Có thể hủy di chúc đã chứng thực không?

Có thể hủy di chúc đã chứng thực không? Bài viết này phân tích quy trình và các lưu ý pháp lý quan trọng khi muốn hủy bỏ di chúc đã lập.

1. Có thể hủy di chúc đã chứng thực không?

Có thể hủy di chúc đã chứng thực không? Đây là câu hỏi mà nhiều người đặt ra khi muốn thay đổi hoặc không còn muốn thực hiện những nội dung đã ghi trong di chúc trước đó. Việc hủy di chúc đã chứng thực là hoàn toàn hợp pháp và người lập di chúc có toàn quyền thực hiện nếu có mong muốn thay đổi hoặc điều chỉnh. Theo quy định tại Điều 640 của Bộ luật Dân sự 2015, người lập di chúc có quyền thay đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc bất cứ lúc nào khi còn sống và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.

Khi người lập di chúc muốn hủy di chúc, họ có thể thực hiện bằng các cách sau đây:

• Lập văn bản hủy di chúc: Người lập di chúc có thể lập một văn bản tuyên bố hủy di chúc cũ đã chứng thực, điều này đảm bảo tính rõ ràng, chính xác và có hiệu lực ngay lập tức khi di chúc bị hủy.
• Lập di chúc mới thay thế: Một cách khác để hủy bỏ di chúc đã chứng thực là lập một di chúc mới. Khi di chúc mới được lập và chứng thực, di chúc cũ sẽ tự động bị hủy hiệu lực.

Việc hủy di chúc đã chứng thực giúp người lập di chúc bảo vệ quyền tự do định đoạt tài sản và điều chỉnh ý chí phù hợp với hoàn cảnh thực tế hiện tại. Tuy nhiên, để hủy di chúc đúng cách và đảm bảo tính pháp lý, người lập di chúc nên thực hiện các thủ tục pháp lý tại cơ quan có thẩm quyền, chẳng hạn như tại văn phòng công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã/phường.

Như vậy, câu trả lời là hoàn toàn có thể hủy di chúc đã chứng thực, với điều kiện người lập di chúc vẫn còn đầy đủ năng lực hành vi dân sự và thực hiện đúng quy trình pháp luật.

2. Ví dụ minh họa về việc hủy di chúc đã chứng thực

Ví dụ: Ông M, 70 tuổi, đã lập một di chúc vào năm 2015 và chứng thực tại văn phòng công chứng. Trong di chúc, ông M để lại toàn bộ tài sản cho con trai mình. Tuy nhiên, đến năm 2023, ông M quyết định hủy di chúc này vì hoàn cảnh gia đình thay đổi và ông muốn chia đều tài sản cho cả hai người con.

Để hủy di chúc cũ, ông M đến văn phòng công chứng để lập một văn bản tuyên bố hủy di chúc đã chứng thực trước đó. Sau đó, ông lập một di chúc mới và chứng thực, trong đó nêu rõ việc phân chia tài sản cho cả hai người con. Với việc lập di chúc mới này, di chúc cũ của ông M không còn giá trị pháp lý.

Trong trường hợp này, ông M hoàn toàn có quyền hủy di chúc cũ đã chứng thực và lập di chúc mới để phản ánh ý chí hiện tại của mình.

3. Những vướng mắc thực tế khi hủy di chúc đã chứng thực

Mặc dù việc hủy di chúc đã chứng thực là hợp pháp, nhưng trong thực tế, quá trình này có thể gặp phải một số vướng mắc như sau:

• Khó khăn trong việc lập văn bản hủy di chúc: Một số người lập di chúc, đặc biệt là người lớn tuổi, không nắm rõ quy trình pháp lý để hủy bỏ di chúc. Nếu không lập văn bản hủy di chúc đúng quy định, di chúc cũ vẫn có thể còn hiệu lực và dẫn đến tranh chấp sau này.
• Phát sinh tranh chấp giữa các thừa kế: Nếu người lập di chúc hủy bỏ di chúc cũ để lập di chúc mới, điều này có thể gây mâu thuẫn giữa những người thừa kế, đặc biệt khi di chúc mới thay đổi nội dung thừa kế tài sản. Những người thừa kế được nêu trong di chúc cũ có thể không đồng ý với sự thay đổi này và có thể tranh chấp quyền thừa kế.
• Phát sinh chi phí và thủ tục pháp lý: Việc hủy di chúc đã chứng thực có thể phát sinh chi phí như phí công chứng và các thủ tục liên quan. Đối với những người lập di chúc ở xa cơ quan chứng thực, điều này có thể gây tốn kém về thời gian và chi phí đi lại.
• Không hủy di chúc đúng cách: Nếu người lập di chúc chỉ tuyên bố bằng lời nói mà không có văn bản hủy di chúc hoặc lập di chúc mới, di chúc cũ vẫn có thể được coi là hợp lệ và dẫn đến khó khăn trong quá trình giải quyết thừa kế sau này.

Những vướng mắc này cho thấy việc hủy di chúc không chỉ cần tuân theo quy trình pháp lý mà còn cần được thực hiện một cách thận trọng để tránh các rủi ro không mong muốn.

4. Những lưu ý cần thiết khi hủy di chúc đã chứng thực

Khi hủy di chúc đã chứng thực, người lập di chúc nên lưu ý một số điều quan trọng sau đây để đảm bảo quá trình hủy di chúc diễn ra thuận lợi và đúng pháp luật:

• Lập văn bản hủy di chúc rõ ràng: Văn bản hủy di chúc cần được lập cụ thể, rõ ràng và có nội dung khẳng định việc hủy bỏ di chúc trước đó. Điều này giúp tránh hiểu nhầm và tránh tranh chấp sau này.
• Chứng thực tại cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân: Để đảm bảo tính hợp pháp của việc hủy di chúc, nên thực hiện chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền, chẳng hạn như văn phòng công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã/phường. Điều này sẽ giúp việc hủy di chúc có giá trị pháp lý cao hơn.
• Lập di chúc mới nếu cần thiết: Trong trường hợp người lập di chúc muốn thay đổi nội dung thừa kế nhưng không muốn hủy toàn bộ di chúc, có thể lập một di chúc mới thay thế di chúc cũ. Di chúc mới sẽ tự động vô hiệu hóa di chúc trước đó.
• Thông báo cho người thân và thừa kế: Nếu có sự thay đổi lớn về nội dung thừa kế, người lập di chúc nên thông báo cho những người thừa kế để tránh tranh chấp hoặc hiểu lầm sau này.
• Giữ bản gốc của văn bản hủy di chúc hoặc di chúc mới ở nơi an toàn: Người lập di chúc nên giữ bản gốc văn bản hủy di chúc hoặc di chúc mới tại nơi an toàn hoặc ủy thác cho một luật sư. Điều này giúp bảo quản tài liệu và tránh thất lạc.

Việc thực hiện đầy đủ các lưu ý trên không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của người lập di chúc mà còn giúp quá trình thừa kế diễn ra suôn sẻ và hạn chế tối đa các tranh chấp.

5. Căn cứ pháp lý về việc hủy di chúc đã chứng thực

Việc hủy di chúc đã chứng thực được quy định trong các văn bản pháp lý như sau:

• Bộ luật Dân sự 2015: Bộ luật này quy định rõ ràng về quyền thay đổi, bổ sung, hoặc hủy bỏ di chúc của người lập di chúc. Theo quy định, người lập di chúc có thể thực hiện các hành vi này bất cứ lúc nào khi còn sống và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự.
• Điều 640, Bộ luật Dân sự 2015: Điều này khẳng định quyền của người lập di chúc trong việc hủy bỏ di chúc đã lập và thực hiện việc này thông qua văn bản hủy di chúc hoặc lập di chúc mới.
• Luật Công chứng 2014: Quy định về thẩm quyền và quy trình công chứng di chúc, bao gồm việc lập văn bản hủy di chúc hoặc di chúc mới thay thế.

Như vậy, bài viết đã trả lời rõ câu hỏi Có thể hủy di chúc đã chứng thực không?. Việc hủy di chúc là hoàn toàn hợp pháp và có thể thực hiện nếu tuân theo đúng quy trình pháp lý. Để tìm hiểu thêm về các vấn đề pháp lý liên quan, bạn có thể tham khảo tại đây.