Có thể rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần không? Phân tích điều luật, cách thực hiện, ví dụ minh họa và lưu ý cần thiết.
Có thể rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần không?
Có thể rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần không? Đây là câu hỏi phổ biến của nhiều người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi gặp khó khăn hoặc không thể tiếp tục đóng để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Việc rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần giúp người tham gia thu hồi lại phần đóng góp, nhưng cũng đi kèm với mất mát quyền lợi dài hạn.
Căn cứ pháp luật về việc rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần
Việc rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần được quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2014 và Nghị định 115/2015/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội.
Điều 77 Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được hưởng bảo hiểm xã hội một lần trong các trường hợp sau:
- Đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội và không tiếp tục tham gia.
- Định cư ở nước ngoài.
- Bị mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS.
Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn cụ thể mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần, trong đó mức hưởng được tính dựa trên thời gian đóng bảo hiểm và mức bình quân thu nhập đóng bảo hiểm xã hội.
Cách thực hiện việc rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần
Để rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần, người tham gia cần thực hiện các bước sau:
- Chuẩn bị hồ sơ rút bảo hiểm xã hội một lần:
- Hồ sơ bao gồm tờ khai yêu cầu hưởng bảo hiểm xã hội một lần (mẫu 14-HSB).
- Sổ bảo hiểm xã hội.
- Chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân.
- Giấy tờ chứng minh thuộc diện được rút bảo hiểm xã hội một lần (ví dụ: giấy chứng nhận bệnh, quyết định nghỉ hưu).
- Nộp hồ sơ tại cơ quan bảo hiểm xã hội:
- Người tham gia nộp hồ sơ tại cơ quan bảo hiểm xã hội nơi mình cư trú hoặc nơi đã đăng ký tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.
- Thẩm định và phê duyệt:
- Cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra và thẩm định. Thời gian giải quyết thường là 10-15 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
- Nhận tiền bảo hiểm xã hội một lần:
- Sau khi phê duyệt, người tham gia sẽ nhận được khoản tiền bảo hiểm xã hội một lần thông qua tài khoản ngân hàng hoặc nhận trực tiếp tại cơ quan bảo hiểm xã hội.
Ví dụ minh họa về việc rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần
Ông Nam đã tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được 15 năm, nhưng do điều kiện kinh tế khó khăn, ông không thể tiếp tục đóng bảo hiểm để đủ 20 năm hưởng lương hưu. Ông quyết định rút bảo hiểm xã hội một lần.
- Thời gian đóng bảo hiểm: 15 năm (180 tháng).
- Mức hưởng bảo hiểm xã hội một lần:
- Với mỗi năm đóng bảo hiểm xã hội trước năm 2014, mức hưởng là 1,5 tháng mức bình quân thu nhập đóng bảo hiểm xã hội.
- Với mỗi năm đóng từ năm 2014 trở đi, mức hưởng là 2 tháng mức bình quân thu nhập đóng bảo hiểm xã hội.
- Nếu mức thu nhập bình quân đóng bảo hiểm của ông Nam là 4 triệu đồng/tháng, số tiền ông Nam rút được tính như sau:
- Mức hưởng = (4 năm x 1,5 tháng) + (11 năm x 2 tháng) x 4 triệu đồng.
- Mức hưởng = (6 tháng + 22 tháng) x 4 triệu đồng = 28 tháng x 4 triệu = 112 triệu đồng.
Việc rút bảo hiểm xã hội một lần giúp ông Nam giải quyết khó khăn tài chính hiện tại, nhưng ông mất đi quyền lợi lương hưu lâu dài.
Những vấn đề thực tiễn khi rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần
- Mất quyền lợi hưu trí lâu dài: Rút bảo hiểm xã hội một lần có thể giải quyết vấn đề tài chính ngắn hạn nhưng đồng nghĩa với việc người tham gia mất quyền hưởng lương hưu khi đủ tuổi, ảnh hưởng đến an sinh xã hội khi về già.
- Quy trình thủ tục phức tạp: Một số người gặp khó khăn trong việc chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác, đặc biệt là các giấy tờ chứng minh tình trạng nghỉ hưu hoặc lý do không tiếp tục tham gia bảo hiểm.
- Thiếu thông tin hướng dẫn: Nhiều người chưa nắm rõ quy định hoặc không biết cách thức thực hiện việc rút bảo hiểm xã hội một lần, dẫn đến việc xử lý hồ sơ chậm trễ hoặc bị từ chối.
Những lưu ý cần thiết
- Cân nhắc kỹ trước khi rút bảo hiểm: Việc rút bảo hiểm xã hội một lần nên được xem xét kỹ lưỡng do mất quyền lợi hưu trí lâu dài. Nên tham khảo tư vấn từ cơ quan bảo hiểm hoặc chuyên gia trước khi quyết định.
- Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và đúng quy định: Đảm bảo hồ sơ đầy đủ và chính xác để tránh việc xử lý chậm trễ hoặc bị từ chối.
- Hiểu rõ quyền lợi: Người tham gia cần nắm rõ các quyền lợi và mức hưởng trước khi rút bảo hiểm xã hội một lần để đảm bảo quyết định phù hợp với hoàn cảnh cá nhân.
Kết luận
Có thể rút bảo hiểm xã hội tự nguyện một lần không? Câu trả lời là có, tuy nhiên cần cân nhắc kỹ về hậu quả dài hạn đối với quyền lợi hưu trí. Rút bảo hiểm xã hội một lần là giải pháp tài chính tạm thời nhưng sẽ ảnh hưởng đến sự an tâm khi về già. Việc hiểu rõ quy định và chuẩn bị hồ sơ đúng cách sẽ giúp quá trình rút bảo hiểm diễn ra thuận lợi.
Để biết thêm chi tiết về các quy định và thủ tục, vui lòng tham khảo tại Luật Bảo hiểm và Báo Pháp Luật.
Bài viết được tư vấn bởi Luật PVL Group.