Có thể thừa kế tài sản trong doanh nghiệp bằng cách thỏa thuận giữa các đồng thừa kế không? Cùng tìm hiểu về quy định pháp luật về thỏa thuận thừa kế tài sản doanh nghiệp và các vấn đề liên quan.
Có thể thừa kế tài sản trong doanh nghiệp bằng cách thỏa thuận giữa các đồng thừa kế không?
Thừa kế tài sản là một quá trình chuyển giao tài sản từ người đã qua đời cho người thừa kế theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015. Khi một người qua đời và để lại tài sản trong doanh nghiệp, các đồng thừa kế có quyền nhận phần tài sản đó theo di chúc hoặc theo quy định của pháp luật. Vậy, liệu các đồng thừa kế có thể thỏa thuận để chia phần tài sản doanh nghiệp này một cách hợp lý không?
Câu trả lời là có, các đồng thừa kế hoàn toàn có thể thỏa thuận với nhau để chia tài sản trong doanh nghiệp theo cách thức mà họ cho là phù hợp, miễn là sự thỏa thuận này không vi phạm các quy định của pháp luật. Việc thỏa thuận này có thể thực hiện bằng văn bản và được lập thành hợp đồng thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.
Các bước trong quy trình thỏa thuận thừa kế tài sản doanh nghiệp:
- Xác định tài sản thừa kế trong doanh nghiệp: Đầu tiên, các đồng thừa kế cần xác định rõ tài sản thuộc quyền sở hữu của người đã qua đời trong doanh nghiệp. Tài sản này có thể bao gồm cổ phần, phần vốn góp, quyền điều hành doanh nghiệp, hoặc các quyền lợi khác mà người đã qua đời sở hữu trong doanh nghiệp.
- Thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế: Sau khi xác định tài sản, các đồng thừa kế có thể thỏa thuận về cách thức phân chia tài sản. Một số lựa chọn phổ biến bao gồm:
- Phân chia cổ phần hoặc phần vốn góp theo tỷ lệ thừa kế pháp luật hoặc di chúc.
- Thỏa thuận để một người thừa kế nhận toàn bộ tài sản trong doanh nghiệp và thanh toán cho các đồng thừa kế khác bằng tiền mặt hoặc tài sản khác.
- Chuyển nhượng toàn bộ phần tài sản doanh nghiệp cho một bên thứ ba và chia số tiền thu được giữa các đồng thừa kế.
- Lập hợp đồng thỏa thuận phân chia di sản: Để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp sau này, việc thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế cần được lập thành văn bản, có công chứng hoặc chứng thực theo quy định của pháp luật. Hợp đồng này sẽ ghi rõ nội dung thỏa thuận, quyền và nghĩa vụ của các bên, và phương thức phân chia tài sản.
- Thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan: Sau khi đã thỏa thuận và lập hợp đồng phân chia di sản, các đồng thừa kế cần thực hiện các thủ tục pháp lý liên quan tại cơ quan đăng ký kinh doanh hoặc các cơ quan có thẩm quyền khác để chuyển nhượng quyền sở hữu tài sản doanh nghiệp theo thỏa thuận.
Ví dụ minh họa:
Ông Nam là chủ sở hữu của 40% cổ phần trong công ty A. Sau khi ông Nam qua đời, vợ ông và hai con trở thành người thừa kế hợp pháp của phần cổ phần này. Tuy nhiên, chỉ có con trai lớn của ông Nam là anh Hùng muốn tiếp tục tham gia quản lý doanh nghiệp, trong khi mẹ và em gái của anh Hùng không có nhu cầu. Sau khi thảo luận, gia đình quyết định thỏa thuận phân chia tài sản như sau:
- Anh Hùng nhận toàn bộ 40% cổ phần của ông Nam trong công ty A để tiếp tục quản lý và điều hành doanh nghiệp.
- Mẹ và em gái của anh Hùng nhận tiền mặt tương đương với giá trị cổ phần mà họ được thừa kế, do anh Hùng chi trả.
Sau khi thỏa thuận được lập thành văn bản và công chứng, các bên thực hiện các thủ tục chuyển nhượng cổ phần tại cơ quan đăng ký kinh doanh. Cuối cùng, anh Hùng trở thành chủ sở hữu hợp pháp của 40% cổ phần trong công ty, và các thành viên khác trong gia đình đã nhận được phần tài sản thừa kế của mình.
Những vướng mắc thực tế:
1. Tranh chấp giữa các đồng thừa kế về phương thức phân chia tài sản: Một trong những vấn đề phổ biến là sự bất đồng giữa các đồng thừa kế về phương thức phân chia tài sản. Ví dụ, một số người có thể muốn giữ lại phần cổ phần hoặc phần vốn góp trong doanh nghiệp, trong khi những người khác lại muốn bán để chia tài sản. Những tranh chấp này có thể làm trì hoãn quá trình phân chia và gây căng thẳng trong gia đình.
2. Khó khăn trong việc xác định giá trị tài sản doanh nghiệp: Khi thỏa thuận phân chia tài sản, các đồng thừa kế cần xác định chính xác giá trị của cổ phần hoặc phần vốn góp trong doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc định giá này không phải lúc nào cũng đơn giản, đặc biệt khi doanh nghiệp chưa niêm yết hoặc có giá trị biến động theo thị trường. Điều này có thể làm phát sinh mâu thuẫn về việc đánh giá giá trị tài sản.
3. Khó khăn trong việc thanh toán cho các đồng thừa kế khác: Nếu một trong các đồng thừa kế muốn nhận toàn bộ tài sản trong doanh nghiệp và thanh toán cho các đồng thừa kế khác bằng tiền mặt, họ có thể gặp khó khăn trong việc tìm kiếm nguồn tài chính để thực hiện thanh toán này. Điều này đặc biệt khó khăn nếu giá trị tài sản trong doanh nghiệp lớn.
4. Vấn đề pháp lý và thủ tục liên quan: Việc thỏa thuận phân chia tài sản doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến đăng ký doanh nghiệp, chuyển nhượng cổ phần hoặc phần vốn góp. Nếu không thực hiện đúng quy định, các thỏa thuận này có thể không được công nhận về mặt pháp lý, dẫn đến những rủi ro pháp lý và tranh chấp sau này.
Những lưu ý cần thiết:
1. Lập thỏa thuận thừa kế bằng văn bản và công chứng: Để đảm bảo tính hợp pháp và tránh những rủi ro pháp lý, việc thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế cần được lập thành văn bản và công chứng. Hợp đồng thỏa thuận cần nêu rõ các điều khoản liên quan đến phương thức phân chia tài sản, quyền và nghĩa vụ của từng đồng thừa kế.
2. Xác định chính xác giá trị tài sản doanh nghiệp: Khi thực hiện thỏa thuận, các đồng thừa kế cần xác định chính xác giá trị của phần tài sản thừa kế trong doanh nghiệp. Điều này có thể yêu cầu sự hỗ trợ từ các chuyên gia định giá để đảm bảo rằng tài sản được phân chia một cách công bằng.
3. Thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý: Sau khi thỏa thuận phân chia tài sản thừa kế, các bên cần thực hiện đầy đủ các thủ tục pháp lý liên quan tại cơ quan đăng ký kinh doanh hoặc các cơ quan có thẩm quyền khác để đảm bảo rằng quyền sở hữu tài sản được chuyển nhượng hợp pháp.
4. Tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp: Thừa kế tài sản trong doanh nghiệp có thể phức tạp hơn so với tài sản cá nhân thông thường, đặc biệt khi có nhiều người thừa kế và tài sản có giá trị lớn. Người thừa kế nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư hoặc các chuyên gia pháp lý để đảm bảo rằng quá trình thỏa thuận và phân chia tài sản diễn ra suôn sẻ và tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Căn cứ pháp lý:
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền thừa kế, phân chia tài sản thừa kế và các quyền và nghĩa vụ của người thừa kế.
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền sở hữu, chuyển nhượng cổ phần và phần vốn góp trong doanh nghiệp.
- Nghị định 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp: Quy định về các thủ tục pháp lý liên quan đến đăng ký thay đổi cổ phần, phần vốn góp trong doanh nghiệp sau khi thừa kế.
Cuối cùng, để đảm bảo quyền lợi và tránh các tranh chấp liên quan đến việc thừa kế tài sản trong doanh nghiệp, bạn có thể tham khảo sự hỗ trợ pháp lý từ Luật PVL Group để được tư vấn chi tiết và đầy đủ về quy trình pháp lý liên quan.
Liên kết nội bộ: Thừa kế và phân chia tài sản
Liên kết ngoại: Báo Pháp luật
