Dân phòng có thể yêu cầu người dân giữ trật tự không? Tìm hiểu vai trò của dân phòng trong việc nhắc nhở và yêu cầu người dân tuân thủ trật tự công cộng.
1. Dân phòng có thể yêu cầu người dân giữ trật tự không?
Dân phòng có thể yêu cầu người dân giữ trật tự không? Đây là một câu hỏi thường gặp khi nói về vai trò và quyền hạn của dân phòng trong việc giữ gìn an ninh trật tự tại khu dân cư. Theo quy định, dân phòng là lực lượng hỗ trợ cho công an và chính quyền địa phương, đảm bảo an ninh trật tự trong cộng đồng. Dân phòng không có quyền hành cưỡng chế hoặc xử phạt người dân, nhưng họ có quyền nhắc nhở và yêu cầu người dân giữ trật tự trong các tình huống cụ thể nhằm duy trì an ninh tại địa phương.
Theo Nghị định 165/2013/NĐ-CP, dân phòng có trách nhiệm tham gia vào việc duy trì an ninh trật tự, giám sát, phát hiện và báo cáo những hành vi gây mất trật tự. Khi gặp tình huống người dân có hành vi gây mất trật tự như tụ tập, gây tiếng ồn hoặc cản trở giao thông, dân phòng có thể tiếp cận và nhắc nhở một cách nhẹ nhàng, khuyến khích người dân tuân thủ các quy định về trật tự công cộng. Vai trò của dân phòng là nhằm giữ gìn sự yên bình, giúp môi trường sống trong khu dân cư luôn được ổn định.
Trong những tình huống phức tạp, dân phòng không có quyền cưỡng chế hay dùng biện pháp mạnh mà thay vào đó sẽ ghi nhận tình huống và báo cáo cho lực lượng công an để xử lý theo đúng quy định pháp luật. Khi được phân công tuần tra, dân phòng có thể yêu cầu người dân giữ trật tự nhằm ngăn chặn các hành vi có thể gây ảnh hưởng đến an ninh khu vực, đặc biệt vào các khung giờ nhạy cảm như ban đêm. Sự tham gia của dân phòng giúp giảm tải công việc cho lực lượng công an, đồng thời tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa cộng đồng và chính quyền trong việc giữ gìn an ninh.
Vì vậy, mặc dù dân phòng không có quyền xử phạt hoặc cưỡng chế người dân, nhưng với vai trò là lực lượng hỗ trợ, họ có thể yêu cầu người dân giữ trật tự và phối hợp với các lực lượng chức năng nếu tình hình phức tạp.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ về việc dân phòng yêu cầu người dân giữ trật tự có thể thấy rõ qua tình huống tại một khu dân cư vào ban đêm. Trong khi đang tuần tra, anh Hùng – một thành viên của lực lượng dân phòng, phát hiện một nhóm thanh niên đang tụ tập và gây tiếng ồn lớn, ảnh hưởng đến người dân xung quanh. Với vai trò là dân phòng, anh Hùng đã đến hiện trường và tiếp cận nhóm thanh niên để nhắc nhở họ giữ trật tự, tránh làm ảnh hưởng đến khu dân cư trong thời gian nghỉ ngơi.
Anh Hùng giải thích cho nhóm thanh niên hiểu rằng việc gây ồn ào vào ban đêm không chỉ ảnh hưởng đến các hộ gia đình mà còn vi phạm quy định về trật tự công cộng. Sau khi được nhắc nhở, nhóm thanh niên đã nhận thức rõ vấn đề và giải tán, không tiếp tục gây mất trật tự. Trong trường hợp này, anh Hùng không sử dụng biện pháp cưỡng chế mà chỉ nhắc nhở một cách nhẹ nhàng, giúp giảm thiểu xung đột và giữ gìn trật tự khu dân cư.
Ví dụ này cho thấy rằng dân phòng có thể yêu cầu người dân giữ trật tự khi phát hiện các hành vi gây mất trật tự. Vai trò nhắc nhở của dân phòng không chỉ giúp duy trì an ninh mà còn tạo sự hợp tác và thiện cảm từ người dân.
3. Những vướng mắc thực tế
• Giới hạn về quyền hạn: Dân phòng không có quyền cưỡng chế hoặc xử phạt người dân, điều này có thể gây khó khăn trong các trường hợp người dân không hợp tác khi được yêu cầu giữ trật tự. Sự giới hạn này làm giảm tính hiệu quả của dân phòng trong việc đảm bảo trật tự công cộng.
• Hiểu lầm về quyền hạn của dân phòng: Một số người dân có thể không hiểu rõ về quyền hạn của dân phòng, dẫn đến tình trạng không tuân thủ hoặc có thái độ không hợp tác khi dân phòng yêu cầu giữ trật tự. Điều này có thể gây ra các xung đột không cần thiết và làm mất trật tự tại địa phương.
• Nguy cơ an toàn cho dân phòng: Khi tiếp cận và nhắc nhở những đối tượng gây mất trật tự, đặc biệt là vào ban đêm, dân phòng có thể gặp nguy cơ về an toàn cá nhân nếu đối tượng có thái độ không hợp tác hoặc phản ứng tiêu cực.
• Thiếu sự phối hợp với lực lượng chức năng: Dân phòng thường đóng vai trò giám sát và báo cáo, do đó, trong những trường hợp cần can thiệp kịp thời, sự phối hợp với công an hoặc lực lượng có thẩm quyền đôi khi không được chặt chẽ, gây khó khăn trong việc xử lý vi phạm nhanh chóng.
4. Những lưu ý cần thiết
• Giữ thái độ nhắc nhở nhẹ nhàng, đúng mực: Dân phòng cần giữ thái độ nhẹ nhàng, lịch sự khi yêu cầu người dân giữ trật tự, tránh gây mâu thuẫn hoặc phản ứng tiêu cực từ người dân. Việc nhắc nhở nên dựa trên cơ sở trao đổi, giải thích thay vì áp dụng biện pháp cưỡng chế.
• Hiểu rõ giới hạn quyền hạn của mình: Dân phòng cần nắm rõ quyền hạn của mình và tránh tự ý xử lý vi phạm, đặc biệt là không áp dụng các biện pháp cưỡng chế khi không có thẩm quyền. Họ chỉ nên dừng lại ở việc nhắc nhở và báo cáo khi gặp tình huống phức tạp.
• Duy trì khoảng cách an toàn khi tiếp cận người dân: Khi phát hiện hành vi gây mất trật tự, dân phòng cần duy trì khoảng cách an toàn, không tiếp xúc quá gần với người dân để tránh xảy ra tình huống căng thẳng hoặc nguy hiểm.
• Tăng cường phối hợp với công an: Dân phòng nên duy trì mối liên hệ thường xuyên với công an và các lực lượng chức năng để đảm bảo xử lý nhanh chóng các trường hợp vi phạm trật tự. Việc phối hợp tốt giúp nâng cao hiệu quả trong việc đảm bảo trật tự an ninh.
• Tham gia các buổi đào tạo kỹ năng ứng xử: Chính quyền địa phương có thể tổ chức các buổi tập huấn kỹ năng giao tiếp và ứng xử cho dân phòng. Điều này giúp họ có thể thực hiện nhiệm vụ một cách hiệu quả và tạo được thiện cảm với người dân.
5. Căn cứ pháp lý
- Nghị định 165/2013/NĐ-CP về nhiệm vụ, quyền hạn, tiêu chuẩn và chế độ của dân phòng: Quy định rõ nhiệm vụ và quyền hạn của dân phòng trong việc duy trì an ninh trật tự tại địa phương, bao gồm cả quyền nhắc nhở và yêu cầu người dân giữ trật tự.
- Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2015: Quy định vai trò của các lực lượng hỗ trợ như dân phòng trong việc duy trì trật tự an ninh, hỗ trợ chính quyền và công an trong công tác bảo đảm trật tự tại khu dân cư.
- Nghị định 167/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh trật tự, an toàn xã hội: Quy định các hành vi vi phạm trật tự công cộng và mức xử phạt, trong đó dân phòng đóng vai trò giám sát và nhắc nhở.
Dân phòng có thể yêu cầu người dân giữ trật tự để đảm bảo an ninh và yên bình cho cộng đồng. Tuy nhiên, họ chỉ có thể nhắc nhở và không có quyền xử phạt hay cưỡng chế người dân. Để tìm hiểu thêm về vai trò và quyền hạn của dân phòng, bạn có thể tham khảo thêm tại PVL Group – Hành chính.
