Điều kiện để cổ đông yêu cầu cung cấp thông tin trong công ty cổ phần là gì? Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa thực tiễn, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
1. Quyền yêu cầu cung cấp thông tin của cổ đông trong công ty cổ phần
Điều kiện để cổ đông yêu cầu cung cấp thông tin trong công ty cổ phần là gì? Đây là một quyền lợi quan trọng giúp cổ đông có thể giám sát và kiểm soát hoạt động của công ty, bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Quyền yêu cầu cung cấp thông tin của cổ đông trong công ty cổ phần được quy định rõ ràng trong Luật Doanh nghiệp 2020, đảm bảo rằng cổ đông, dù nắm giữ tỷ lệ nhỏ hay lớn, đều có quyền tiếp cận thông tin một cách minh bạch.
Theo quy định tại Điều 115 và Điều 171 Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông, đặc biệt là cổ đông thiểu số, có quyền yêu cầu công ty cung cấp các thông tin cần thiết liên quan đến hoạt động kinh doanh, tài chính và các quyết định của Hội đồng quản trị. Tuy nhiên, để thực hiện quyền này, cổ đông phải đáp ứng các điều kiện nhất định theo quy định của pháp luật.
2. Điều kiện pháp lý để cổ đông yêu cầu cung cấp thông tin
Căn cứ vào Điều 115 Luật Doanh nghiệp 2020, các cổ đông công ty cổ phần được chia thành hai nhóm chính có quyền yêu cầu cung cấp thông tin:
Nhóm 1: Cổ đông phổ thông
Cổ đông phổ thông có các quyền sau liên quan đến việc yêu cầu cung cấp thông tin:
- Quyền được nhận báo cáo tài chính hàng năm đã được kiểm toán và các thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của công ty.
- Quyền được xem xét, tra cứu sổ đăng ký cổ đông và yêu cầu cung cấp thông tin về quyền lợi của mình.
Nhóm 2: Cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 5% vốn điều lệ trở lên
- Cổ đông hoặc nhóm cổ đông này có quyền yêu cầu cung cấp báo cáo tài chính theo kỳ, các biên bản cuộc họp Hội đồng quản trị và các báo cáo khác liên quan đến hoạt động quản trị của công ty.
- Họ cũng có thể yêu cầu cung cấp các thông tin liên quan đến các hợp đồng, giao dịch của công ty mà Hội đồng quản trị đã ký kết.
Như vậy, điều kiện để cổ đông yêu cầu cung cấp thông tin là cổ đông phải có quyền sở hữu cổ phần phổ thông hoặc thuộc nhóm cổ đông nắm giữ từ 5% vốn điều lệ trở lên. Những quyền này giúp cổ đông giám sát hoạt động quản trị của công ty và bảo vệ quyền lợi của mình trước các quyết định có thể ảnh hưởng đến cổ đông.
3. Cách thực hiện yêu cầu cung cấp thông tin trong công ty cổ phần
Để thực hiện quyền yêu cầu cung cấp thông tin, cổ đông cần tuân thủ quy trình theo các bước cơ bản sau:
Bước 1: Gửi văn bản yêu cầu
Cổ đông cần gửi văn bản yêu cầu tới Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc của công ty. Văn bản yêu cầu phải nêu rõ thông tin cần được cung cấp và căn cứ pháp lý mà cổ đông dựa vào để yêu cầu cung cấp thông tin đó (ví dụ: Điều 115 hoặc Điều 171 của Luật Doanh nghiệp 2020).
Bước 2: Xác nhận yêu cầu
Sau khi nhận được yêu cầu từ cổ đông, Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc phải xác nhận và thực hiện cung cấp thông tin trong thời gian quy định. Theo luật, thời hạn cung cấp thông tin là 7 ngày làm việc kể từ khi nhận được yêu cầu.
Bước 3: Nhận thông tin
Cổ đông sẽ nhận được các thông tin như báo cáo tài chính, biên bản cuộc họp, hợp đồng và giao dịch của công ty theo yêu cầu. Các thông tin này phải được cung cấp đầy đủ và chính xác theo quy định pháp luật.
4. Vấn đề thực tiễn trong việc yêu cầu cung cấp thông tin
Trên thực tế, việc yêu cầu cung cấp thông tin của cổ đông trong công ty cổ phần không phải lúc nào cũng diễn ra thuận lợi. Một số vấn đề thường gặp phải trong quá trình này bao gồm:
- Thiếu minh bạch trong công bố thông tin: Nhiều doanh nghiệp không thực hiện đúng nghĩa vụ cung cấp thông tin cho cổ đông, đặc biệt là các cổ đông thiểu số, gây khó khăn trong việc giám sát hoạt động của công ty.
- Tranh chấp về quyền lợi: Cổ đông lớn thường chi phối quyền tiếp cận thông tin, gây ra mâu thuẫn với cổ đông thiểu số. Các cổ đông thiểu số có thể gặp khó khăn trong việc yêu cầu cung cấp các tài liệu cần thiết nếu không có sự đồng thuận từ phía Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc.
- Lạm dụng quyền cung cấp thông tin: Một số cổ đông có thể lạm dụng quyền yêu cầu cung cấp thông tin để gây áp lực hoặc cản trở hoạt động của công ty, đặc biệt trong trường hợp cổ đông đó có xung đột với Hội đồng quản trị.
Ví dụ minh họa
Một công ty cổ phần lớn trong lĩnh vực bất động sản đã tổ chức cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, trong đó một số cổ đông thiểu số yêu cầu được cung cấp báo cáo tài chính chi tiết về các dự án mà công ty đang triển khai. Tuy nhiên, Hội đồng quản trị không cung cấp thông tin đầy đủ, dẫn đến tranh chấp giữa cổ đông và ban lãnh đạo.
Các cổ đông thiểu số sau đó đã gửi văn bản yêu cầu chính thức theo quy định của Điều 115 Luật Doanh nghiệp 2020, và Hội đồng quản trị buộc phải cung cấp thông tin chi tiết trong thời gian quy định để tránh vi phạm pháp luật.
5. Những lưu ý khi yêu cầu cung cấp thông tin trong công ty cổ phần
- Tuân thủ quy trình pháp lý: Cổ đông cần thực hiện đúng các bước yêu cầu cung cấp thông tin, đảm bảo văn bản yêu cầu nêu rõ thông tin cần thiết và căn cứ pháp lý.
- Xác minh thông tin chính xác: Các thông tin yêu cầu cần phải liên quan đến quyền lợi của cổ đông và được quy định rõ trong Điều lệ công ty hoặc Luật Doanh nghiệp.
- Sử dụng quyền lợi một cách hợp lý: Cổ đông nên cân nhắc việc yêu cầu cung cấp thông tin một cách hợp lý, tránh lạm dụng quyền để cản trở hoạt động của công ty hoặc gây ra xung đột không cần thiết.
- Khiếu nại hoặc khởi kiện khi bị vi phạm quyền lợi: Nếu quyền yêu cầu cung cấp thông tin bị từ chối hoặc không được đáp ứng đúng hạn, cổ đông có quyền khiếu nại lên cơ quan có thẩm quyền hoặc khởi kiện ra tòa án để bảo vệ quyền lợi.
6. Phân tích điều luật và căn cứ pháp lý
Điều 115 và Điều 171 Luật Doanh nghiệp 2020 quy định chi tiết về quyền yêu cầu cung cấp thông tin của cổ đông. Điều 115 bảo vệ quyền của cổ đông phổ thông và cổ đông sở hữu từ 5% vốn điều lệ trở lên trong việc tiếp cận thông tin của công ty. Điều này đảm bảo rằng cổ đông có thể giám sát hoạt động của Hội đồng quản trị và các quyết định quan trọng của công ty, đồng thời tránh tình trạng lạm quyền từ phía cổ đông lớn.
Quy định này cũng giúp củng cố tính minh bạch và trách nhiệm của ban lãnh đạo doanh nghiệp, góp phần tạo môi trường kinh doanh công bằng và bền vững.
7. Kết luận
Điều kiện để cổ đông yêu cầu cung cấp thông tin trong công ty cổ phần là gì? Cổ đông phổ thông và cổ đông sở hữu từ 5% vốn điều lệ trở lên đều có quyền yêu cầu công ty cung cấp thông tin theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, việc thực hiện quyền này cần tuân thủ quy trình pháp lý và đảm bảo rằng thông tin được yêu cầu là cần thiết và liên quan đến quyền lợi của cổ đông. Trong trường hợp quyền yêu cầu thông tin bị vi phạm, cổ đông có thể khiếu nại hoặc khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình.
Liên kết nội bộ: Pháp luật doanh nghiệp tại Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
Luật PVL Group.
