Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không? Hướng dẫn quy định pháp luật và cách thực hiện phân chia tài sản thừa kế theo hình thức hiện vật.
1. Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không?
Câu hỏi “Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không?” là một thắc mắc thường gặp khi tài sản thừa kế không chỉ bao gồm tiền mặt mà còn nhiều loại tài sản khác như bất động sản, xe cộ, trang sức, vàng bạc. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, người thừa kế có quyền yêu cầu phân chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, miễn là các đồng thừa kế có thể thỏa thuận hoặc tài sản có thể được chia một cách công bằng.
2. Căn cứ pháp luật về việc chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Theo Điều 659 Bộ luật Dân sự 2015, tài sản thừa kế có thể được chia theo hiện vật nếu các bên đồng thừa kế có thể thỏa thuận. Nếu không thể chia theo hiện vật (ví dụ như tài sản là một ngôi nhà không thể chia nhỏ), tài sản có thể được bán và số tiền thu được sẽ được chia đều cho các đồng thừa kế. Ngoài ra, trong trường hợp một người thừa kế muốn nhận phần tài sản bằng hiện vật mà các đồng thừa kế khác không đồng ý, có thể yêu cầu tòa án can thiệp để giải quyết tranh chấp.
Điều 660 Bộ luật Dân sự 2015 cũng quy định rõ rằng nếu di sản là tài sản không chia được, hoặc việc chia ra gây thiệt hại cho tài sản đó, thì các đồng thừa kế có thể thỏa thuận để một hoặc nhiều người thừa kế nhận tài sản và thanh toán giá trị phần tài sản cho các thừa kế khác.
3. Cách thực hiện yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Để thực hiện việc chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, các bước cần tuân thủ như sau:
Bước 1: Thỏa thuận giữa các đồng thừa kế
Trước hết, các đồng thừa kế cần thỏa thuận về việc chia tài sản bằng hiện vật. Nếu các bên có thể thỏa thuận về cách chia tài sản cụ thể (ví dụ như một người nhận nhà, người khác nhận xe hoặc đồ trang sức), việc chia tài sản sẽ diễn ra thuận lợi hơn và tránh được tranh chấp.
Bước 2: Công chứng văn bản thỏa thuận
Sau khi đạt được thỏa thuận, các đồng thừa kế cần lập văn bản phân chia tài sản và công chứng tại cơ quan công chứng. Việc công chứng giúp xác nhận tính pháp lý của thỏa thuận và tránh tranh chấp sau này.
Bước 3: Đăng ký quyền sở hữu tài sản
Nếu tài sản thừa kế bao gồm bất động sản hoặc tài sản có đăng ký quyền sở hữu (như xe cộ), người thừa kế nhận tài sản bằng hiện vật cần thực hiện thủ tục đăng ký chuyển quyền sở hữu tại cơ quan chức năng như Văn phòng Đăng ký đất đai.
Bước 4: Thực hiện nghĩa vụ tài chính
Người thừa kế có nghĩa vụ thanh toán thuế và lệ phí liên quan đến tài sản thừa kế theo quy định của pháp luật, bao gồm thuế thu nhập cá nhân từ việc nhận thừa kế và các khoản phí chuyển nhượng tài sản (nếu có).
4. Những vấn đề thực tiễn khi yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Việc chia tài sản thừa kế bằng hiện vật có thể gặp phải một số khó khăn thực tiễn, bao gồm:
Khó khăn trong việc định giá tài sản
Khi tài sản thừa kế bao gồm các hiện vật có giá trị lớn như bất động sản, xe hơi, hoặc cổ phần trong công ty, việc định giá tài sản để chia đều có thể gặp khó khăn. Các bên thừa kế cần thỏa thuận về giá trị tài sản hoặc yêu cầu sự hỗ trợ từ các tổ chức thẩm định giá để đảm bảo tính công bằng.
Tranh chấp giữa các đồng thừa kế
Nếu không có sự thống nhất giữa các đồng thừa kế về việc chia tài sản bằng hiện vật, có thể xảy ra tranh chấp. Trong trường hợp này, một bên có thể yêu cầu tòa án can thiệp để giải quyết, dẫn đến quá trình phân chia tài sản bị trì hoãn.
Pháp lý liên quan đến tài sản thừa kế
Đối với một số loại tài sản đặc biệt như cổ phần trong công ty hoặc tài sản có giá trị lớn, việc chia tài sản có thể phức tạp và đòi hỏi tuân theo các quy định pháp luật khác nhau. Việc chuyển nhượng quyền sở hữu cần phải được thực hiện chính xác để tránh vi phạm pháp luật.
5. Ví dụ minh họa
Ông A qua đời và để lại di chúc chỉ định ba người con là B, C và D làm đồng thừa kế. Tài sản thừa kế bao gồm một ngôi nhà, một chiếc xe hơi và một khoản tiền gửi ngân hàng. Sau khi thỏa thuận, B muốn nhận chiếc xe hơi, trong khi C và D muốn chia đều khoản tiền gửi ngân hàng. Cả ba người con đồng ý thỏa thuận chia tài sản theo hiện vật, trong đó B nhận chiếc xe, C và D nhận tiền mặt. Sau khi thỏa thuận, các bên công chứng văn bản thỏa thuận phân chia tài sản.
Nếu một trong các người thừa kế không đồng ý với việc chia tài sản bằng hiện vật, họ có thể yêu cầu tòa án can thiệp và yêu cầu tài sản được bán để chia đều số tiền.
6. Những lưu ý khi yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật
Thỏa thuận rõ ràng giữa các đồng thừa kế
Việc thỏa thuận giữa các đồng thừa kế về cách chia tài sản là rất quan trọng. Các bên cần lập văn bản thỏa thuận rõ ràng và công chứng để tránh tranh chấp và đảm bảo tính pháp lý.
Định giá tài sản chính xác
Việc định giá tài sản thừa kế cần được thực hiện chính xác để tránh mâu thuẫn giữa các bên thừa kế. Các bên có thể yêu cầu sự hỗ trợ từ các tổ chức thẩm định giá chuyên nghiệp để đảm bảo việc chia tài sản được thực hiện công bằng.
Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý khi cần thiết
Nếu có tranh chấp hoặc vấn đề pháp lý liên quan đến việc chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, các bên nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư để bảo vệ quyền lợi của mình và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
7. Kết luận
Câu hỏi “Có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật không?” đã được giải đáp dựa trên quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Người thừa kế có thể yêu cầu chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, miễn là các đồng thừa kế đồng ý hoặc có sự can thiệp của tòa án khi cần thiết. Việc chia tài sản thừa kế cần tuân thủ các quy định pháp luật và được thực hiện cẩn thận để tránh tranh chấp pháp lý. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc chia tài sản thừa kế bằng hiện vật, Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ bạn với các giải pháp pháp lý chuyên sâu.
Liên kết nội bộ: Thừa kế tài sản
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
