Quản trị công ty là gì theo quy định của pháp luật doanh nghiệp?Bài viết giải thích chi tiết về khái niệm quản trị công ty theo quy định pháp luật doanh nghiệp Việt Nam, bao gồm ví dụ minh họa, các vướng mắc và lưu ý quan trọng.
1. Quản trị công ty là gì theo quy định của pháp luật doanh nghiệp?
Quản trị công ty là quá trình xây dựng, tổ chức và kiểm soát các hoạt động của doanh nghiệp để đảm bảo sự phát triển bền vững, hiệu quả, và tuân thủ quy định pháp luật. Theo Luật Doanh nghiệp 2020 của Việt Nam, quản trị công ty là một hệ thống bao gồm các quy tắc, nguyên tắc và quá trình nhằm điều chỉnh, kiểm soát hoạt động của công ty để đạt được mục tiêu của tổ chức.
Quản trị công ty bao gồm nhiều khía cạnh khác nhau, từ việc thiết lập chiến lược kinh doanh, quản lý rủi ro, giám sát các hoạt động điều hành cho đến việc đảm bảo minh bạch trong việc báo cáo tài chính và bảo vệ quyền lợi của các cổ đông. Cấu trúc quản trị công ty theo quy định pháp luật bao gồm các thành phần chính:
- Hội đồng quản trị (HĐQT): HĐQT là cơ quan quản lý cao nhất trong công ty cổ phần, chịu trách nhiệm quyết định những vấn đề quan trọng của công ty, chẳng hạn như chiến lược kinh doanh, cơ cấu tổ chức và các dự án đầu tư lớn. HĐQT có quyền bổ nhiệm và bãi nhiệm giám đốc hoặc tổng giám đốc.
- Ban kiểm soát: Đối với công ty cổ phần, ban kiểm soát có vai trò kiểm tra và giám sát việc điều hành và quản lý của HĐQT, cũng như việc tuân thủ các quy định pháp luật của công ty.
- Ban điều hành (Giám đốc/Tổng giám đốc): Ban điều hành chịu trách nhiệm quản lý hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp, báo cáo và thực hiện các quyết định của HĐQT.
Trong quản trị công ty, việc đảm bảo minh bạch và trách nhiệm giải trình là rất quan trọng. Công ty cần phải cung cấp đầy đủ thông tin cho cổ đông, nhà đầu tư và cơ quan quản lý về tình hình hoạt động kinh doanh và tài chính của mình, đồng thời đảm bảo rằng các quyết định của HĐQT và ban điều hành luôn được thực hiện vì lợi ích của cổ đông và các bên liên quan.
2. Ví dụ minh họa
Công ty cổ phần ABC, một công ty niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam, đã áp dụng hệ thống quản trị công ty theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020. Hội đồng quản trị của ABC gồm 9 thành viên, trong đó có 3 thành viên độc lập không tham gia vào điều hành công ty nhằm đảm bảo tính minh bạch và kiểm soát.
Công ty ABC cũng có một Ban kiểm soát gồm 3 thành viên, chịu trách nhiệm giám sát các hoạt động của HĐQT và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Hàng năm, ABC tổ chức họp Đại hội đồng cổ đông để quyết định các vấn đề quan trọng như phân chia cổ tức, bổ nhiệm lại thành viên HĐQT và thông qua báo cáo tài chính.
Trong năm 2023, công ty ABC đã tiến hành một dự án đầu tư lớn vào lĩnh vực sản xuất công nghệ cao. Trước khi ra quyết định đầu tư, HĐQT của công ty đã triệu tập cuộc họp, mời các cổ đông lớn tham gia để thảo luận và thông qua chiến lược. Đồng thời, Ban kiểm soát đã tiến hành đánh giá rủi ro của dự án và đảm bảo rằng việc đầu tư này tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật.
3. Những vướng mắc thực tế
Thiếu minh bạch trong quản lý
Một vấn đề phổ biến mà nhiều doanh nghiệp gặp phải là thiếu minh bạch trong quá trình quản lý và điều hành. Nhiều công ty không cung cấp đầy đủ thông tin cho cổ đông, dẫn đến tình trạng mất lòng tin và mâu thuẫn giữa cổ đông và ban quản trị. Thiếu minh bạch có thể gây ra các rủi ro pháp lý và làm giảm uy tín của doanh nghiệp.
Xung đột lợi ích giữa cổ đông và ban điều hành
Một vướng mắc khác là xung đột lợi ích giữa cổ đông và ban điều hành công ty. Trong nhiều trường hợp, ban điều hành có thể ra các quyết định mà không xem xét kỹ lợi ích của cổ đông, đặc biệt là trong các dự án đầu tư mạo hiểm hoặc các giao dịch với bên liên quan. Điều này có thể làm tổn hại đến lợi ích của cổ đông và gây ra tranh chấp nội bộ.
Thiếu sự độc lập của thành viên HĐQT
Một vấn đề thường gặp ở các công ty cổ phần là thiếu sự độc lập của các thành viên HĐQT. Khi các thành viên HĐQT có mối quan hệ gần gũi với ban điều hành, sự độc lập trong giám sát và ra quyết định có thể bị ảnh hưởng. Điều này có thể dẫn đến việc các quyết định không được đưa ra một cách khách quan và công bằng.
4. Những lưu ý quan trọng
Đảm bảo tính minh bạch trong quản lý
Doanh nghiệp cần đảm bảo tính minh bạch trong các hoạt động kinh doanh, đặc biệt là trong việc báo cáo tài chính và ra quyết định quản trị. Minh bạch giúp doanh nghiệp xây dựng lòng tin với cổ đông và các bên liên quan, đồng thời giảm thiểu rủi ro pháp lý. Công ty cần thường xuyên tổ chức các cuộc họp công khai, cung cấp đầy đủ thông tin và tuân thủ quy định pháp luật về báo cáo.
Xây dựng cơ chế giám sát và kiểm soát nội bộ hiệu quả
Công ty cần xây dựng hệ thống giám sát và kiểm soát nội bộ hiệu quả để đảm bảo các hoạt động của doanh nghiệp được thực hiện đúng quy định pháp luật và tuân theo các nguyên tắc quản trị tốt. Điều này bao gồm việc thành lập các ủy ban kiểm soát, bổ nhiệm các thành viên độc lập trong HĐQT và áp dụng các quy trình kiểm toán độc lập.
Tăng cường sự độc lập và trách nhiệm của thành viên HĐQT
Thành viên HĐQT cần đảm bảo tính độc lập và khách quan trong việc ra quyết định. Điều này giúp giảm thiểu xung đột lợi ích và bảo vệ lợi ích của cổ đông. Công ty cũng cần xây dựng quy trình bầu cử và bổ nhiệm các thành viên HĐQT một cách minh bạch, công bằng và đúng quy định pháp luật.
Đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật
Quản trị công ty cần tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Doanh nghiệp và các văn bản pháp luật liên quan khác. Doanh nghiệp cần theo dõi và cập nhật kịp thời các quy định pháp lý mới để đảm bảo rằng các hoạt động của mình luôn tuân thủ pháp luật và không vi phạm các quy định về quản trị.
5. Căn cứ pháp lý
Các quy định pháp lý liên quan đến quản trị công ty được quy định trong các văn bản sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và nghĩa vụ của Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát và Ban điều hành công ty.
- Nghị định 155/2020/NĐ-CP: Hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Doanh nghiệp về quản trị công ty.
- Thông tư 121/2020/TT-BTC: Quy định về quản trị công ty áp dụng đối với các công ty đại chúng, đặc biệt là công ty niêm yết trên sàn chứng khoán.
Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
Liên kết ngoại: https://baophapluat.vn/ban-doc/
