Những nguyên tắc quản trị công ty theo quy định của Luật Doanh nghiệp là gì?Những nguyên tắc quản trị công ty theo quy định của Luật Doanh nghiệp là gì? Bài viết giải đáp chi tiết câu hỏi, kèm ví dụ minh họa và những lưu ý quan trọng. Từ khóa: nguyên tắc quản trị công ty.
1. Những nguyên tắc quản trị công ty theo quy định của Luật Doanh nghiệp là gì?
Quản trị công ty là một trong những yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững và hiệu quả của doanh nghiệp. Luật Doanh nghiệp 2020 đã đưa ra những nguyên tắc cơ bản trong quản trị công ty, giúp đảm bảo rằng doanh nghiệp hoạt động minh bạch, hiệu quả, và tuân thủ đúng pháp luật. Các nguyên tắc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của cổ đông, nhà đầu tư mà còn tạo ra môi trường làm việc công bằng, minh bạch cho nhân viên và các bên liên quan.
Tính minh bạch trong quản trị công ty
Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất trong quản trị công ty là tính minh bạch. Doanh nghiệp cần phải công khai, minh bạch thông tin về tình hình tài chính, hoạt động và quản lý. Điều này giúp các cổ đông, nhà đầu tư và các bên liên quan có đầy đủ thông tin để đưa ra quyết định chính xác. Thông tin phải được cung cấp đầy đủ, chính xác và kịp thời.
Ví dụ, việc công bố báo cáo tài chính định kỳ, thông tin về cổ tức, các quyết định lớn như sáp nhập, mua lại, hay thay đổi cấu trúc quản lý phải được thông báo đến tất cả các cổ đông.
Bảo vệ quyền lợi của cổ đông
Luật Doanh nghiệp quy định rằng công ty phải đảm bảo bảo vệ quyền lợi của cổ đông, đặc biệt là các cổ đông thiểu số. Các cổ đông có quyền tham gia, biểu quyết tại Đại hội đồng cổ đông, quyền được chia cổ tức, và quyền tiếp cận thông tin về tình hình kinh doanh của công ty. Cổ đông thiểu số cũng có quyền yêu cầu công ty mua lại cổ phần trong các trường hợp đặc biệt.
Doanh nghiệp phải tuân thủ quy trình minh bạch trong việc chia cổ tức và đảm bảo rằng không có sự phân biệt đối xử giữa cổ đông lớn và cổ đông nhỏ.
Trách nhiệm của hội đồng quản trị và ban điều hành
Hội đồng quản trị (HĐQT) và ban điều hành có trách nhiệm cao trong việc quản lý, điều hành doanh nghiệp theo hướng dẫn của luật pháp và điều lệ công ty. Họ phải đưa ra những quyết định đúng đắn để bảo vệ lợi ích của công ty và các cổ đông. Ban điều hành có nghĩa vụ đảm bảo rằng doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, có lợi nhuận và phát triển bền vững.
Các thành viên của HĐQT và ban điều hành cũng phải tuân thủ nguyên tắc trung thực, cẩn trọng trong mọi quyết định kinh doanh và quản lý doanh nghiệp, đồng thời chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu có hành vi vi phạm.
Cơ chế kiểm soát và giám sát nội bộ
Để đảm bảo doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và không có sự sai lệch trong quản lý, Luật Doanh nghiệp yêu cầu các doanh nghiệp phải thiết lập cơ chế kiểm soát và giám sát nội bộ. Ban kiểm soát hoặc kiểm toán viên nội bộ sẽ chịu trách nhiệm giám sát hoạt động của HĐQT và ban điều hành, đảm bảo các quy trình và quyết định được thực hiện đúng pháp luật và tuân thủ các quy tắc quản trị.
Trách nhiệm với các bên liên quan
Ngoài việc bảo vệ quyền lợi của cổ đông, doanh nghiệp cần quan tâm đến trách nhiệm xã hội, đảm bảo rằng các hoạt động kinh doanh của công ty không gây hại cho cộng đồng, môi trường và các bên liên quan. Doanh nghiệp cần xây dựng văn hóa doanh nghiệp thân thiện với môi trường và xã hội, tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường, an toàn lao động, và trách nhiệm với người lao động.
2. Ví dụ minh họa
Giả sử, Công ty Cổ phần XYZ là một doanh nghiệp lớn, có nhiều cổ đông. Hội đồng quản trị của công ty XYZ quyết định mở rộng hoạt động kinh doanh sang thị trường quốc tế và thông qua kế hoạch phát hành cổ phần mới để huy động vốn. Công ty XYZ đã tuân thủ đúng nguyên tắc minh bạch khi công bố kế hoạch này trước tất cả các cổ đông thông qua thông báo trên trang web công ty và trong các tài liệu đại hội đồng cổ đông.
Ngoài ra, trong quá trình phát triển, công ty XYZ đã thành lập một ban kiểm soát nội bộ để đảm bảo rằng tất cả các quy trình quản lý và quyết định đầu tư được thực hiện đúng pháp luật. Công ty cũng áp dụng quy trình kiểm toán nội bộ hàng năm để giám sát tài chính và hoạt động quản trị.
Nhờ áp dụng tốt các nguyên tắc quản trị, công ty XYZ đã xây dựng được niềm tin với cổ đông và thu hút thêm nhiều nhà đầu tư mới.
3. Những vướng mắc thực tế
Xung đột lợi ích giữa cổ đông lớn và cổ đông nhỏ
Một trong những vướng mắc phổ biến nhất là xung đột lợi ích giữa các cổ đông lớn và cổ đông nhỏ. Các cổ đông lớn thường có ảnh hưởng đáng kể trong việc ra quyết định, điều này có thể gây thiệt hại cho lợi ích của các cổ đông nhỏ, đặc biệt là khi quyết định về chia cổ tức hoặc tăng vốn.
Thiếu minh bạch trong quản lý
Một số doanh nghiệp không tuân thủ nguyên tắc minh bạch trong quản trị, dẫn đến tình trạng không cung cấp đầy đủ thông tin cho cổ đông. Điều này không chỉ gây ra tranh chấp giữa các cổ đông mà còn làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư và khách hàng đối với công ty.
Thiếu trách nhiệm xã hội
Một số doanh nghiệp chỉ tập trung vào lợi nhuận mà bỏ qua trách nhiệm xã hội, không quan tâm đến các vấn đề môi trường và lao động. Điều này không chỉ vi phạm các quy định pháp luật mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh và uy tín của doanh nghiệp.
Cơ chế giám sát nội bộ không hiệu quả
Nhiều doanh nghiệp thiếu cơ chế giám sát nội bộ hoặc ban kiểm soát chỉ tồn tại hình thức, không có thực quyền để kiểm tra và giám sát hoạt động của ban điều hành. Điều này dẫn đến các quyết định sai lầm, vi phạm pháp luật và gây thất thoát tài sản.
4. Những lưu ý quan trọng
Tuân thủ nguyên tắc minh bạch
Minh bạch là nguyên tắc quan trọng giúp doanh nghiệp duy trì niềm tin của các cổ đông và đối tác. Doanh nghiệp cần công khai thông tin chính xác, đầy đủ và kịp thời về hoạt động kinh doanh, tình hình tài chính và các quyết định quan trọng.
Tăng cường cơ chế giám sát nội bộ
Doanh nghiệp cần thiết lập và duy trì cơ chế giám sát nội bộ hiệu quả, đặc biệt là vai trò của ban kiểm soát và kiểm toán viên nội bộ. Các quyết định quản lý cần được kiểm tra và đánh giá định kỳ để đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Đảm bảo sự công bằng giữa các cổ đông
Doanh nghiệp cần tạo ra cơ chế công bằng để bảo vệ quyền lợi của cả cổ đông lớn và cổ đông nhỏ. Tất cả các cổ đông cần được đối xử bình đẳng và có cơ hội tham gia vào quá trình ra quyết định của doanh nghiệp.
Thực hiện trách nhiệm xã hội
Bên cạnh việc theo đuổi lợi nhuận, doanh nghiệp cần có ý thức về trách nhiệm xã hội, thực hiện các hoạt động bảo vệ môi trường, đảm bảo điều kiện làm việc tốt cho nhân viên, và đóng góp cho cộng đồng.
5. Căn cứ pháp lý
Các quy định pháp lý liên quan đến nguyên tắc quản trị công ty tại Việt Nam được quy định trong các văn bản pháp luật sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định chi tiết về quyền và nghĩa vụ của các thành viên trong hội đồng quản trị, ban kiểm soát và các cổ đông.
- Nghị định 47/2021/NĐ-CP: Quy định chi tiết về quản trị doanh nghiệp, bao gồm các nguyên tắc cơ bản trong việc đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm giải trình.
- Thông tư 96/2015/TT-BTC: Quy định về việc công bố thông tin tài chính và quản lý công ty, đặc biệt là đối với các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán.
Kết luận:
Những nguyên tắc quản trị công ty theo Luật Doanh nghiệp là nền tảng quan trọng giúp doanh nghiệp hoạt động hiệu quả, minh bạch và bền vững. Tuân thủ các nguyên tắc này không chỉ giúp bảo vệ quyền lợi của cổ đông mà còn tạo dựng niềm tin và uy tín cho doanh nghiệp.
Liên kết nội bộ: Doanh nghiệp
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo pháp luật
