Chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ (VNTLAS/VPA-FLEGT) giúp đảm bảo gỗ hợp pháp theo cam kết giữa Việt Nam và EU, là điều kiện để xuất khẩu sản phẩm gỗ chính ngạch. Cùng Luật PVL Group tìm hiểu đầy đủ và chính xác qua bài viết này.
1. Giới thiệu về chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ (VNTLAS/VPA-FLEGT)
Trong bối cảnh toàn cầu ngày càng siết chặt kiểm soát việc sử dụng tài nguyên rừng, việc chứng minh gỗ có nguồn gốc hợp pháp là yếu tố bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn tồn tại và phát triển bền vững trong ngành chế biến, xuất khẩu gỗ. Tại Việt Nam, điều này được thể hiện thông qua hệ thống VNTLAS – Hệ thống đảm bảo gỗ hợp pháp Việt Nam, được xây dựng theo nội dung của Hiệp định VPA/FLEGT (Voluntary Partnership Agreement / Forest Law Enforcement, Governance and Trade) giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu.
Chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ hay còn gọi là chứng nhận VNTLAS/FLEGT là kết quả của quá trình đánh giá sự tuân thủ của doanh nghiệp về hệ thống truy xuất, lưu trữ và minh bạch hóa toàn bộ chuỗi cung ứng gỗ – từ khai thác, nhập khẩu, vận chuyển đến chế biến, lưu thông và xuất khẩu. Đây là cơ sở pháp lý chứng minh rằng doanh nghiệp sử dụng gỗ hợp pháp, không vi phạm luật lâm nghiệp Việt Nam, không ảnh hưởng đến tài nguyên rừng hoặc vi phạm quyền sử dụng đất của cộng đồng.
Chứng nhận này không chỉ là điều kiện bắt buộc để xuất khẩu gỗ sang EU (khi cấp phép FLEGT chính thức vận hành), mà còn là tiêu chí quan trọng để tiếp cận các thị trường yêu cầu cao như Mỹ, Nhật Bản, Úc… Việc tham gia hệ thống VNTLAS sẽ nâng cao uy tín thương hiệu, cải thiện khả năng cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững trong ngành gỗ.
2. Trình tự thủ tục xin chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ (VNTLAS/VPA-FLEGT)
Để được xác nhận đủ điều kiện tham gia hệ thống VNTLAS và tiến tới chứng nhận FLEGT, doanh nghiệp cần trải qua các bước theo trình tự sau:
Bước đầu tiên, doanh nghiệp phải rà soát toàn bộ quy trình sản xuất, nhập khẩu, mua bán gỗ, bao gồm hồ sơ pháp lý, hợp đồng thương mại, chứng từ truy xuất, và hệ thống lưu trữ nội bộ. Điều này nhằm xác định mức độ tuân thủ các yêu cầu về tính hợp pháp và khả năng truy xuất nguồn gốc gỗ.
Tiếp theo, doanh nghiệp lập hồ sơ đề nghị được đánh giá theo hệ thống VNTLAS gửi về Chi cục Kiểm lâm tỉnh hoặc Tổng cục Lâm nghiệp – Bộ NN&PTNT. Tùy vào quy mô và tính chất hoạt động, doanh nghiệp có thể phải khai báo thêm dữ liệu điện tử trên nền tảng quản lý tập trung khi hệ thống VNTLAS chính thức kết nối toàn quốc.
Sau khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan kiểm lâm tiến hành thẩm định tính đầy đủ, hợp pháp và hợp lệ. Một đoàn kiểm tra sẽ được thành lập để đến tận nơi đánh giá thực địa, phỏng vấn nhân sự, kiểm tra kho bãi, đối chiếu hồ sơ lưu trữ và dữ liệu vận hành.
Nếu doanh nghiệp đạt yêu cầu, cơ quan có thẩm quyền sẽ xác nhận đủ điều kiện tham gia hệ thống VNTLAS, đồng thời đề nghị cấp giấy chứng nhận hoặc cập nhật vào danh sách các tổ chức đủ điều kiện xuất khẩu gỗ hợp pháp. Trường hợp hệ thống FLEGT chính thức vận hành, doanh nghiệp sẽ được cấp giấy phép FLEGT cho từng lô hàng xuất khẩu.
Toàn bộ quá trình này có thể mất từ 15–30 ngày làm việc tùy theo mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp và tình trạng hồ sơ.
3. Thành phần hồ sơ xin chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ
Để được xác nhận truy xuất nguồn gốc gỗ hợp pháp theo hệ thống VNTLAS/VPA-FLEGT, doanh nghiệp cần chuẩn bị các tài liệu sau:
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, trong đó có ngành nghề liên quan đến khai thác, chế biến, xuất khẩu, hoặc mua bán gỗ.
Hợp đồng mua bán nguyên liệu gỗ đầu vào, hóa đơn, vận đơn và chứng từ chứng minh nguồn gốc gỗ hợp pháp (giấy phép khai thác, chứng nhận kiểm lâm, CITES nếu có, chứng nhận FSC/PEFC…).
Sổ sách hoặc hệ thống phần mềm quản lý kho nguyên liệu – sản phẩm đầu ra, thể hiện rõ quá trình chuyển đổi gỗ nguyên liệu thành sản phẩm thương mại.
Hệ thống quy trình kiểm soát nội bộ bao gồm:
Quy trình nhập nguyên liệu, phân loại và lưu trữ
Quy trình sản xuất và quản lý tồn kho
Quy trình bán hàng và giao nhận hàng xuất khẩu
Kế hoạch đào tạo, hướng dẫn truy xuất nội bộ cho nhân viên
Báo cáo đánh giá nội bộ về hệ thống truy xuất, trong đó có minh chứng thực hiện truy xuất ngược (truy lại gỗ nhập khẩu, khai thác) và truy xuất xuôi (từ gỗ đến sản phẩm xuất khẩu).
Biên bản kiểm tra nội bộ định kỳ, cam kết tuân thủ quy định của hệ thống VNTLAS.
Nếu là doanh nghiệp có chuỗi cung ứng phức tạp hoặc sử dụng nhiều nguồn gỗ khác nhau, hồ sơ cần thể hiện rõ cách phân tách, nhận diện và theo dõi từng lô gỗ để không bị pha trộn giữa nguồn hợp pháp và không hợp pháp.
4. Những lưu ý quan trọng khi xin chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ
Việc xin chứng nhận truy xuất nguồn gốc gỗ đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và hiểu biết sâu sắc về các tiêu chí của hệ thống VNTLAS cũng như các quy định pháp lý liên quan đến lâm sản. Một số lưu ý quan trọng bao gồm:
Doanh nghiệp cần thiết lập hệ thống quản lý truy xuất bài bản, không thể làm theo hình thức đối phó. Hồ sơ giấy, phần mềm quản lý kho, biểu mẫu ghi nhận phải được xây dựng đầy đủ và vận hành thường xuyên.
Không nên sử dụng gỗ từ nguồn không rõ ràng hoặc chưa có chứng nhận hợp pháp. Nếu phát hiện sử dụng gỗ trái phép, doanh nghiệp có thể bị loại khỏi hệ thống VNTLAS, bị đình chỉ xuất khẩu, thậm chí bị xử phạt hành chính hoặc hình sự.
Cần đào tạo đội ngũ nhân sự về nhận diện rủi ro truy xuất và cập nhật chính sách mới. Đặc biệt, nhân viên quản lý kho, kế toán vật tư và phòng pháp chế cần được hướng dẫn về truy xuất nguồn gốc.
Các doanh nghiệp sử dụng cả gỗ nhập khẩu và gỗ trong nước cần xây dựng cơ chế phân biệt rõ ràng hai nguồn này để tránh gây nhầm lẫn, ảnh hưởng đến tính hợp pháp của lô hàng.
Hệ thống FLEGT của EU yêu cầu minh bạch và sẵn sàng kiểm tra bất kỳ lúc nào. Do đó, doanh nghiệp phải duy trì trạng thái sẵn sàng kiểm tra hồ sơ truy xuất liên tục và không nên đợi đến khi có lô hàng xuất khẩu mới chuẩn bị.
Nếu doanh nghiệp có kế hoạch xuất khẩu sang thị trường châu Âu trong thời gian tới, cần chủ động tham gia hệ thống VNTLAS từ sớm để tránh bị động khi quy định cấp phép FLEGT bắt buộc được áp dụng.
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ doanh nghiệp truy xuất nguồn gốc gỗ chuyên nghiệp và nhanh chóng
Với đội ngũ luật sư, chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý lâm sản, xuất nhập khẩu và hệ thống FLEGT, Luật PVL Group tự hào là đơn vị đồng hành cùng hàng trăm doanh nghiệp trong ngành gỗ tại Việt Nam.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ tư vấn – xây dựng – vận hành hệ thống VNTLAS theo chuẩn FLEGT một cách bài bản, nhanh chóng và tiết kiệm chi phí.
Dịch vụ của chúng tôi bao gồm:
Tư vấn các yêu cầu pháp lý về truy xuất nguồn gốc gỗ
Thiết lập quy trình, mẫu biểu, phần mềm quản lý truy xuất
Soạn hồ sơ xin xác nhận tham gia hệ thống VNTLAS
Đại diện làm việc với Chi cục Kiểm lâm, Bộ NN&PTNT
Hướng dẫn doanh nghiệp duy trì hệ thống theo quy định
Luật PVL Group cam kết:
Thủ tục chính xác, hợp pháp
Tư vấn tận nơi, sát thực tế từng doanh nghiệp
Giảm thiểu rủi ro bị từ chối hồ sơ
Rút ngắn thời gian thẩm định và xác nhận truy xuất
Hỗ trợ doanh nghiệp lâu dài khi hệ thống FLEGT chính thức áp dụng
Nếu doanh nghiệp của bạn đang hoạt động trong lĩnh vực chế biến, xuất khẩu gỗ và muốn đảm bảo tuân thủ hệ thống VNTLAS/FLEGT, hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn và hỗ trợ toàn diện.
Tham khảo thêm các thủ tục liên quan tại chuyên mục:
👉 https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
