Các biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng được pháp luật quy định ra sao? Bài viết chi tiết về biện pháp phòng cháy, ví dụ thực tế và các quy định pháp lý.
1. Các biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng được pháp luật quy định ra sao?
Các biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng được pháp luật quy định nhằm ngăn ngừa và giảm thiểu tối đa thiệt hại do cháy rừng gây ra, đồng thời đảm bảo sự bền vững của hệ sinh thái và an ninh môi trường. Việt Nam, với hơn 14 triệu ha rừng, trong đó rừng trồng chiếm tỷ lệ đáng kể, đã đưa ra nhiều biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCC) theo Luật Lâm nghiệp năm 2017 và các văn bản pháp luật liên quan.
Cụ thể, các biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi cháy rừng bao gồm:
- Xây dựng kế hoạch phòng cháy, chữa cháy rừng: Tất cả các tổ chức, cá nhân sở hữu, quản lý và sử dụng rừng trồng phải xây dựng kế hoạch PCCC cụ thể, bao gồm việc xác định vùng có nguy cơ cao, lập bản đồ phòng cháy, và tổ chức tập huấn cho người lao động. Kế hoạch này cần được phê duyệt bởi cơ quan chức năng và điều chỉnh thường xuyên để phù hợp với tình hình thực tế.
- Thiết lập và bảo trì hệ thống cơ sở hạ tầng phòng cháy: Các công trình như đường ranh cản lửa, bể chứa nước, trạm cảnh báo và trạm chữa cháy phải được xây dựng và bảo trì liên tục. Những công trình này giúp kiểm soát nguy cơ cháy lan rộng, đồng thời cung cấp nguồn lực cần thiết khi xảy ra cháy.
- Sử dụng kỹ thuật trồng rừng an toàn: Các biện pháp kỹ thuật như chọn giống cây ít dễ cháy, đảm bảo khoảng cách an toàn giữa các hàng cây, và tỉa thưa thảm thực vật dưới tán cây là những yếu tố quan trọng trong việc giảm nguy cơ cháy rừng. Ngoài ra, việc tạo lớp đất phủ ẩm dưới gốc cây và dọn dẹp thảm thực vật chết sẽ giúp ngăn ngừa cháy lan.
- Tăng cường công tác tuần tra, giám sát: Các đơn vị quản lý rừng trồng cần tổ chức tuần tra thường xuyên, đặc biệt vào mùa khô. Việc này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu nguy cơ cháy như lá khô tích tụ, gió mạnh và nhiệt độ cao.
- Nâng cao nhận thức của cộng đồng: Pháp luật yêu cầu các đơn vị quản lý rừng cần phối hợp với chính quyền địa phương để tổ chức các chương trình tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về nguy cơ cháy rừng và các biện pháp phòng cháy. Người dân sống gần khu vực rừng cần được đào tạo để biết cách xử lý khi phát hiện cháy.
- Sẵn sàng lực lượng và phương tiện chữa cháy: Các tổ chức, cá nhân quản lý rừng phải có lực lượng chữa cháy rừng chuyên trách, được trang bị đầy đủ thiết bị và sẵn sàng triển khai khi xảy ra cháy. Cơ quan chức năng cũng có trách nhiệm hỗ trợ lực lượng chữa cháy tại chỗ để đảm bảo hiệu quả xử lý cháy rừng.
Những biện pháp này không chỉ ngăn chặn nguy cơ cháy rừng, mà còn bảo vệ tài sản, sinh kế của người dân, và duy trì tính bền vững của hệ sinh thái rừng trồng.
2. Ví dụ minh họa về biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng
Ví dụ thực tế về biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng có thể được thấy qua chương trình phòng cháy tại rừng trồng Bà Rịa – Vũng Tàu. Khu vực này có diện tích rừng trồng lớn, chủ yếu là các loài cây bạch đàn và keo, có nguy cơ cháy cao do tính chất dễ cháy của loại cây này.
- Xây dựng hệ thống đường ranh cản lửa: Các đơn vị quản lý rừng tại đây đã xây dựng hệ thống đường ranh cản lửa chạy xuyên qua rừng, nhằm ngăn chặn lửa lan rộng khi xảy ra cháy. Đường ranh được duy trì sạch sẽ, không có thảm thực vật khô.
- Tổ chức lực lượng chữa cháy địa phương: Một đội ngũ chữa cháy rừng được thành lập từ cộng đồng địa phương, với sự tham gia của lực lượng kiểm lâm, công an và người dân sống gần khu vực rừng trồng. Đội ngũ này thường xuyên được tập huấn về kỹ năng chữa cháy, đồng thời có sẵn các phương tiện chữa cháy như bình chữa cháy, máy bơm nước và xe cứu hỏa.
- Chương trình tuyên truyền cộng đồng: Tại Bà Rịa – Vũng Tàu, các chiến dịch tuyên truyền về phòng cháy rừng được tổ chức thường xuyên, với các buổi tập huấn tại trường học, khu dân cư và các nhà văn hóa thôn bản. Điều này giúp nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo vệ rừng trồng khỏi cháy.
3. Những vướng mắc thực tế trong bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng
- Thiếu kinh phí và nguồn lực: Một số địa phương gặp khó khăn trong việc huy động kinh phí để xây dựng cơ sở hạ tầng phòng cháy, như đường ranh cản lửa, bể chứa nước và trạm cảnh báo. Nguồn lực hạn chế cũng khiến việc duy trì hoạt động tuần tra và giám sát không được liên tục.
- Khó khăn trong việc phối hợp cộng đồng: Mặc dù pháp luật yêu cầu sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo vệ rừng, nhưng tại một số khu vực, người dân không tích cực tham gia do thiếu hiểu biết hoặc không thấy được lợi ích trực tiếp từ việc bảo vệ rừng.
- Điều kiện thời tiết khắc nghiệt: Thời tiết khô hạn kéo dài, gió mạnh và nhiệt độ cao là những yếu tố tự nhiên khó kiểm soát, làm gia tăng nguy cơ cháy rừng. Mặc dù có các biện pháp phòng ngừa, việc kiểm soát cháy rừng vẫn gặp nhiều khó khăn do các điều kiện thời tiết này.
4. Những lưu ý cần thiết trong bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng
- Cập nhật kế hoạch phòng cháy thường xuyên: Các đơn vị quản lý rừng cần liên tục cập nhật kế hoạch phòng cháy để phù hợp với tình hình thời tiết, thảm thực vật và các yếu tố khác. Kế hoạch này nên được điều chỉnh hàng năm để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
- Tăng cường tuyên truyền và giáo dục cộng đồng: Việc nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của rừng trồng và các biện pháp phòng cháy là yếu tố then chốt để giảm thiểu nguy cơ cháy rừng. Các chương trình tuyên truyền cần được thực hiện liên tục và rộng khắp, không chỉ tập trung vào mùa khô.
- Đầu tư vào cơ sở hạ tầng phòng cháy: Để bảo vệ rừng trồng một cách hiệu quả, cần đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng phòng cháy, như xây dựng đường ranh cản lửa, trạm chữa cháy và các thiết bị chữa cháy hiện đại.
- Xây dựng lực lượng chữa cháy chuyên trách: Các đơn vị quản lý rừng cần tổ chức lực lượng chữa cháy chuyên trách, được trang bị đầy đủ và sẵn sàng triển khai khi có sự cố cháy rừng. Lực lượng này nên bao gồm các cán bộ kiểm lâm, công an, quân đội và người dân địa phương.
5. Căn cứ pháp lý về biện pháp bảo vệ rừng trồng khỏi nguy cơ cháy rừng
- Luật Lâm nghiệp năm 2017: Đưa ra các quy định chung về quản lý và bảo vệ rừng, bao gồm các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng.
- Nghị định số 156/2018/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết thi hành Luật Lâm nghiệp, bao gồm các biện pháp phòng cháy, chữa cháy rừng trồng.
- Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001, sửa đổi năm 2013: Đưa ra các quy định về công tác phòng cháy, chữa cháy trong các lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả bảo vệ rừng trồng.
- Thông tư số 28/2018/TT-BNNPTNT: Quy định về quản lý rừng đặc dụng, rừng phòng hộ và rừng sản xuất, trong đó có quy định về bảo vệ rừng khỏi nguy cơ cháy.
Bạn có thể tìm hiểu thêm tại đây.
