Di sản thừa kế bao gồm những loại tài sản nào theo quy định pháp luật? Cùng tìm hiểu chi tiết các loại tài sản trong bài viết dưới đây.
1) Di sản thừa kế bao gồm những loại tài sản nào theo quy định pháp luật?
Di sản thừa kế là tài sản của người để lại di sản mà người thừa kế có quyền tiếp nhận và quản lý sau khi người để lại di sản qua đời. Pháp luật Việt Nam quy định chi tiết về các loại tài sản có thể coi là di sản thừa kế, bao gồm cả tài sản hữu hình và tài sản vô hình. Mục đích của quy định này là nhằm đảm bảo sự minh bạch trong việc xác định và phân chia di sản, bảo vệ quyền lợi của người thừa kế và duy trì sự công bằng trong việc thực hiện thừa kế.
Các loại tài sản bao gồm trong di sản thừa kế theo pháp luật
Theo quy định của Bộ luật Dân sự Việt Nam, di sản thừa kế được phân loại thành các nhóm tài sản chính sau:
- Tài sản hữu hình: Bao gồm đất đai, nhà cửa, vật dụng cá nhân, phương tiện giao thông và các loại tài sản có hình dạng cụ thể mà người để lại di sản sở hữu. Tài sản hữu hình thường dễ xác định giá trị và vị trí cụ thể, làm cho việc phân chia hoặc sử dụng tài sản trở nên minh bạch và rõ ràng.
- Tài sản vô hình: Bao gồm các quyền sở hữu trí tuệ, như bản quyền tác phẩm, bằng sáng chế, nhãn hiệu và các quyền tài sản khác có giá trị pháp lý nhưng không có hình dạng cụ thể. Tài sản vô hình thường được định giá bằng tiền hoặc dựa trên thu nhập mà nó mang lại, ví dụ như quyền tác giả trên tác phẩm văn học hay sáng chế khoa học.
- Quyền tài sản: Gồm các quyền phát sinh từ hợp đồng, quyền nhận lương hưu, tiền trợ cấp, quyền lợi từ các bảo hiểm nhân thọ, và quyền yêu cầu về các khoản nợ mà người để lại di sản được nhận. Các quyền tài sản này không phải là vật chất nhưng mang giá trị kinh tế, giúp người thừa kế có thể khai thác tài sản theo các điều kiện và quyền lợi pháp lý.
- Tài sản chung: Trường hợp tài sản thừa kế là tài sản chung của người để lại di sản với người khác, di sản này chỉ được tính bằng phần tài sản mà người để lại di sản có quyền sở hữu theo tỷ lệ phần trăm. Tài sản chung có thể bao gồm đất đai, nhà cửa hoặc tài sản kinh doanh được góp chung.
Các quy định pháp lý về xác định tài sản thừa kế
Bộ luật Dân sự 2015 quy định rõ ràng về các loại tài sản thừa kế để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người thừa kế và tránh những tranh chấp không đáng có. Quy định này cũng xác định quyền và trách nhiệm của người thừa kế trong việc quản lý, bảo vệ và phân chia di sản theo đúng pháp luật.
2) Ví dụ minh họa
Trường hợp phân chia di sản thừa kế với các loại tài sản khác nhau
Ông T qua đời và để lại một khối tài sản lớn bao gồm một căn nhà, một mảnh đất trồng cây, một khoản tiền gửi tiết kiệm trong ngân hàng, và quyền sở hữu tác phẩm văn học do ông sáng tác. Con trai ông T là người thừa kế duy nhất và có quyền nhận toàn bộ các loại tài sản này. Sau khi được tư vấn pháp lý, con trai ông T đã phân chia tài sản theo quy định của pháp luật, bao gồm việc thừa kế tài sản hữu hình như căn nhà và đất, và quản lý quyền tài sản từ tác phẩm văn học để tiếp tục khai thác giá trị tác phẩm mà ông T để lại.
3) Những vướng mắc thực tế
Khó khăn trong việc định giá tài sản vô hình
Tài sản vô hình như bản quyền tác phẩm, quyền sở hữu trí tuệ hoặc các quyền tài sản khác thường khó xác định giá trị một cách cụ thể, do giá trị của những tài sản này phụ thuộc vào thị trường, mức độ khai thác và lợi nhuận tương lai. Điều này gây ra không ít khó khăn trong việc phân chia di sản khi người thừa kế muốn nhận quyền sở hữu hoặc chuyển nhượng.
Tranh chấp giữa các đồng thừa kế về quyền tài sản
Việc phân chia quyền tài sản từ các hợp đồng hoặc quyền yêu cầu nhận nợ đôi khi gây ra xung đột giữa các đồng thừa kế, đặc biệt khi không có sự đồng thuận về cách thức khai thác và quản lý tài sản. Những quyền tài sản này có thể mang lại lợi ích tài chính trong dài hạn, dẫn đến tranh chấp nếu không có sự minh bạch và rõ ràng trong việc phân chia.
Thủ tục pháp lý phức tạp đối với tài sản chung
Đối với tài sản chung, việc phân chia di sản thường phức tạp hơn vì cần có sự đồng thuận của các bên sở hữu tài sản, đồng thời phải tuân thủ các quy định về tỷ lệ sở hữu của từng người trong tài sản chung. Điều này có thể dẫn đến tình trạng tranh chấp giữa các bên và kéo dài thời gian phân chia di sản.
4) Những lưu ý cần thiết
Kiểm kê và đánh giá đầy đủ các loại tài sản trước khi phân chia
Người thừa kế nên tiến hành kiểm kê và đánh giá toàn bộ tài sản của người để lại di sản để xác định giá trị cụ thể và đầy đủ các loại tài sản. Việc kiểm kê giúp tránh thiếu sót và đảm bảo rằng toàn bộ di sản đều được khai thác hợp lý và công bằng.
Tham khảo ý kiến luật sư khi có tranh chấp hoặc khó khăn về pháp lý
Trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu hoặc việc khai thác tài sản, người thừa kế nên tham khảo ý kiến của luật sư. Luật sư sẽ cung cấp thông tin về quyền và trách nhiệm của các bên liên quan, giúp giải quyết các tranh chấp pháp lý một cách hiệu quả và đảm bảo quyền lợi của người thừa kế.
Duy trì sự minh bạch và đồng thuận giữa các đồng thừa kế
Một trong những yếu tố quan trọng giúp quá trình phân chia tài sản diễn ra suôn sẻ là duy trì sự minh bạch và đồng thuận giữa các đồng thừa kế. Khi các bên có sự hợp tác và thỏa thuận chung, các tranh chấp về quyền lợi và nghĩa vụ sẽ giảm thiểu đáng kể, giúp quá trình thừa kế được thực hiện nhanh chóng và công bằng.
5) Căn cứ pháp lý
Pháp luật Việt Nam quy định về các loại tài sản thừa kế trong Bộ luật Dân sự 2015 và các văn bản pháp luật liên quan. Cụ thể:
- Điều 612 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về các loại tài sản được coi là di sản thừa kế, bao gồm tài sản hữu hình, tài sản vô hình, quyền tài sản và tài sản chung.
- Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền sở hữu tài sản và các quyền tài sản liên quan, tạo cơ sở pháp lý cho việc xác định các loại tài sản có thể được coi là di sản thừa kế.
Bài viết trên đây đã cung cấp thông tin chi tiết về di sản thừa kế bao gồm những loại tài sản nào theo quy định pháp luật. Để bảo vệ quyền lợi thừa kế hợp pháp và tránh các tranh chấp không đáng có, Luật PVL Group khuyến khích người dân nắm rõ quy định pháp luật về thừa kế và tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý khi cần thiết.
