Cách tính thuế thu nhập từ việc đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần là gì? Hướng dẫn chi tiết với ví dụ minh họa và các lưu ý cần thiết.
1. Cách tính thuế thu nhập từ việc đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần là gì?
Cách tính thuế thu nhập từ việc đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần là gì? Đây là một câu hỏi quan trọng mà nhiều nhà đầu tư quan tâm khi mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế. Việc đầu tư vào các quốc gia khác có thể tạo ra các khoản thu nhập như lợi nhuận từ đầu tư, cổ tức, tiền lãi hoặc tiền bản quyền. Khi các khoản thu nhập này phát sinh tại các quốc gia có ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần (Double Taxation Agreement – DTA) với Việt Nam, quy trình tính thuế trở nên phức tạp hơn nhưng đồng thời cũng mang lại những lợi ích lớn về thuế cho nhà đầu tư.
Mục tiêu của hiệp định tránh đánh thuế hai lần là ngăn ngừa việc đánh thuế trùng lên cùng một khoản thu nhập khi nó bị đánh thuế ở cả quốc gia phát sinh thu nhập và quốc gia cư trú của người nộp thuế. Thay vào đó, hiệp định này cho phép khấu trừ thuế đã nộp tại quốc gia phát sinh thu nhập vào nghĩa vụ thuế tại Việt Nam, hoặc hoàn toàn miễn giảm thuế cho nhà đầu tư, tùy thuộc vào điều khoản của từng hiệp định.
Quy trình tính thuế thu nhập từ đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần:
- Xác định thu nhập từ đầu tư tại nước ngoài: Thu nhập từ việc đầu tư vào các nước khác có thể bao gồm cổ tức từ cổ phần, lợi nhuận từ việc chuyển nhượng vốn, tiền lãi từ trái phiếu hoặc các khoản tiền bản quyền. Các khoản thu nhập này sẽ được xác định để tính thuế tại quốc gia phát sinh.
- Nộp thuế tại quốc gia phát sinh thu nhập: Theo quy định của quốc gia nơi đầu tư, nhà đầu tư có thể phải nộp thuế trên các khoản thu nhập này. Mức thuế suất và loại thuế sẽ khác nhau tùy thuộc vào luật pháp của từng quốc gia và các điều khoản quy định trong hiệp định tránh đánh thuế hai lần.
- Kê khai và khấu trừ thuế tại Việt Nam: Sau khi đã nộp thuế tại quốc gia nơi phát sinh thu nhập, nhà đầu tư cần kê khai thu nhập này khi nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) tại Việt Nam. Nhà đầu tư có thể yêu cầu khấu trừ số thuế đã nộp tại nước ngoài vào số thuế phải nộp tại Việt Nam. Tuy nhiên, số thuế được khấu trừ không được vượt quá số thuế phải nộp tại Việt Nam trên cùng khoản thu nhập đó.
Phương thức áp dụng hiệp định tránh đánh thuế hai lần: Có hai phương thức chủ yếu để áp dụng hiệp định tránh đánh thuế hai lần, đó là:
- Phương thức miễn giảm: Toàn bộ thu nhập từ đầu tư nước ngoài đã chịu thuế tại quốc gia phát sinh có thể được miễn thuế tại Việt Nam.
- Phương thức khấu trừ: Số thuế đã nộp tại nước ngoài được khấu trừ vào nghĩa vụ thuế tại Việt Nam.
Việc lựa chọn phương thức áp dụng sẽ phụ thuộc vào quy định của từng hiệp định mà Việt Nam đã ký kết với quốc gia đó.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ về tính thuế thu nhập từ việc đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần:
Giả sử công ty A tại Việt Nam đầu tư vào một công ty tại Singapore và nhận được cổ tức từ khoản đầu tư này với tổng số tiền là 50.000 USD. Theo quy định thuế của Singapore, thu nhập từ cổ tức sẽ phải chịu thuế với thuế suất 10%, tức là công ty A phải nộp 5.000 USD thuế tại Singapore. Sau khi nộp thuế, số tiền còn lại là 45.000 USD sẽ được chuyển về Việt Nam.
Theo hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Singapore, công ty A có thể khấu trừ khoản thuế đã nộp tại Singapore (5.000 USD) vào số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp tại Việt Nam. Thuế suất TNDN tại Việt Nam là 20%, do đó số thuế mà công ty A phải nộp cho khoản thu nhập này tại Việt Nam là 20% của 50.000 USD, tức là 10.000 USD. Tuy nhiên, sau khi khấu trừ 5.000 USD đã nộp tại Singapore, công ty A chỉ cần nộp thêm 5.000 USD tại Việt Nam.
Điều này giúp công ty A tránh được tình trạng đánh thuế hai lần trên cùng một khoản thu nhập, đồng thời giảm thiểu chi phí thuế cho hoạt động đầu tư quốc tế của mình.
3. Những vướng mắc thực tế
Trong quá trình áp dụng các hiệp định tránh đánh thuế hai lần để tính thuế thu nhập từ đầu tư quốc tế, doanh nghiệp và cá nhân thường gặp phải những vướng mắc thực tế như sau:
• Khó khăn trong việc xin giấy chứng nhận cư trú: Để được hưởng ưu đãi miễn giảm thuế từ hiệp định tránh đánh thuế hai lần, nhà đầu tư cần có giấy chứng nhận cư trú do cơ quan thuế của quốc gia đối tác cấp. Việc xin giấy chứng nhận này có thể gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khi quốc gia đối tác có thủ tục hành chính phức tạp và đòi hỏi nhiều chứng từ.
• Sự khác biệt về quy định thuế giữa các quốc gia: Mỗi quốc gia có quy định riêng về thuế suất và loại thuế đối với thu nhập từ đầu tư. Sự khác biệt này có thể dẫn đến khó khăn trong việc xác định số thuế đã nộp tại nước ngoài có được khấu trừ tại Việt Nam hay không và mức độ được khấu trừ là bao nhiêu. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải nắm vững cả quy định của quốc gia nơi đầu tư và Việt Nam để đảm bảo tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ thuế.
• Thủ tục hành chính phức tạp: Việc kê khai và nộp thuế cho thu nhập từ đầu tư quốc tế đòi hỏi nhiều thủ tục và chứng từ phức tạp, bao gồm việc cung cấp giấy tờ chứng minh thu nhập, biên lai nộp thuế tại nước ngoài, và các giấy tờ liên quan khác. Điều này có thể gây khó khăn cho các nhà đầu tư, đặc biệt với những người mới tham gia vào hoạt động đầu tư quốc tế.
• Rủi ro bị đánh thuế hai lần: Nếu nhà đầu tư không có đầy đủ giấy tờ chứng minh hoặc không thực hiện đúng thủ tục, họ có thể gặp rủi ro bị đánh thuế hai lần, tức là phải nộp thuế tại cả nước nơi đầu tư và tại Việt Nam mà không được hưởng quyền lợi miễn giảm từ hiệp định tránh đánh thuế hai lần.
4. Những lưu ý cần thiết
Để đảm bảo việc tính thuế thu nhập từ việc đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần được thực hiện đúng và giảm thiểu rủi ro pháp lý, nhà đầu tư cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
• Nắm rõ nội dung của hiệp định tránh đánh thuế hai lần: Mỗi hiệp định có quy định cụ thể về loại thu nhập và mức độ miễn, giảm thuế. Nhà đầu tư cần nắm rõ các điều khoản của hiệp định giữa Việt Nam và quốc gia đối tác để xác định chính xác quyền lợi về thuế của mình.
• Chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và chính xác: Để được hưởng các ưu đãi từ hiệp định tránh đánh thuế hai lần, nhà đầu tư cần chuẩn bị đầy đủ giấy chứng nhận cư trú, giấy chứng nhận nộp thuế tại nước ngoài, và các chứng từ liên quan khác. Việc chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng giúp giảm thiểu rủi ro bị từ chối quyền lợi miễn giảm thuế.
• Thực hiện kê khai thu nhập kịp thời và đúng quy định: Nhà đầu tư cần kê khai thu nhập từ đầu tư quốc tế đúng thời hạn và nộp đầy đủ các chứng từ cần thiết. Việc thực hiện kê khai kịp thời giúp tránh các khoản phạt do vi phạm quy định về thời gian kê khai thuế và đảm bảo tuân thủ đầy đủ nghĩa vụ thuế.
• Tư vấn từ chuyên gia thuế: Các quy định về thuế quốc tế rất phức tạp và thay đổi liên tục. Do đó, nhà đầu tư nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia thuế hoặc công ty tư vấn thuế để đảm bảo tuân thủ đúng quy định và tối ưu hóa chi phí thuế.
5. Căn cứ pháp lý
Việc tính thuế thu nhập từ việc đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần được quy định bởi các văn bản pháp lý sau:
• Hiệp định tránh đánh thuế hai lần: Các hiệp định này được ký kết giữa Việt Nam và nhiều quốc gia khác để tránh tình trạng đánh thuế hai lần lên cùng một khoản thu nhập. Ví dụ, Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và Singapore, Việt Nam và Nhật Bản, v.v.
• Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) và Luật Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN): Quy định về việc đánh thuế trên thu nhập từ đầu tư của doanh nghiệp và cá nhân cư trú tại Việt Nam, bao gồm cả thu nhập từ đầu tư quốc tế.
• Thông tư 205/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính: Hướng dẫn thực hiện các quy định của hiệp định tránh đánh thuế hai lần mà Việt Nam đã ký kết với các quốc gia khác.
• Thông tư 80/2021/TT-BTC: Hướng dẫn về hồ sơ, thủ tục miễn, giảm thuế đối với các trường hợp áp dụng hiệp định thuế quốc tế.
Để tìm hiểu thêm về các quy định liên quan đến việc tính thuế thu nhập từ đầu tư vào các nước ký hiệp định tránh đánh thuế hai lần, bạn có thể tham khảo tại Luật thuế – Luật PVL Group. Ngoài ra, các bài viết pháp lý chi tiết hơn có thể tìm thấy tại Báo Pháp Luật.
