Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài không

Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài không?

Với sự gia tăng của các gia đình có thành viên sinh sống và làm việc tại nước ngoài, vấn đề thừa kế tài sản giữa người Việt Nam và người thừa kế ở nước ngoài trở nên ngày càng phổ biến. Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài không? Đây là câu hỏi mà nhiều người gặp phải khi phát sinh tranh chấp thừa kế, và quy trình pháp lý đòi hỏi sự phức tạp nhất định do các yếu tố pháp luật quốc tế. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về vấn đề này, cách thực hiện, và những vấn đề thực tiễn thường gặp.

1. Căn cứ pháp luật về khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài

Theo Bộ luật Dân sự 2015, Điều 663 quy định về thừa kế có yếu tố nước ngoài, bao gồm:

• Người để lại di sản là người nước ngoài hoặc người Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại nước ngoài.
• Người thừa kế là người nước ngoài hoặc người đang cư trú tại nước ngoài.
• Tài sản thừa kế nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc trong nước nhưng có yếu tố nước ngoài.

Trong các trường hợp thừa kế có yếu tố nước ngoài, người thừa kế vẫn có quyền khởi kiện tại tòa án Việt Nam nếu tranh chấp liên quan đến tài sản thừa kế nằm tại Việt Nam hoặc quyền lợi của người thừa kế tại Việt Nam. Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, Điều 37 quy định rằng tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp thừa kế khi tài sản nằm tại Việt Nam, dù một trong những người thừa kế đang cư trú tại nước ngoài.

2. Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài không? – Cách thực hiện

Quy trình khởi kiện trong trường hợp một bên thừa kế sống ở nước ngoài bao gồm các bước sau:

• Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện
  Người khởi kiện cần chuẩn bị các giấy tờ pháp lý bao gồm:
  • Đơn khởi kiện thừa kế.
  • Di chúc (nếu có).
  • Giấy chứng tử của người để lại di sản.
  • Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản thừa kế.
  • Giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế của các bên liên quan, chẳng hạn như giấy khai sinh, giấy kết hôn.
  • Các tài liệu chứng minh địa chỉ cư trú của người thừa kế ở nước ngoài.
• Bước 2: Nộp đơn khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền
  Người khởi kiện nộp đơn tại tòa án nhân dân cấp tỉnh, nơi có tài sản thừa kế hoặc nơi một trong các bên thừa kế cư trú tại Việt Nam. Nếu tài sản nằm ở nhiều quốc gia, người thừa kế cần khởi kiện tại từng quốc gia liên quan.
• Bước 3: Tham gia xét xử
  Tòa án Việt Nam sẽ tiến hành xét xử theo quy trình tố tụng. Đối với người thừa kế đang sinh sống ở nước ngoài, họ có thể ủy quyền cho luật sư hoặc người đại diện tham gia vào phiên tòa tại Việt Nam. Việc tham gia từ xa cũng có thể được tòa án xem xét trong một số trường hợp đặc biệt.
• Bước 4: Thi hành quyết định của tòa án
  Sau khi tòa án ra phán quyết, các bên liên quan cần thực hiện theo quyết định này. Nếu một bên thừa kế cư trú ở nước ngoài, họ có thể cần thực hiện các thủ tục thi hành phán quyết tại quốc gia nơi họ cư trú.

3. Ví dụ minh họa về khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài

Bà K là một công dân Việt Nam, qua đời và để lại di sản gồm một căn nhà ở Hà Nội và một số tiền gửi trong ngân hàng tại Pháp. Con gái của bà K, hiện đang sinh sống tại Pháp, muốn thừa kế căn nhà tại Hà Nội nhưng xảy ra tranh chấp với anh trai đang sống tại Việt Nam.

Trong trường hợp này, con gái bà K có thể nộp đơn khởi kiện tại tòa án Hà Nội để yêu cầu phân chia tài sản thừa kế. Do đang sống tại Pháp, cô có thể ủy quyền cho luật sư tại Việt Nam tham gia phiên tòa. Nếu phán quyết có lợi, cô sẽ được quyền sở hữu căn nhà tại Hà Nội hoặc nhận phần tiền bán tài sản này.

4. Những vấn đề thực tiễn liên quan đến khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài

Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài không? – Trên thực tế, việc khởi kiện trong trường hợp này thường gặp phải nhiều vấn đề như:

• Khó khăn về pháp luật giữa các quốc gia: Pháp luật về thừa kế giữa Việt Nam và các quốc gia khác có thể có nhiều khác biệt, đặc biệt là đối với các quy định về quyền sở hữu tài sản và nghĩa vụ thuế thừa kế. Điều này có thể gây khó khăn cho việc xử lý các tài sản nằm ở nước ngoài.
• Thủ tục pháp lý phức tạp: Khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài, thủ tục ủy quyền hoặc tham gia tố tụng từ xa có thể làm kéo dài thời gian giải quyết. Người thừa kế cần tuân thủ các quy định về dịch thuật, hợp pháp hóa giấy tờ trước khi sử dụng tại tòa án Việt Nam.
• Vấn đề về quyền sở hữu tài sản của người nước ngoài tại Việt Nam: Nếu một trong các bên thừa kế là người nước ngoài hoặc có quốc tịch nước ngoài, họ có thể bị hạn chế quyền sở hữu bất động sản tại Việt Nam. Điều này dẫn đến việc họ có thể phải bán hoặc chuyển nhượng tài sản thay vì sở hữu trực tiếp.

5. Những lưu ý khi khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài

• Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý: Người khởi kiện cần đảm bảo rằng tất cả các giấy tờ liên quan đến quyền sở hữu tài sản, quan hệ thừa kế, và địa chỉ cư trú của người thừa kế ở nước ngoài đều được dịch thuật và công chứng đầy đủ.
• Hiểu rõ quy định pháp luật của cả hai quốc gia: Người thừa kế cần nắm rõ quy định pháp luật về thừa kế của cả Việt Nam và quốc gia nơi người thừa kế cư trú để tránh các vấn đề pháp lý phát sinh trong quá trình khởi kiện.
• Sử dụng dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp: Việc khởi kiện thừa kế có yếu tố nước ngoài đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật quốc tế và trong nước. Người thừa kế nên tìm đến các luật sư hoặc chuyên gia pháp lý có kinh nghiệm để được hỗ trợ.

6. Kết luận

Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên thừa kế sống ở nước ngoài không? – Câu trả lời là có, nhưng quy trình này đòi hỏi phải tuân thủ quy định pháp luật của cả Việt Nam và quốc gia nơi người thừa kế cư trú. Luật PVL Group sẽ hỗ trợ bạn trong việc giải quyết các tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của bạn được bảo vệ một cách tốt nhất.

Liên kết nội bộ: Luật PVL Group – Thừa kế
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật