Có thể chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng không?

Có thể chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng không? Bài viết sẽ giải đáp chi tiết về quy định, ví dụ và lưu ý pháp lý khi lập di chúc chung.

1. Có thể chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng không?

Có thể chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng không? Đây là một câu hỏi phổ biến khi nhiều cặp vợ chồng mong muốn lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung của mình sau khi qua đời. Việc lập di chúc chung có thể đơn giản hóa quá trình phân chia tài sản và giúp bảo vệ quyền lợi của những người thừa kế. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào di chúc chung của hai vợ chồng cũng được pháp luật công nhận và chứng thực.

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự 2015, di chúc chung của vợ chồng là một hình thức di chúc đặc biệt. Điều 27 Bộ luật Hôn nhân và Gia đình 2014 xác định rằng tài sản chung của vợ chồng có thể được định đoạt chung nếu cả hai cùng lập di chúc chung. Tuy nhiên, việc lập di chúc chung này phải đáp ứng các điều kiện nhất định về năng lực hành vi dân sự, tự nguyện và nội dung di chúc phải đảm bảo các quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan.

Trường hợp được chứng thực di chúc chung của vợ chồng:

• Cả hai vợ chồng cùng lập di chúc trong trạng thái minh mẫn và tự nguyện: Điều kiện tiên quyết để di chúc chung có hiệu lực là cả hai người đều phải đủ năng lực hành vi dân sự và không bị ép buộc khi lập di chúc.
• Nội dung di chúc thể hiện rõ quyền và nghĩa vụ của các bên: Di chúc chung cần nêu rõ việc phân chia tài sản chung cho các thừa kế, và cả hai vợ chồng cùng thỏa thuận, thống nhất về nội dung này.
• Chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền: Để di chúc chung có giá trị pháp lý, cả hai vợ chồng nên đến cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân cấp xã/phường để chứng thực di chúc.

Di chúc chung của hai vợ chồng có hiệu lực khi cả hai đều qua đời. Khi đó, di chúc sẽ được thực hiện theo những gì mà hai vợ chồng đã thống nhất trong di chúc chung.

Như vậy, việc chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng hoàn toàn có thể thực hiện nếu đảm bảo đúng các quy định pháp lý và các điều kiện cần thiết.

2. Ví dụ minh họa về chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng

Ví dụ: Ông H và bà T là vợ chồng và có chung một căn nhà cùng một số tài sản khác. Do tuổi đã cao, ông bà muốn lập một di chúc chung để lại toàn bộ tài sản cho hai người con. Cả hai quyết định đến văn phòng công chứng để thực hiện chứng thực di chúc chung. Tại đây, công chứng viên xác nhận rằng ông H và bà T đều minh mẫn và tự nguyện khi lập di chúc.

Nội dung di chúc nêu rõ sau khi cả hai qua đời, căn nhà sẽ được để lại cho người con lớn, trong khi tài sản còn lại sẽ được chia đều cho cả hai người con. Sau khi chứng thực, di chúc chung của ông H và bà T có giá trị pháp lý và sẽ được thực hiện khi cả hai qua đời.

Trong trường hợp này, di chúc chung của ông H và bà T hoàn toàn hợp pháp và có hiệu lực khi cả hai không còn nữa, đảm bảo quyền lợi cho những người thừa kế.

3. Những vướng mắc thực tế khi chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng

Dù di chúc chung của hai vợ chồng là một hình thức hợp pháp, nhưng trong thực tế, việc lập và chứng thực di chúc chung có thể gặp phải một số vướng mắc:

• Tranh chấp giữa các thừa kế về nội dung di chúc: Trong trường hợp một người trong hai vợ chồng qua đời trước, người còn sống có thể muốn thay đổi nội dung di chúc để phù hợp với hoàn cảnh mới. Điều này dễ dẫn đến tranh chấp với các thừa kế còn lại, đặc biệt nếu người còn lại muốn thay đổi các điều khoản trong di chúc chung.
• Khó khăn khi chứng thực di chúc ở các cơ quan công chứng: Do di chúc chung là một hình thức đặc biệt, không phải tất cả các văn phòng công chứng đều có thể xử lý dễ dàng. Có những trường hợp người lập di chúc phải tốn nhiều thời gian để giải thích ý chí và mục đích của mình.
• Phát sinh tranh cãi nếu người còn sống muốn lập di chúc mới: Sau khi một trong hai người vợ chồng qua đời, người còn sống có thể muốn lập di chúc mới, bổ sung hoặc thay đổi các nội dung trong di chúc cũ. Tuy nhiên, việc này dễ phát sinh tranh cãi vì di chúc chung thường được lập với sự đồng thuận của cả hai, nên việc thay đổi một phía có thể bị phản đối.
• Phát sinh mâu thuẫn khi không có di chúc phụ cho tài sản riêng: Di chúc chung thường chỉ đề cập đến tài sản chung, không bao gồm tài sản riêng của mỗi người trong hai vợ chồng. Điều này có thể gây rắc rối nếu người còn sống muốn phân chia tài sản riêng mà không có di chúc riêng.

4. Những lưu ý cần thiết khi lập di chúc chung của hai vợ chồng

Để đảm bảo tính hợp pháp và hạn chế tranh chấp sau này, khi lập di chúc chung của hai vợ chồng, cần lưu ý một số điều quan trọng sau:

• Lập di chúc riêng cho tài sản cá nhân nếu cần thiết: Nếu mỗi người có tài sản riêng, nên lập di chúc riêng cho những tài sản này để tránh tranh cãi về sau. Di chúc chung nên tập trung vào các tài sản chung của hai vợ chồng.
• Xác nhận tình trạng minh mẫn của hai vợ chồng: Để tránh các tranh chấp về tính hợp pháp của di chúc, cả hai vợ chồng nên đảm bảo rằng mình minh mẫn và tự nguyện khi lập di chúc. Nếu cần thiết, có thể thực hiện thêm khám sức khỏe để xác nhận tình trạng tinh thần.
• Thực hiện chứng thực tại cơ quan có thẩm quyền: Cả hai vợ chồng nên đến văn phòng công chứng hoặc ủy ban nhân dân cấp xã/phường để thực hiện chứng thực di chúc. Việc này sẽ giúp di chúc chung có giá trị pháp lý và đảm bảo quyền lợi của các bên liên quan.
• Giữ bản gốc của di chúc tại nơi an toàn: Sau khi lập và chứng thực, nên giữ bản gốc của di chúc tại nơi an toàn hoặc ủy thác cho một luật sư hoặc người tin cậy. Điều này giúp tránh tình trạng thất lạc di chúc và bảo đảm quyền lợi của những người thừa kế.

5. Căn cứ pháp lý về chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng

Pháp luật Việt Nam có quy định rõ ràng về việc lập và chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng, bao gồm các căn cứ pháp lý sau:

• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về các hình thức di chúc và điều kiện có hiệu lực của di chúc. Bộ luật này cho phép vợ chồng có thể lập di chúc chung để định đoạt tài sản chung của mình.
• Điều 27 Bộ luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Quy định về tài sản chung của vợ chồng. Theo đó, tài sản chung có thể được định đoạt theo ý chí của cả hai vợ chồng thông qua di chúc chung.
• Luật Công chứng 2014: Quy định về thẩm quyền và quy trình chứng thực di chúc tại cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân cấp xã/phường. Cả hai vợ chồng có thể đến văn phòng công chứng để chứng thực di chúc chung.

Như vậy, bài viết đã trả lời rõ câu hỏi Có thể chứng thực di chúc chung của hai vợ chồng không?. Việc lập di chúc chung là hoàn toàn hợp pháp nếu thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Để tìm hiểu thêm các vấn đề pháp lý liên quan, bạn có thể tham khảo tại đây.