Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không? Phân tích điều luật và những vấn đề thực tiễn trong phân chia tài sản thừa kế bằng hiện vật.
1. Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không?
Câu hỏi “Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không?” thường xuất hiện khi người thừa kế muốn nhận phần tài sản của mình dưới hình thức hiện vật (tài sản cụ thể như đất đai, xe cộ, đồ trang sức…) thay vì nhận giá trị tiền mặt tương ứng. Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, việc chia tài sản thừa kế có thể diễn ra dưới nhiều hình thức, bao gồm chia bằng hiện vật nếu có sự thỏa thuận giữa các đồng thừa kế.
Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015 quy định rằng tài sản thừa kế sẽ được chia theo di chúc hoặc theo pháp luật nếu không có di chúc. Các bên thừa kế có thể thỏa thuận với nhau về việc phân chia tài sản bằng hiện vật hoặc bán tài sản để chia tiền. Trong trường hợp không có thỏa thuận, việc chia tài sản bằng hiện vật sẽ tuân theo quy định của pháp luật.
2. Căn cứ pháp luật về việc yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Theo Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản thừa kế có thể được chia bằng hiện vật hoặc chia bằng tiền nếu các bên đồng thừa kế đồng ý. Nếu có thỏa thuận, tài sản có thể được chia theo cách mà các bên mong muốn. Điều này đặc biệt quan trọng trong trường hợp tài sản không thể chia nhỏ (như đất đai, nhà cửa) mà một hoặc nhiều người thừa kế muốn giữ lại hiện vật thay vì nhận tiền.
Trong trường hợp không có thỏa thuận, một trong các bên thừa kế có thể yêu cầu tòa án can thiệp để phân chia tài sản. Khi đó, tòa án sẽ xem xét việc phân chia tài sản bằng hiện vật nếu tài sản có thể chia nhỏ được, hoặc yêu cầu bán tài sản để chia tiền nếu việc phân chia hiện vật không khả thi.
3. Cách thực hiện yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Để thực hiện việc yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, các bước sau cần được tuân thủ:
Bước 1: Thỏa thuận giữa các đồng thừa kế
Người thừa kế có thể yêu cầu các đồng thừa kế khác về việc chia tài sản bằng hiện vật. Nếu tất cả các bên đồng ý, việc chia tài sản bằng hiện vật có thể được thực hiện thông qua việc phân chia tài sản cụ thể, ví dụ như đất đai, nhà cửa, hoặc đồ vật có giá trị.
Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ khai nhận di sản thừa kế
Người thừa kế cần chuẩn bị hồ sơ phân chia di sản thừa kế tại cơ quan công chứng, bao gồm:
- Giấy chứng tử của người để lại di sản.
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản thừa kế (sổ đỏ, giấy tờ đăng ký xe, v.v.).
- Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế (giấy khai sinh, giấy kết hôn, v.v.).
Bước 3: Công chứng thỏa thuận phân chia tài sản
Nếu đạt được thỏa thuận giữa các bên, việc phân chia tài sản thừa kế cần được lập thành văn bản và công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Văn bản này sẽ ghi rõ các phần tài sản được chia cho từng người, bao gồm cả hiện vật.
Bước 4: Đăng ký quyền sở hữu tài sản (nếu cần)
Nếu tài sản thừa kế là bất động sản hoặc các tài sản có giá trị cần đăng ký quyền sở hữu, người thừa kế cần thực hiện thủ tục đăng ký quyền sở hữu tại cơ quan quản lý đất đai hoặc cơ quan có thẩm quyền.
4. Những vấn đề thực tiễn khi yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Tranh chấp giữa các đồng thừa kế
Tranh chấp có thể xảy ra khi một hoặc nhiều người thừa kế không đồng ý với việc chia tài sản bằng hiện vật. Trong trường hợp này, tòa án có thể phải can thiệp để giải quyết tranh chấp và quyết định hình thức phân chia tài sản hợp lý, có thể là chia hiện vật hoặc bán tài sản để chia tiền.
Khó khăn trong việc định giá tài sản
Một số tài sản, như đất đai hoặc đồ cổ, có thể khó định giá chính xác. Điều này có thể dẫn đến sự bất đồng giữa các đồng thừa kế về giá trị thực sự của tài sản. Việc định giá không chính xác có thể dẫn đến việc chia tài sản không công bằng.
Tài sản không thể chia nhỏ
Trong một số trường hợp, tài sản thừa kế như đất đai hoặc nhà cửa không thể chia nhỏ một cách hợp lý. Khi đó, các đồng thừa kế có thể phải thỏa thuận bán tài sản và chia tiền, thay vì chia tài sản bằng hiện vật. Nếu không có thỏa thuận, tòa án có thể yêu cầu bán tài sản để tránh việc tranh chấp kéo dài.
5. Ví dụ minh họa
Ông A qua đời và để lại một căn nhà và một số đất đai cho ba người con là B, C, và D. Cả ba người đều muốn giữ lại phần tài sản này dưới dạng hiện vật. Sau khi thỏa thuận, căn nhà được chia làm ba phần tương ứng với diện tích và giá trị của từng phần. B giữ lại phần phía trước của căn nhà, trong khi C và D nhận phần đất đai. Trong trường hợp này, việc chia tài sản thừa kế bằng hiện vật được thực hiện một cách suôn sẻ vì có sự đồng thuận của tất cả các bên.
Trong trường hợp khác, nếu B muốn giữ lại toàn bộ căn nhà và không có sự đồng ý của C và D, hai người kia có thể yêu cầu tòa án bán căn nhà và chia tiền thay vì chia hiện vật.
6. Những lưu ý khi yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Đảm bảo sự đồng thuận của tất cả các bên
Trước khi yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, người thừa kế cần đạt được sự đồng thuận với các đồng thừa kế khác. Nếu không có sự đồng thuận, việc chia tài sản có thể gặp nhiều khó khăn và kéo dài thời gian giải quyết tranh chấp.
Kiểm tra tình trạng pháp lý của tài sản
Người thừa kế cần kiểm tra tình trạng pháp lý của tài sản trước khi yêu cầu chia tài sản bằng hiện vật, đặc biệt nếu tài sản chưa được đăng ký quyền sở hữu hợp pháp hoặc đang có tranh chấp.
Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý nếu cần thiết
Trong trường hợp có tranh chấp hoặc khó khăn trong việc phân chia tài sản, người thừa kế nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư hoặc cơ quan tư vấn pháp lý để đảm bảo rằng quyền lợi của mình được bảo vệ và quá trình phân chia tài sản diễn ra thuận lợi.
7. Kết luận
Câu hỏi “Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không?” đã được giải đáp theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Việc yêu cầu chia tài sản bằng hiện vật có thể thực hiện được nếu có sự đồng thuận giữa các đồng thừa kế. Nếu không có thỏa thuận, các bên có thể yêu cầu tòa án can thiệp để giải quyết tranh chấp. Luật PVL Group sẵn sàng cung cấp các giải pháp pháp lý chuyên sâu để bảo vệ quyền lợi của bạn trong các vấn đề liên quan đến thừa kế.
Liên kết nội bộ: Thừa kế tài sản
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
