Bảo hiểm xã hội có thể được nhận một lần trong trường hợp nào?

1. Bảo hiểm xã hội có thể được nhận một lần trong trường hợp nào?

Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách an sinh xã hội quan trọng nhằm đảm bảo đời sống cho người lao động khi họ gặp rủi ro về sức khỏe, mất việc làm, hoặc đến tuổi nghỉ hưu. Trong một số trường hợp, người lao động có thể lựa chọn nhận BHXH một lần, thay vì chờ đến tuổi nghỉ hưu để hưởng lương hưu. Vậy, trong những trường hợp nào người lao động có thể nhận BHXH một lần?

.Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, người lao động có thể nhận BHXH một lần trong các trường hợp sau:

• Người lao động đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đủ 20 năm đóng BHXH: Khi đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, người lao động có quyền yêu cầu nhận BHXH một lần thay vì chờ đủ thời gian để nhận lương hưu.
• Người lao động ra nước ngoài định cư: Nếu người lao động có quyết định định cư lâu dài ở nước ngoài, họ có quyền yêu cầu nhận BHXH một lần trước khi rời khỏi Việt Nam.
• Người lao động bị mắc bệnh hiểm nghèo: Người lao động mắc các bệnh hiểm nghèo hoặc bệnh không thể tự chăm sóc được như ung thư, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, hoặc những bệnh nguy hiểm khác có thể yêu cầu nhận BHXH một lần.
• Sau 1 năm nghỉ việc mà không tham gia BHXH: Nếu sau 1 năm nghỉ việc và không tiếp tục tham gia BHXH, người lao động có thể yêu cầu nhận BHXH một lần.
• Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật: Ngoài các trường hợp trên, người lao động có thể nhận BHXH một lần trong các tình huống đặc biệt khác theo quy định của nhà nước.

Mức hưởng BHXH một lần sẽ phụ thuộc vào thời gian đóng BHXH của người lao động. Mức hưởng được tính dựa trên tổng số năm đóng BHXH và tỷ lệ phần trăm quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội.

2. Ví dụ minh họa

Để minh họa rõ hơn, hãy xem xét ví dụ của ông Nguyễn Văn A, một người lao động đã làm việc và đóng BHXH trong 15 năm.

.Ông A bắt đầu làm việc từ năm 2005 và đóng BHXH đầy đủ cho đến khi nghỉ việc vào năm 2020. Tuy nhiên, sau 1 năm nghỉ việc, ông không tiếp tục tham gia BHXH do chuyển sang làm tự do. Vào năm 2021, sau khi đủ điều kiện nghỉ việc 1 năm, ông A đã quyết định nộp đơn xin nhận BHXH một lần thay vì tiếp tục đóng thêm để hưởng lương hưu.

.Tổng cộng, ông A đã đóng BHXH trong 15 năm. Theo quy định, mức hưởng BHXH một lần của ông A sẽ được tính như sau:

• Trong 4 năm đầu, mỗi năm sẽ được tính bằng 1.5 tháng lương trung bình.
• Từ năm thứ 5 trở đi, mỗi năm được tính bằng 2 tháng lương trung bình.

.Giả sử mức lương trung bình của ông A trong quá trình đóng BHXH là 6 triệu VNĐ/tháng. Mức BHXH một lần ông A nhận được sẽ là:

• 4 năm đầu: 4 x 1.5 x 6.000.000 VNĐ = 36.000.000 VNĐ
• 11 năm tiếp theo: 11 x 2 x 6.000.000 VNĐ = 132.000.000 VNĐ

.Tổng số tiền BHXH một lần ông A nhận được là 168.000.000 VNĐ.

3. Những vướng mắc thực tế

.Mặc dù quy định về việc nhận BHXH một lần khá rõ ràng, người lao động vẫn gặp phải một số vướng mắc thực tế trong quá trình thực hiện, bao gồm:

.Khó khăn trong việc hiểu rõ điều kiện nhận BHXH một lần

Một trong những vấn đề lớn mà người lao động gặp phải là khó khăn trong việc nắm bắt điều kiện để nhận BHXH một lần. Nhiều người không hiểu rõ rằng họ cần đủ điều kiện về thời gian nghỉ việc và không tham gia BHXH trong vòng 1 năm mới có thể nhận được BHXH một lần. Điều này dẫn đến việc nộp hồ sơ sai thời điểm, làm chậm quá trình xét duyệt.

.Mức hưởng không cao so với lương hưu

Việc nhận BHXH một lần giúp người lao động có một khoản tiền ngay lập tức, tuy nhiên mức hưởng BHXH một lần thường không cao so với việc nhận lương hưu đều đặn hàng tháng khi đến tuổi nghỉ hưu. Điều này đặt ra một bài toán khó đối với người lao động trong việc cân nhắc giữa nhu cầu tài chính ngắn hạn và lợi ích dài hạn.

.Thủ tục hành chính phức tạp

Việc nộp đơn xin nhận BHXH một lần đôi khi gặp phải thủ tục hành chính phức tạp, đặc biệt đối với những người lao động không có đủ hồ sơ chứng minh thời gian đóng BHXH hoặc hồ sơ bị thất lạc. Điều này có thể gây ra sự chậm trễ trong việc nhận tiền.

4. Những lưu ý quan trọng

Xem xét kỹ tình hình tài chính cá nhân

.Khi quyết định nhận BHXH một lần, người lao động cần xem xét kỹ tình hình tài chính cá nhân. Việc nhận BHXH một lần có thể giúp giải quyết nhu cầu tài chính ngắn hạn, nhưng về lâu dài, việc không có lương hưu đều đặn có thể gây khó khăn trong việc duy trì cuộc sống sau khi nghỉ hưu.

Tính toán kỹ lưỡng trước khi quyết định

.Người lao động nên tính toán kỹ lưỡng số tiền BHXH một lần mà họ có thể nhận được so với mức lương hưu nếu tiếp tục tham gia BHXH. Trong nhiều trường hợp, việc nhận lương hưu hàng tháng có thể mang lại lợi ích tài chính tốt hơn trong tương lai.

Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và giấy tờ cần thiết

.Khi nộp hồ sơ xin nhận BHXH một lần, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và giấy tờ theo yêu cầu của cơ quan bảo hiểm xã hội. Điều này bao gồm sổ BHXH, giấy tờ chứng minh nhân thân và các giấy tờ liên quan khác.

Tham khảo tư vấn từ chuyên gia hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội

.Nếu không chắc chắn về các điều kiện hoặc thủ tục nhận BHXH một lần, người lao động nên tham khảo tư vấn từ chuyên gia hoặc cơ quan bảo hiểm xã hội để được hướng dẫn chi tiết. Điều này sẽ giúp đảm bảo quá trình nộp hồ sơ và nhận BHXH diễn ra suôn sẻ.

5. Căn cứ pháp lý

.Người lao động có thể dựa vào các quy định pháp lý sau để hiểu rõ về quyền lợi và điều kiện nhận BHXH một lần:

• Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Quy định chi tiết về chế độ bảo hiểm xã hội, bao gồm quyền lợi BHXH một lần cho người lao động.
• Nghị định số 115/2015/NĐ-CP: Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội liên quan đến BHXH một lần.
• Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn cụ thể về các thủ tục nhận BHXH một lần và các điều kiện hưởng.

.Việc nắm rõ các căn cứ pháp lý này sẽ giúp người lao động hiểu rõ hơn về quyền lợi của mình, từ đó thực hiện các thủ tục cần thiết một cách đúng đắn và nhanh chóng.

Liên kết nội bộ: Lao động

Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật

Luật PVL Group