Người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu gì khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng? Khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng, người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu bồi thường, thực hiện nghĩa vụ hợp đồng hoặc đưa tranh chấp ra giải quyết tại trọng tài, tòa án.
1. Người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu gì khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng?
Người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu gì khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng? Trong hợp đồng bảo hiểm, doanh nghiệp bảo hiểm cam kết thực hiện các nghĩa vụ bồi thường hoặc chi trả bảo hiểm khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra, và người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu các quyền lợi tương ứng. Khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng, người tham gia bảo hiểm có thể thực hiện một số quyền yêu cầu sau:
Các quyền yêu cầu của người tham gia bảo hiểm
• Yêu cầu thực hiện đúng hợp đồng bảo hiểm: Người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện đúng các nghĩa vụ đã được quy định trong hợp đồng. Điều này bao gồm việc thanh toán số tiền bảo hiểm đã thỏa thuận, bồi thường thiệt hại hoặc thực hiện các quyền lợi khác theo điều khoản bảo hiểm khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.
• Yêu cầu bồi thường thiệt hại: Nếu doanh nghiệp bảo hiểm vi phạm hợp đồng và gây thiệt hại cho người tham gia bảo hiểm (ví dụ, do chậm trễ trong thanh toán hoặc từ chối bồi thường không có lý do chính đáng), người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại tương ứng với mức độ thiệt hại thực tế mà họ phải chịu.
• Khiếu nại lên cơ quan quản lý bảo hiểm: Người tham gia bảo hiểm có thể khiếu nại lên cơ quan quản lý bảo hiểm (như Bộ Tài chính, Cục Quản lý Giám sát Bảo hiểm) để yêu cầu can thiệp và giải quyết tranh chấp. Việc khiếu nại này giúp đảm bảo rằng các quy định pháp luật về bảo hiểm được tuân thủ và quyền lợi của người tham gia bảo hiểm được bảo vệ.
• Yêu cầu giải quyết tranh chấp qua trọng tài hoặc tòa án: Trong trường hợp không đạt được thỏa thuận thông qua thương lượng hoặc hòa giải, người tham gia bảo hiểm có quyền đưa vụ việc ra trọng tài hoặc tòa án để yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện nghĩa vụ hợp đồng hoặc bồi thường thiệt hại. Quy trình này sẽ tuân thủ theo các quy định của pháp luật về tố tụng dân sự hoặc trọng tài thương mại.
• Yêu cầu lãi suất do chậm thanh toán: Theo quy định của Bộ luật Dân sự 2015, nếu doanh nghiệp bảo hiểm chậm thanh toán số tiền bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm có quyền yêu cầu lãi suất do chậm thanh toán. Mức lãi suất sẽ được xác định theo thỏa thuận trong hợp đồng hoặc theo quy định pháp luật hiện hành.
2. Ví dụ minh họa
Một ví dụ cụ thể về quyền yêu cầu của người tham gia bảo hiểm khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng là trường hợp của ông N và công ty bảo hiểm X. Ông N đã mua gói bảo hiểm tài sản từ công ty bảo hiểm X để bảo vệ nhà máy sản xuất của mình. Sau khi xảy ra sự cố cháy nổ tại nhà máy, ông N đã yêu cầu công ty bảo hiểm X bồi thường theo hợp đồng.
Tuy nhiên, công ty bảo hiểm X từ chối bồi thường với lý do rằng sự cố cháy nổ là do lỗi của ông N trong việc bảo đảm an toàn phòng cháy. Ông N không đồng ý với lý do từ chối này và yêu cầu công ty bảo hiểm X thực hiện đúng hợp đồng bảo hiểm. Sau nhiều lần thương lượng không thành công, ông N đã khởi kiện ra tòa án để yêu cầu bồi thường thiệt hại theo hợp đồng.
Trong phiên tòa, tòa án xác định rằng công ty bảo hiểm X đã vi phạm hợp đồng và yêu cầu bồi thường cho ông N toàn bộ thiệt hại do sự cố cháy nổ gây ra, bao gồm cả lãi suất do chậm thanh toán số tiền bồi thường.
3. Những vướng mắc thực tế
Trong thực tế, khi người tham gia bảo hiểm yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện đúng hợp đồng, có thể gặp phải một số vướng mắc như:
• Doanh nghiệp bảo hiểm từ chối bồi thường không có lý do chính đáng: Trong nhiều trường hợp, doanh nghiệp bảo hiểm có thể từ chối bồi thường với lý do không chính đáng hoặc không phù hợp với điều khoản trong hợp đồng, gây khó khăn cho người tham gia bảo hiểm trong việc yêu cầu quyền lợi của mình.
• Quá trình giải quyết tranh chấp kéo dài: Việc giải quyết tranh chấp qua trọng tài hoặc tòa án có thể kéo dài do quy trình phức tạp và yêu cầu thu thập nhiều chứng cứ. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến quyền lợi và kế hoạch tài chính của người tham gia bảo hiểm, đặc biệt là trong các trường hợp cần bồi thường nhanh chóng để khắc phục thiệt hại.
• Thiếu thông tin hoặc hiểu sai hợp đồng bảo hiểm: Nhiều người tham gia bảo hiểm không nắm rõ các điều khoản trong hợp đồng, dẫn đến việc không hiểu đúng về quyền và nghĩa vụ của mình. Điều này có thể gây khó khăn trong việc xác định các yêu cầu hợp lý khi xảy ra tranh chấp.
• Khó khăn trong việc thu thập chứng cứ: Để yêu cầu thực hiện đúng hợp đồng hoặc bồi thường thiệt hại, người tham gia bảo hiểm cần có đủ chứng cứ liên quan. Tuy nhiên, việc thu thập và chuẩn bị các chứng cứ này có thể gặp khó khăn do thời gian kéo dài hoặc do thiếu hợp tác từ phía doanh nghiệp bảo hiểm.
4. Những lưu ý cần thiết
Để bảo vệ quyền lợi của mình khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng, người tham gia bảo hiểm cần lưu ý:
• Đọc kỹ và hiểu rõ hợp đồng bảo hiểm: Người tham gia bảo hiểm cần đọc kỹ các điều khoản trong hợp đồng ngay từ khi ký kết để nắm rõ quyền và nghĩa vụ của mình, cũng như các điều kiện, điều khoản liên quan đến bồi thường và giải quyết tranh chấp.
• Lưu trữ tài liệu liên quan: Người tham gia bảo hiểm cần lưu trữ đầy đủ các tài liệu liên quan đến sự kiện bảo hiểm, hợp đồng bảo hiểm và các văn bản trao đổi với doanh nghiệp bảo hiểm để làm căn cứ khi yêu cầu bồi thường hoặc giải quyết tranh chấp.
• Thương lượng và hòa giải trước khi khởi kiện: Trước khi đưa vụ việc ra tòa án hoặc trọng tài, người tham gia bảo hiểm nên cố gắng thương lượng và hòa giải với doanh nghiệp bảo hiểm để tiết kiệm thời gian và chi phí giải quyết tranh chấp.
• Tham khảo ý kiến chuyên gia pháp lý: Trong các vụ tranh chấp phức tạp hoặc có giá trị lớn, người tham gia bảo hiểm nên tham khảo ý kiến từ luật sư hoặc chuyên gia pháp lý để đảm bảo rằng các yêu cầu của mình được thực hiện đúng quy định pháp luật và có căn cứ hợp pháp.
5. Căn cứ pháp lý
Các quy định về quyền yêu cầu của người tham gia bảo hiểm khi doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng được xác định dựa trên các văn bản pháp lý sau:
• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng bảo hiểm, bao gồm cả quyền yêu cầu thực hiện hợp đồng và bồi thường thiệt hại.
• Luật Kinh doanh bảo hiểm 2000 (sửa đổi, bổ sung năm 2010): Quy định chi tiết về quyền và nghĩa vụ của người tham gia bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, bao gồm các quyền yêu cầu trong trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng.
• Luật Trọng tài Thương mại 2010: Quy định về giải quyết tranh chấp qua trọng tài, bao gồm cả quyền của người tham gia bảo hiểm khi đưa tranh chấp ra trọng tài để yêu cầu thực hiện hợp đồng bảo hiểm.
Để biết thêm chi tiết về quyền yêu cầu của người tham gia bảo hiểm trong trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm không thực hiện đúng hợp đồng, bạn có thể tham khảo tại https://luatpvlgroup.com/category/bao-hiem/ hoặc xem thêm các bài viết pháp lý tại https://plo.vn/phap-luat/.
