Các quy định về xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ sang thị trường quốc tế là gì? Bài viết phân tích chi tiết quy trình và lưu ý quan trọng.

1. Các quy định về xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ sang thị trường quốc tế là gì?

Xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ sang thị trường quốc tế là một trong những phương thức vận chuyển phổ biến, đặc biệt ở các quốc gia có chung biên giới. Việc xuất khẩu này phải tuân thủ một loạt các quy định pháp luật về hải quan, an toàn giao thông và quản lý xuất nhập khẩu nhằm đảm bảo tính hợp pháp và an toàn cho hàng hóa.

Dưới đây là các quy định cơ bản về xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ sang thị trường quốc tế:

• Giấy phép xuất khẩu: Doanh nghiệp cần có giấy phép xuất khẩu hoặc giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hợp pháp của hàng hóa. Tùy thuộc vào loại hàng hóa, có thể cần các giấy phép chuyên ngành, như giấy phép kiểm dịch thực vật, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm hoặc giấy phép xuất khẩu đặc biệt đối với các loại hàng hóa bị kiểm soát.
• Chứng từ hải quan: Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ chứng từ hải quan bao gồm: tờ khai hải quan xuất khẩu, hóa đơn thương mại, bảng kê hàng hóa, vận đơn và các chứng từ khác liên quan đến giao dịch xuất khẩu. Các chứng từ này giúp xác định tính hợp pháp và giá trị của hàng hóa.
• Chứng nhận xuất xứ hàng hóa (CO): Chứng nhận xuất xứ hàng hóa là chứng từ quan trọng xác nhận quốc gia sản xuất của hàng hóa, giúp áp dụng các chính sách thuế ưu đãi theo hiệp định thương mại tự do giữa các quốc gia. CO cần được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền tại quốc gia xuất khẩu.
• Quy định về an toàn giao thông: Các phương tiện vận tải hàng hóa bằng đường bộ phải đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn giao thông, bao gồm kiểm định kỹ thuật, bảo hiểm trách nhiệm dân sự và các quy định về tải trọng. Nếu vi phạm quy định này, doanh nghiệp có thể bị từ chối cho phép xuất cảnh hoặc bị xử phạt.
• Kiểm soát hàng hóa nguy hiểm: Đối với hàng hóa nguy hiểm như hóa chất, xăng dầu hoặc hàng dễ cháy nổ, cần tuân thủ các quy định đặc biệt về vận chuyển, bao gồm đóng gói đặc biệt, dán nhãn cảnh báo và có giấy phép vận chuyển hàng hóa nguy hiểm.
• Kiểm tra chất lượng hàng hóa: Trước khi xuất khẩu, hàng hóa phải được kiểm tra chất lượng để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và yêu cầu của nước nhập khẩu. Điều này giúp tránh các trường hợp hàng hóa bị trả lại hoặc không được chấp nhận tại thị trường quốc tế.

Những quy định này giúp đảm bảo tính hợp pháp, an toàn và hiệu quả trong quá trình xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ sang thị trường quốc tế. Doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ các quy định để đảm bảo tính minh bạch, an toàn và bền vững trong hoạt động xuất khẩu.

2. Ví dụ minh họa

Một doanh nghiệp tại Việt Nam xuất khẩu gạo sang Lào bằng đường bộ qua cửa khẩu Lào Cai. Trước khi thực hiện xuất khẩu, doanh nghiệp đã hoàn tất các thủ tục hải quan, bao gồm khai báo tờ khai hải quan xuất khẩu, chuẩn bị hóa đơn thương mại, bảng kê hàng hóa và chứng nhận xuất xứ (CO) từ Cục Xuất nhập khẩu.

Để đảm bảo an toàn trong quá trình vận chuyển, doanh nghiệp đã chọn các phương tiện có kiểm định kỹ thuật hợp lệ, đồng thời tuân thủ quy định về tải trọng để tránh vi phạm giao thông đường bộ. Khi đến cửa khẩu, hàng hóa được kiểm tra chất lượng để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn của nước nhập khẩu.

Nhờ tuân thủ đầy đủ các quy định xuất khẩu, lô hàng đã được chấp nhận tại cửa khẩu và nhập khẩu thành công vào thị trường Lào.

3. Những vướng mắc thực tế

• Thời gian làm thủ tục xuất khẩu kéo dài: Một trong những thách thức lớn nhất là thời gian làm thủ tục hải quan thường kéo dài, ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng. Quy trình kiểm tra chứng từ, hàng hóa và xe vận chuyển có thể gặp trục trặc do sự thiếu đồng bộ giữa các cơ quan chức năng hoặc do sự khác biệt trong quy định giữa các quốc gia.
• Khó khăn trong việc tuân thủ quy định về chất lượng: Việc đảm bảo hàng hóa đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế đòi hỏi chi phí cao và sự đầu tư vào hệ thống kiểm tra, giám sát chất lượng. Điều này tạo áp lực lớn đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ hoặc mới.
• Chi phí vận chuyển và bảo quản cao: Vận tải đường bộ quốc tế đòi hỏi chi phí bảo quản và vận chuyển lớn, từ việc thuê container, bảo hiểm hàng hóa đến phí cầu đường và các chi phí liên quan khác. Các chi phí này có thể làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp và ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của sản phẩm.
• Sự khác biệt về quy định hải quan: Mỗi quốc gia có thể có các quy định hải quan khác nhau về chứng từ, kiểm soát chất lượng và quy trình thông quan. Điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp trong việc tuân thủ đầy đủ và đúng quy trình của từng quốc gia.

4. Những lưu ý cần thiết

• Chuẩn bị đầy đủ chứng từ xuất khẩu: Doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ và chính xác các chứng từ hải quan để tránh trục trặc trong quá trình thông quan. Việc này bao gồm khai báo tờ khai hải quan, chuẩn bị hóa đơn thương mại, bảng kê hàng hóa và chứng nhận xuất xứ (CO).
• Đảm bảo chất lượng hàng hóa: Hàng hóa cần được kiểm tra và đảm bảo đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế trước khi xuất khẩu. Điều này giúp tránh các trường hợp hàng hóa bị trả lại hoặc không được chấp nhận tại thị trường quốc tế.
• Tìm hiểu quy định của từng quốc gia nhập khẩu: Doanh nghiệp cần tìm hiểu rõ các quy định về hải quan, kiểm soát chất lượng và an toàn giao thông của từng quốc gia nhập khẩu để tuân thủ đúng quy trình và tránh các vi phạm không đáng có.
• Sử dụng dịch vụ logistics chuyên nghiệp: Để đảm bảo quá trình xuất khẩu diễn ra suôn sẻ và an toàn, doanh nghiệp nên hợp tác với các đơn vị logistics chuyên nghiệp. Các đơn vị này có kinh nghiệm trong việc xử lý thủ tục hải quan, bảo quản hàng hóa và vận chuyển quốc tế.

5. Căn cứ pháp lý

• Luật Hải quan Việt Nam năm 2014, sửa đổi bổ sung năm 2018: Luật này quy định về thủ tục hải quan và các chứng từ cần thiết trong quá trình xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ.
• Nghị định 187/2013/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế: Nghị định này quy định về các điều kiện và thủ tục xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ sang thị trường quốc tế.
• Thông tư 38/2015/TT-BTC về thủ tục hải quan: Thông tư này quy định chi tiết về các chứng từ, quy trình và thủ tục hải quan khi xuất khẩu hàng hóa bằng đường bộ.
• Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và các nước: Các hiệp định này quy định về các chính sách thuế và chứng nhận xuất xứ (CO) khi xuất khẩu hàng hóa sang các nước đối tác.

Liên kết nội bộ: Tổng hợp thông tin pháp luật tại đây