Có thể lập di chúc chung về tài sản riêng của mỗi bên vợ chồng không? Tìm hiểu quy định pháp luật và những vấn đề thực tiễn liên quan đến di chúc chung và tài sản riêng.
Có thể lập di chúc chung về tài sản riêng của mỗi bên vợ chồng không?
Câu hỏi: Có thể lập di chúc chung về tài sản riêng của mỗi bên vợ chồng không? đặt ra vấn đề pháp lý quan trọng liên quan đến quyền sở hữu và quyền lập di chúc của vợ chồng. Di chúc chung thường áp dụng cho tài sản chung của hai vợ chồng, nhưng khi nói đến tài sản riêng của mỗi bên, liệu có thể cùng nhau lập một di chúc chung không?
Căn cứ pháp luật về việc lập di chúc chung và tài sản riêng
Theo Điều 626 Bộ luật Dân sự 2015, mỗi cá nhân có quyền tự do lập di chúc để định đoạt tài sản của mình. Điều này có nghĩa rằng vợ chồng có thể lập di chúc riêng biệt cho phần tài sản thuộc quyền sở hữu cá nhân của mình. Mỗi bên vợ hoặc chồng đều có quyền định đoạt tài sản riêng mà không cần sự đồng ý của người kia.
Tuy nhiên, đối với tài sản chung của vợ chồng, cả hai có thể cùng lập di chúc chung theo quy định tại Điều 663 Bộ luật Dân sự 2015. Di chúc chung thường chỉ áp dụng cho phần tài sản thuộc quyền sở hữu chung của vợ chồng và không bao gồm tài sản riêng của mỗi bên, trừ khi có thỏa thuận đặc biệt giữa hai bên.
Vì vậy, pháp luật không cấm việc lập di chúc chung liên quan đến tài sản riêng, nhưng điều này đòi hỏi phải có sự đồng ý của cả hai vợ chồng và cần tuân thủ các quy định pháp luật về quyền sở hữu tài sản.
Cách thực hiện lập di chúc chung về tài sản riêng
Để lập di chúc chung về tài sản riêng của mỗi bên vợ chồng, cả hai cần thực hiện theo các bước sau:
- Xác định rõ tài sản riêng và chung: Trước hết, vợ chồng cần xác định rõ phần tài sản nào thuộc quyền sở hữu riêng của mỗi bên và tài sản nào là tài sản chung. Điều này có thể được thực hiện qua các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc qua thỏa thuận phân chia tài sản giữa hai bên.
- Thảo thuận về nội dung di chúc: Sau khi xác định tài sản, hai vợ chồng cần thảo luận và thống nhất về cách thức phân chia tài sản riêng trong di chúc. Di chúc cần phải rõ ràng về phần tài sản riêng của mỗi người, người thừa kế và các điều kiện đi kèm (nếu có).
- Lập di chúc chung bằng văn bản: Sau khi thống nhất, di chúc chung cần được lập bằng văn bản và ghi rõ các phần tài sản riêng cũng như tài sản chung, bao gồm nội dung cụ thể về cách thức phân chia cho từng người thừa kế.
- Công chứng hoặc chứng thực di chúc: Để đảm bảo tính pháp lý của di chúc, cả hai vợ chồng nên công chứng hoặc chứng thực di chúc tại cơ quan có thẩm quyền.
- Lưu giữ di chúc: Sau khi di chúc được lập, cả hai vợ chồng nên lưu giữ di chúc ở nơi an toàn hoặc nhờ văn phòng công chứng lưu giữ.
Ví dụ minh họa về việc lập di chúc chung về tài sản riêng
Giả sử ông A và bà B có tài sản chung là một ngôi nhà, nhưng mỗi người đều có tài sản riêng: ông A có một mảnh đất và bà B có một chiếc ô tô. Cả hai quyết định lập di chúc chung, trong đó ghi rõ ngôi nhà chung sẽ được chia đều cho ba người con, còn tài sản riêng sẽ được phân chia như sau: mảnh đất của ông A sẽ để lại cho con trai cả, còn chiếc ô tô của bà B sẽ để lại cho con gái út.
Trong trường hợp này, việc lập di chúc chung về tài sản riêng là hợp pháp, miễn là có sự đồng thuận và rõ ràng trong việc phân chia tài sản.
Những vấn đề thực tiễn khi lập di chúc chung về tài sản riêng
Việc lập di chúc chung về tài sản riêng của vợ chồng có thể gặp một số vấn đề thực tiễn, bao gồm:
1. Khó khăn trong việc xác định quyền sở hữu
Trong trường hợp tài sản không được phân định rõ ràng giữa tài sản chung và tài sản riêng, có thể dẫn đến tranh chấp giữa các người thừa kế. Điều này thường xảy ra khi các tài sản không có giấy tờ rõ ràng hoặc khi có sự tranh cãi về nguồn gốc tài sản.
2. Tranh chấp về quyền thừa kế tài sản riêng
Nếu một trong hai vợ chồng quyết định lập di chúc chung về tài sản riêng mà không có sự đồng thuận của người còn lại, điều này có thể gây ra tranh chấp giữa các người thừa kế. Một bên có thể không đồng ý với cách thức phân chia tài sản riêng của người kia, và điều này có thể dẫn đến việc khởi kiện ra tòa để giải quyết tranh chấp.
3. Tài sản riêng có thể bị tác động bởi quyền thừa kế bắt buộc
Theo Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015, một số người thừa kế không thể bị truất quyền thừa kế, như con chưa thành niên, cha mẹ già yếu, hoặc người có năng lực hành vi dân sự bị hạn chế. Vì vậy, nếu di chúc chung về tài sản riêng không đảm bảo quyền lợi của những người thừa kế này, di chúc có thể bị tuyên vô hiệu.
Những lưu ý khi lập di chúc chung về tài sản riêng
Khi lập di chúc chung liên quan đến tài sản riêng của mỗi bên, vợ chồng cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp:
- Phân định rõ ràng giữa tài sản riêng và tài sản chung: Trước khi lập di chúc, cần xác định rõ ràng quyền sở hữu của mỗi bên vợ chồng, tránh nhầm lẫn giữa tài sản chung và tài sản riêng.
- Thống nhất về cách thức phân chia tài sản: Cả hai vợ chồng cần thỏa thuận và thống nhất về cách thức phân chia tài sản riêng để tránh các tranh chấp sau này. Nếu không thể thống nhất, mỗi người nên lập di chúc riêng cho phần tài sản của mình.
- Công chứng di chúc để đảm bảo tính pháp lý: Để đảm bảo rằng di chúc sẽ có hiệu lực pháp lý và tránh tranh chấp, di chúc nên được công chứng hoặc chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền.
- Đảm bảo quyền lợi của các người thừa kế bắt buộc: Khi lập di chúc chung, cần đảm bảo rằng quyền lợi của những người thừa kế không thể bị truất quyền thừa kế theo quy định pháp luật được bảo vệ.
Kết luận
Có thể lập di chúc chung về tài sản riêng của mỗi bên vợ chồng không? Câu trả lời là có, vợ chồng có thể lập di chúc chung về tài sản riêng của mỗi bên, nhưng cần phải có sự đồng thuận của cả hai. Tuy nhiên, để tránh tranh chấp và đảm bảo tính pháp lý của di chúc, cần phân định rõ ràng giữa tài sản riêng và tài sản chung, đồng thời công chứng hoặc chứng thực di chúc tại cơ quan có thẩm quyền. Nếu bạn cần tư vấn chi tiết hơn về việc lập di chúc chung hoặc các vấn đề liên quan đến tài sản riêng, hãy liên hệ với Luật PVL Group để được hỗ trợ chuyên nghiệp.
Liên kết nội bộ: Di chúc chung và tài sản riêng vợ chồng
Liên kết ngoại: Tìm hiểu thêm về di chúc và tài sản
