Điều kiện để người thừa kế được hưởng di sản theo di chúc chung của vợ chồng là gì? Tìm hiểu quy định pháp luật về quyền thừa kế theo di chúc chung.
1) Điều kiện để người thừa kế được hưởng di sản theo di chúc chung của vợ chồng là gì?
Điều kiện để người thừa kế được hưởng di sản theo di chúc chung của vợ chồng là gì? Đây là một câu hỏi phổ biến khi quyền sở hữu tài sản chung của vợ chồng được xác lập và chuyển giao cho người thừa kế thông qua di chúc chung. Pháp luật Việt Nam cho phép vợ chồng lập di chúc chung để phân chia di sản chung của họ. Tuy nhiên, để người thừa kế được hưởng di sản theo di chúc này, họ phải tuân theo các điều kiện nhất định.
1. Di chúc chung của vợ chồng phải được lập hợp pháp: Di chúc chung của vợ chồng chỉ có hiệu lực khi được lập và công nhận hợp pháp. Cụ thể, cả hai vợ chồng phải tự nguyện, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ và không bị ép buộc khi lập di chúc. Điều này đảm bảo rằng nội dung di chúc phản ánh đúng ý nguyện của cả hai và được pháp luật bảo vệ.
2. Nội dung của di chúc phải rõ ràng về tài sản chung và phân chia: Di chúc chung của vợ chồng cần có nội dung rõ ràng về tài sản chung, các phần di sản cụ thể và cách thức phân chia tài sản cho từng người thừa kế. Điều này nhằm tránh các tranh chấp về quyền sở hữu tài sản hoặc phân chia không đồng đều giữa các người thừa kế. Nếu trong di chúc không xác định rõ phần di sản của từng người thừa kế, việc phân chia di sản có thể gặp khó khăn và dễ dẫn đến tranh chấp.
3. Di chúc chỉ có hiệu lực khi cả hai vợ chồng qua đời: Di chúc chung của vợ chồng sẽ chỉ có hiệu lực khi cả hai vợ chồng qua đời, trừ trường hợp di chúc quy định khác. Điều này nghĩa là khi một trong hai người vợ hoặc chồng qua đời, di chúc chưa có hiệu lực. Khi cả hai vợ chồng đã qua đời, toàn bộ tài sản chung của họ sẽ được phân chia theo nội dung di chúc chung.
4. Quyền thay đổi và hủy bỏ di chúc chung của vợ chồng: Trong suốt thời gian chung sống, vợ chồng có quyền thay đổi hoặc hủy bỏ di chúc chung. Nếu muốn thay đổi hoặc hủy bỏ, cả hai phải thực hiện một cách hợp pháp, có thể thông qua việc lập di chúc mới hoặc hủy bỏ di chúc cũ. Nếu một trong hai người mất trước, người còn lại có quyền thay đổi phần tài sản của mình, nhưng không thể thay đổi phần di sản của người đã mất, trừ khi có thỏa thuận khác trong di chúc.
5. Người thừa kế phải đáp ứng các điều kiện trong di chúc: Người thừa kế có thể được hưởng di sản theo di chúc nếu họ đáp ứng đầy đủ các điều kiện mà vợ chồng đã quy định trong di chúc. Các điều kiện này có thể bao gồm việc chăm sóc cha mẹ khi họ còn sống, việc không xâm phạm tài sản chung hoặc các nghĩa vụ khác. Nếu người thừa kế không đáp ứng các điều kiện này, họ có thể mất quyền nhận di sản.
2) Ví dụ minh họa
Ví dụ cụ thể: Ông H và bà M lập di chúc chung, trong đó họ quy định căn nhà chung sẽ được để lại cho con gái là chị N nếu chị N thực hiện đúng nghĩa vụ chăm sóc và nuôi dưỡng ông bà khi họ còn sống. Sau khi ông H và bà M qua đời, chị N đáp ứng đầy đủ điều kiện chăm sóc và nuôi dưỡng. Vì vậy, chị N được hưởng toàn bộ căn nhà theo nội dung di chúc chung.
3) Những vướng mắc thực tế
Tranh chấp giữa các người thừa kế về quyền lợi trong di chúc chung: Một số người thừa kế có thể không đồng ý với nội dung di chúc chung hoặc cho rằng họ có quyền lợi lớn hơn phần được phân chia. Điều này có thể dẫn đến tranh cãi và kéo dài thời gian phân chia di sản, thậm chí có thể dẫn đến việc yêu cầu tòa án can thiệp.
Khó khăn trong việc xác định tính hợp pháp của di chúc: Nếu di chúc chung không được lập một cách rõ ràng hoặc không đảm bảo tính hợp pháp, ví dụ như thiếu chữ ký của một trong hai vợ chồng, di chúc có thể bị coi là không hợp lệ. Điều này gây ra rủi ro pháp lý và làm mất thời gian trong quá trình thừa kế.
Người thừa kế không đáp ứng điều kiện trong di chúc: Nếu người thừa kế không tuân thủ các điều kiện trong di chúc, họ có thể mất quyền nhận di sản. Ví dụ, người thừa kế không thực hiện đúng nghĩa vụ chăm sóc cha mẹ hoặc có các hành vi vi phạm, điều này có thể khiến họ mất phần di sản được hưởng.
Khó khăn trong việc thay đổi di chúc sau khi một trong hai vợ chồng qua đời: Khi một trong hai người vợ hoặc chồng qua đời, người còn lại muốn thay đổi di chúc có thể gặp khó khăn nếu không có sự thỏa thuận từ trước. Điều này yêu cầu người còn lại phải có sự thống nhất từ trước và phải tuân thủ quy định pháp luật khi muốn thay đổi.
4) Những lưu ý cần thiết
Lập di chúc rõ ràng và đầy đủ nội dung: Khi lập di chúc chung, vợ chồng nên đảm bảo rằng nội dung di chúc rõ ràng, bao gồm phần tài sản, điều kiện nhận di sản và cách thức phân chia cụ thể cho từng người thừa kế. Điều này giúp tránh các tranh chấp và đảm bảo quyền lợi cho người thừa kế.
Đảm bảo tính hợp pháp của di chúc chung: Cả hai vợ chồng cần đảm bảo rằng di chúc được lập theo đúng quy định pháp luật, có chữ ký của cả hai và không có sự ép buộc từ bên ngoài. Họ cũng có thể thực hiện công chứng di chúc để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh cãi sau này.
Thường xuyên xem xét và cập nhật di chúc: Trong quá trình chung sống, vợ chồng có thể xem xét và thay đổi nội dung di chúc để phản ánh đúng tình hình tài sản và ý nguyện của họ. Việc thường xuyên cập nhật di chúc giúp vợ chồng kiểm soát tốt hơn việc phân chia tài sản và bảo vệ quyền lợi của người thừa kế.
Tham khảo ý kiến pháp lý khi cần thiết: Nếu có bất kỳ khó khăn nào liên quan đến việc lập hoặc thay đổi di chúc, vợ chồng nên tham khảo ý kiến từ các chuyên gia pháp lý hoặc luật sư để đảm bảo quyền lợi của mình và người thừa kế được bảo vệ theo pháp luật.
5) Căn cứ pháp lý
- Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định rõ về quyền lập di chúc và quyền thay đổi di chúc của vợ chồng. Các điều khoản này đảm bảo quyền tự do lập di chúc của mỗi cá nhân và bảo vệ quyền lợi của người thừa kế.
- Nghị định số 29/2015/NĐ-CP cung cấp hướng dẫn chi tiết về thủ tục công chứng di chúc, đảm bảo tính hợp pháp và rõ ràng trong việc thừa kế theo di chúc chung.
Các quy định pháp lý trên giúp vợ chồng hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình trong việc lập di chúc chung, đồng thời bảo vệ quyền lợi của người thừa kế khi phân chia di sản. Để nhận thêm thông tin và tư vấn chi tiết về các quy định pháp lý liên quan đến di chúc chung, quý khách hàng có thể liên hệ Luật PVL Group để được hỗ trợ tận tình.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/thua-ke/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
