Di chúc chung của vợ chồng có hiệu lực ngay sau khi lập hay không. Phân tích quy định pháp luật và thời điểm có hiệu lực của di chúc chung.
Di chúc chung của vợ chồng có hiệu lực ngay sau khi lập hay không?
Di chúc chung của vợ chồng có hiệu lực ngay sau khi lập hay không? Đây là một câu hỏi thường gặp khi các cặp vợ chồng quyết định lập di chúc chung để phân chia tài sản. Di chúc là văn bản thể hiện ý chí của người lập di chúc về việc định đoạt tài sản sau khi qua đời. Vậy di chúc chung có hiệu lực ngay sau khi lập hay chỉ khi xảy ra sự kiện pháp lý nào đó?
Căn cứ pháp luật về hiệu lực của di chúc chung
Theo quy định tại Điều 643 của Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc chỉ có hiệu lực sau khi người lập di chúc qua đời. Điều này áp dụng cho cả di chúc riêng và di chúc chung của vợ chồng. Điều 643 cũng chỉ rõ rằng di chúc sẽ không có hiệu lực nếu người lập di chúc còn sống và có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc trong suốt thời gian còn sống.
Cụ thể, di chúc chung của vợ chồng chỉ có hiệu lực sau khi cả hai người lập di chúc qua đời. Trong thời gian cả hai còn sống, họ có quyền sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc. Nếu một trong hai người qua đời trước, người còn lại có quyền sửa đổi phần tài sản riêng của mình, nhưng không thể thay đổi phần tài sản chung đã được xác định trong di chúc.
Hiệu lực của di chúc chung khi lập và sau khi qua đời
Di chúc chung của vợ chồng không có hiệu lực ngay sau khi lập mà chỉ có hiệu lực khi cả hai người đã qua đời. Trong trường hợp một người qua đời trước, di chúc sẽ chỉ có hiệu lực đối với phần tài sản chung mà hai vợ chồng đã định đoạt trong di chúc. Phần tài sản cá nhân của người qua đời sẽ được xử lý theo quy định trong di chúc, trong khi người còn sống vẫn có quyền sửa đổi phần tài sản cá nhân của mình.
Ngoài ra, trong trường hợp cả hai vợ chồng cùng qua đời, toàn bộ nội dung di chúc sẽ có hiệu lực, và tài sản sẽ được chia theo đúng quy định trong di chúc chung.
Cách thực hiện khi di chúc chung chưa có hiệu lực
Khi di chúc chung chưa có hiệu lực do cả hai vợ chồng vẫn còn sống, cần thực hiện các bước sau để đảm bảo tính hợp pháp của di chúc:
- Công chứng hoặc chứng thực di chúc: Để đảm bảo tính pháp lý, di chúc cần được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền. Công chứng viên sẽ kiểm tra tình trạng năng lực hành vi dân sự của cả hai người tại thời điểm lập di chúc.
- Lưu giữ di chúc: Sau khi lập và công chứng, di chúc cần được lưu giữ tại văn phòng công chứng hoặc nơi an toàn do vợ chồng quyết định. Điều này giúp tránh tình trạng thất lạc hoặc mất mát di chúc.
- Thực hiện các sửa đổi (nếu có): Trong quá trình còn sống, vợ chồng có thể sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc nếu cần thiết. Mọi thay đổi đều phải được thực hiện theo quy định pháp luật, và cần có sự thống nhất của cả hai người.
Ví dụ minh họa về hiệu lực của di chúc chung
Giả sử, ông A và bà B lập di chúc chung vào năm 2020, trong đó nêu rõ việc phân chia tài sản chung là căn nhà và khoản tiền tiết kiệm sẽ được chia đều cho hai con. Đến năm 2022, ông A qua đời, và theo nội dung di chúc, phần tài sản chung của ông A sẽ được chia theo di chúc. Tuy nhiên, bà B vẫn còn sống và có thể sửa đổi phần tài sản cá nhân của mình, nhưng không thể thay đổi phần tài sản chung đã được xác định trong di chúc.
Nếu bà B cũng qua đời sau đó, toàn bộ di chúc chung sẽ có hiệu lực, và tài sản sẽ được phân chia theo nội dung di chúc mà cả hai đã thỏa thuận.
Những vấn đề thực tiễn khi di chúc chung chưa có hiệu lực
Việc lập di chúc chung và thời điểm di chúc có hiệu lực có thể gặp một số vấn đề thực tiễn, bao gồm:
- Tranh chấp giữa người thừa kế: Khi một trong hai vợ chồng qua đời, người thừa kế có thể không đồng ý với cách phân chia tài sản trong di chúc, đặc biệt là khi người còn lại muốn sửa đổi di chúc.
- Không rõ ràng về quyền sửa đổi di chúc: Một số vợ chồng có thể không biết rằng người còn sống vẫn có quyền sửa đổi di chúc liên quan đến phần tài sản riêng của họ, dẫn đến tranh chấp giữa các bên liên quan.
- Không công chứng di chúc: Nếu di chúc chung không được công chứng hoặc chứng thực, tính hợp pháp của di chúc có thể bị thách thức, đặc biệt khi xảy ra tranh chấp về thừa kế.
Những lưu ý khi lập di chúc chung của vợ chồng
Khi lập di chúc chung, vợ chồng cần lưu ý một số điểm để đảm bảo di chúc có hiệu lực và tránh tranh chấp pháp lý:
- Công chứng di chúc: Việc công chứng di chúc giúp đảm bảo tính pháp lý và ngăn chặn các tranh chấp liên quan đến di chúc sau khi vợ chồng qua đời.
- Thống nhất về tài sản chung và tài sản riêng: Vợ chồng cần thỏa thuận rõ ràng về tài sản nào là tài sản chung và tài sản riêng để tránh nhầm lẫn khi di chúc được thực hiện.
- Lập di chúc riêng cho tài sản cá nhân: Nếu vợ chồng có tài sản riêng và muốn phân chia tài sản đó, họ nên lập di chúc riêng để định đoạt phần tài sản cá nhân của mình.
Kết luận
Di chúc chung của vợ chồng có hiệu lực ngay sau khi lập hay không? Câu trả lời là không, di chúc chung của vợ chồng chỉ có hiệu lực sau khi cả hai người qua đời. Trong suốt thời gian cả hai còn sống, di chúc có thể được sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ theo ý muốn của hai bên. Để đảm bảo di chúc có hiệu lực và tránh tranh chấp, việc công chứng và lưu giữ di chúc là rất quan trọng. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về việc lập di chúc chung, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ.
Liên kết nội bộ: Hiệu lực di chúc chung của vợ chồng
Liên kết ngoại: Tham khảo thêm về vấn đề thừa kế
