. Tuy nhiên, việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh phải tuân theo các quy định pháp luật, đặc biệt là các quy định về ngành nghề kinh doanh có điều kiện và ngành nghề bị cấm.
Tự do lựa chọn ngành nghề kinh doanh
Theo quy định tại Điều 7 của Luật Doanh nghiệp 2020, doanh nghiệp có quyền tự do lựa chọn ngành nghề kinh doanh phù hợp với quy định của pháp luật. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp có thể quyết định lĩnh vực kinh doanh mà mình mong muốn mà không bị giới hạn bởi các quy định cứng nhắc. Đây là một trong những nguyên tắc cơ bản nhằm thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế và khuyến khích hoạt động khởi nghiệp.
Tuy nhiên, quyền này cũng đi kèm với một số điều kiện nhất định. Cụ thể, doanh nghiệp chỉ được kinh doanh các ngành nghề không bị cấm theo quy định của pháp luật. Những ngành nghề bị cấm bao gồm các lĩnh vực liên quan đến hoạt động vi phạm đạo đức, gây ảnh hưởng đến an ninh quốc gia hoặc vi phạm lợi ích công cộng, như kinh doanh ma túy, mại dâm, buôn bán người và động vật quý hiếm.
Kinh doanh ngành nghề có điều kiện
Bên cạnh việc không được kinh doanh các ngành nghề bị cấm, doanh nghiệp khi lựa chọn ngành nghề kinh doanh cần lưu ý các ngành nghề có điều kiện. Đây là những lĩnh vực mà doanh nghiệp phải đáp ứng một số điều kiện nhất định về vốn, nhân lực, giấy phép hoạt động, hoặc tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật.
Ví dụ, ngành nghề kinh doanh như bất động sản, dịch vụ an ninh, y tế, giáo dục, ngân hàng, và bảo hiểm đều thuộc danh mục ngành nghề có điều kiện. Để kinh doanh các ngành nghề này, doanh nghiệp cần đáp ứng các tiêu chí cụ thể và phải có giấy phép kinh doanh từ các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Điều này nhằm đảm bảo rằng các hoạt động trong những lĩnh vực này được quản lý chặt chẽ và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan.
Quyền điều chỉnh, bổ sung ngành nghề kinh doanh
Ngoài quyền lựa chọn ngành nghề kinh doanh ban đầu, doanh nghiệp còn có quyền điều chỉnh, bổ sung các ngành nghề kinh doanh trong quá trình hoạt động. Doanh nghiệp có thể quyết định mở rộng lĩnh vực kinh doanh khi thấy cơ hội phát triển trong các ngành nghề mới. Việc bổ sung ngành nghề kinh doanh cần phải thực hiện thông qua thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp với cơ quan đăng ký kinh doanh.
Việc điều chỉnh ngành nghề kinh doanh cũng phải tuân thủ các quy định pháp luật về ngành nghề có điều kiện. Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng họ đáp ứng đủ các yêu cầu liên quan đến vốn, cơ sở hạ tầng, và nhân sự khi mở rộng hoạt động sang các lĩnh vực có điều kiện kinh doanh.
2) Ví dụ minh họa
Một ví dụ cụ thể về quyền lựa chọn ngành nghề kinh doanh có thể kể đến trường hợp của Công ty XYZ, một công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin tại Việt Nam.
Ban đầu, Công ty XYZ được thành lập với mục tiêu cung cấp dịch vụ thiết kế website và phát triển ứng dụng di động. Tuy nhiên, sau một thời gian hoạt động, nhận thấy tiềm năng trong lĩnh vực an ninh mạng, ban lãnh đạo công ty quyết định mở rộng sang kinh doanh dịch vụ tư vấn và bảo mật thông tin.
Để thực hiện kế hoạch này, Công ty XYZ phải đáp ứng các yêu cầu về năng lực kỹ thuật và nhân sự chuyên môn, đồng thời xin cấp giấy phép hoạt động trong lĩnh vực an ninh mạng. Sau khi hoàn thành các thủ tục pháp lý và đạt được giấy phép kinh doanh ngành nghề mới, công ty đã chính thức bổ sung thêm dịch vụ tư vấn an ninh mạng vào hoạt động kinh doanh của mình.
Việc mở rộng ngành nghề kinh doanh không chỉ giúp Công ty XYZ phát triển thêm thị trường mà còn tăng khả năng cạnh tranh trong ngành công nghệ thông tin tại Việt Nam.
3) Những vướng mắc thực tế
Mặc dù quyền lựa chọn ngành nghề kinh doanh được đảm bảo theo quy định pháp luật, nhưng trong quá trình thực hiện, các doanh nghiệp có thể gặp phải một số vướng mắc thực tế:
Khó khăn trong việc xác định ngành nghề có điều kiện
Một trong những vướng mắc phổ biến mà các doanh nghiệp gặp phải là khó khăn trong việc xác định ngành nghề có điều kiện. Với hàng loạt các quy định pháp luật phức tạp, doanh nghiệp cần nắm rõ danh mục các ngành nghề yêu cầu giấy phép kinh doanh và các điều kiện đi kèm. Nếu không đáp ứng đủ các điều kiện này, doanh nghiệp có thể bị từ chối cấp phép hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính khi hoạt động không đúng quy định.
Thủ tục đăng ký ngành nghề kinh doanh
Việc bổ sung, thay đổi ngành nghề kinh doanh cũng có thể gặp khó khăn liên quan đến thủ tục hành chính. Thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp yêu cầu các giấy tờ pháp lý và tuân thủ các quy trình cụ thể. Nếu không nắm rõ quy trình hoặc thiếu sót trong hồ sơ, doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc hoàn tất thủ tục thay đổi ngành nghề kinh doanh.
Giới hạn về năng lực tài chính và nhân sự
Một số ngành nghề kinh doanh đòi hỏi doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu khắt khe về năng lực tài chính và nhân sự. Ví dụ, để tham gia vào các ngành như tài chính, ngân hàng, hoặc bảo hiểm, doanh nghiệp phải có nguồn vốn lớn và đội ngũ nhân sự chuyên môn cao. Điều này có thể gây ra khó khăn đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp hoặc các doanh nghiệp vừa và nhỏ khi họ muốn mở rộng sang các lĩnh vực mới.
4) Những lưu ý quan trọng
Để đảm bảo việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh đúng pháp luật và mang lại hiệu quả kinh doanh cao, các doanh nghiệp cần lưu ý các điểm sau:
Nghiên cứu kỹ quy định pháp luật về ngành nghề kinh doanh
Doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ lưỡng các quy định pháp luật về ngành nghề kinh doanh, đặc biệt là danh mục các ngành nghề bị cấm và các ngành nghề có điều kiện. Việc hiểu rõ các quy định này giúp doanh nghiệp tránh được rủi ro pháp lý và có thể lựa chọn ngành nghề kinh doanh phù hợp với tiềm năng phát triển của mình.
Đáp ứng đầy đủ các điều kiện về giấy phép kinh doanh
Khi lựa chọn các ngành nghề có điều kiện, doanh nghiệp cần đảm bảo rằng họ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về giấy phép kinh doanh và các tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan. Điều này bao gồm việc chuẩn bị hồ sơ, thực hiện các thủ tục đăng ký và duy trì các điều kiện hoạt động theo quy định của cơ quan chức năng.
Xem xét kỹ lưỡng năng lực tài chính và nhân sự
Trước khi mở rộng hoặc thay đổi ngành nghề kinh doanh, doanh nghiệp cần đánh giá kỹ lưỡng năng lực tài chính và nhân sự của mình. Đảm bảo rằng họ có đủ nguồn lực để đáp ứng các yêu cầu kinh doanh trong lĩnh vực mới, tránh tình trạng thiếu hụt nguồn lực dẫn đến hoạt động kinh doanh không hiệu quả.
Công bố và cập nhật thông tin ngành nghề kinh doanh
Doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật và công bố thông tin về ngành nghề kinh doanh trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật mà còn tạo sự minh bạch và tăng niềm tin từ phía đối tác và khách hàng.
5) Căn cứ pháp lý
Việc lựa chọn ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp tại Việt Nam được điều chỉnh bởi các quy định pháp lý sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền tự do kinh doanh, danh mục ngành nghề bị cấm và ngành nghề có điều kiện, cùng các yêu cầu liên quan đến thủ tục đăng ký doanh nghiệp.
- Nghị định số 01/2021/NĐ-CP: Quy định chi tiết về đăng ký doanh nghiệp, các thủ tục bổ sung, thay đổi ngành nghề kinh doanh.
- Luật Đầu tư 2020: Quy định về danh mục ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện và các điều kiện kinh doanh cụ thể đối với từng ngành nghề.
Liên kết nội bộ: Quản lý doanh nghiệp
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
