Khi nào cá nhân cần phải tự khai báo thuế thu nhập cá nhân?

Khi nào cá nhân cần phải tự khai báo thuế thu nhập cá nhân? Bài viết giải đáp chi tiết.

1. Khi nào cá nhân cần phải tự khai báo thuế thu nhập cá nhân?

Khi nào cá nhân cần phải tự khai báo thuế thu nhập cá nhân? Đây là câu hỏi phổ biến đối với những người lao động hoặc có các nguồn thu nhập khác nhau. Trong một số trường hợp, các cá nhân không thuộc diện được khấu trừ thuế trực tiếp tại nguồn, hoặc có nhiều nguồn thu nhập mà không thể thực hiện khấu trừ cùng lúc, sẽ phải tự mình thực hiện việc khai báo thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Theo quy định hiện hành, có một số trường hợp mà cá nhân cần phải tự khai báo thuế TNCN, bao gồm:

• Có nhiều nguồn thu nhập từ các công ty khác nhau: Nếu cá nhân làm việc cho nhiều công ty hoặc có nhiều nguồn thu nhập từ nhiều nơi, nhưng không đăng ký khấu trừ thuế tại một công ty cố định, thì cá nhân đó cần phải tự khai báo thuế. Điều này xảy ra khi thu nhập từ một nguồn đã được khấu trừ tại nguồn, nhưng các nguồn thu nhập khác chưa được khấu trừ đầy đủ.
• Nhận thu nhập không thường xuyên hoặc từ các hoạt động ngoài lề: Các khoản thu nhập từ cho thuê nhà, bán hàng trực tuyến, kinh doanh tự do hoặc các khoản thưởng ngoài hợp đồng lao động chính cũng không được khấu trừ thuế trực tiếp. Khi đó, cá nhân nhận thu nhập này cần phải tự khai báo để quyết toán thuế.
• Nhận thu nhập từ nước ngoài: Đối với cá nhân có thu nhập từ nước ngoài (làm việc cho doanh nghiệp nước ngoài hoặc đầu tư ra nước ngoài), việc khai báo thuế không được thực hiện qua doanh nghiệp trong nước. Do đó, họ phải tự khai và nộp thuế cho cơ quan thuế Việt Nam.
• Không được khấu trừ thuế tại nguồn: Trong một số trường hợp, cá nhân có thể không được khấu trừ thuế tại nguồn do không đăng ký mã số thuế hoặc đơn vị trả thu nhập không thực hiện khấu trừ. Lúc này, cá nhân có trách nhiệm tự kê khai và nộp thuế.
• Có thu nhập vượt quá mức miễn thuế nhưng chưa khấu trừ: Nếu cá nhân có thu nhập vượt quá mức giảm trừ gia cảnh nhưng chưa được khấu trừ tại nguồn, thì cá nhân phải tự mình thực hiện khai báo và nộp thuế.

Khai báo thuế TNCN là trách nhiệm pháp lý của người lao động để đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Việc khai báo kịp thời và đúng quy định sẽ giúp tránh được các vấn đề pháp lý như phạt chậm nộp thuế hoặc truy thu thuế từ cơ quan nhà nước.

2. Ví dụ minh họa

Anh Hoàng là một kỹ sư làm việc tại công ty A với mức lương hàng tháng 20 triệu đồng. Ngoài ra, anh còn nhận thêm thu nhập từ việc giảng dạy tại một trường đại học với mức lương 10 triệu đồng/tháng. Công ty A đã khấu trừ thuế thu nhập cá nhân trực tiếp từ lương của anh, nhưng trường đại học lại không thực hiện khấu trừ thuế do anh không đăng ký mã số thuế tại đây.

Theo quy định, anh Hoàng sẽ phải tự mình khai báo thu nhập từ trường đại học và thực hiện quyết toán thuế cuối năm cho toàn bộ thu nhập của mình. Mặc dù thu nhập từ công ty A đã được khấu trừ thuế, nhưng thu nhập từ giảng dạy tại trường đại học chưa được khấu trừ đầy đủ. Anh cần khai báo cả hai nguồn thu nhập này để tính tổng thu nhập và nộp thuế cho phần chưa khấu trừ.

Nếu không khai báo kịp thời, anh Hoàng có thể bị cơ quan thuế truy thu và áp dụng các khoản phạt chậm nộp. Việc tự khai báo giúp anh tránh được các vấn đề về pháp lý và đảm bảo hoàn thành nghĩa vụ thuế đúng hạn.

3. Những vướng mắc thực tế

Trong quá trình thực hiện tự khai báo thuế thu nhập cá nhân, nhiều cá nhân gặp phải một số vấn đề khó khăn như:

• Không nắm rõ quy trình khai báo: Nhiều cá nhân, đặc biệt là những người không làm việc trong lĩnh vực kế toán hoặc thuế, gặp khó khăn trong việc thực hiện quy trình khai báo thuế. Việc không biết cần nộp giấy tờ nào, làm thế nào để tính toán số thuế phải nộp là một trong những thách thức phổ biến.

• Không có mã số thuế cá nhân: Một số cá nhân chưa đăng ký mã số thuế hoặc không cung cấp mã số thuế cho đơn vị chi trả thu nhập, dẫn đến việc không được khấu trừ thuế tại nguồn. Điều này khiến việc khai báo trở nên phức tạp hơn khi cần phải làm thủ tục đăng ký mã số thuế trước khi khai báo.

• Chậm trễ trong khai báo: Do không hiểu rõ quy định về thời hạn nộp tờ khai quyết toán thuế, nhiều cá nhân thường nộp chậm hoặc không nộp đúng thời hạn, dẫn đến việc bị phạt hành chính hoặc truy thu thuế.

• Không biết cách tính số thuế phải nộp: Việc tính toán số thuế thu nhập cá nhân phải nộp khi có nhiều nguồn thu nhập hoặc thu nhập từ nước ngoài có thể gây khó khăn cho cá nhân. Nhiều người không biết cách kết hợp các nguồn thu nhập để tính tổng số thuế phải nộp.

• Sự khác biệt giữa thu nhập trong và ngoài nước: Đối với những người có thu nhập từ nước ngoài, việc khai báo thu nhập đôi khi gặp rắc rối do sự khác biệt về quy định thuế giữa Việt Nam và các quốc gia khác. Việc này yêu cầu sự hiểu biết rõ ràng về các hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và các quốc gia đó.

4. Những lưu ý cần thiết

• Đăng ký mã số thuế cá nhân: Để tránh việc không được khấu trừ thuế tại nguồn, cá nhân nên đăng ký mã số thuế ngay từ khi bắt đầu có thu nhập. Việc này giúp đảm bảo các khoản thu nhập từ nhiều nguồn được khấu trừ thuế đúng cách.

• Khai báo đầy đủ và chính xác: Cá nhân cần khai báo đầy đủ các nguồn thu nhập từ các hoạt động khác nhau, bao gồm lương, thu nhập từ cho thuê nhà, thu nhập từ đầu tư, thu nhập từ nước ngoài. Điều này giúp đảm bảo không bỏ sót nguồn thu nhập nào và tránh bị truy thu thuế sau này.

• Chú ý đến thời hạn nộp tờ khai: Việc nộp tờ khai quyết toán thuế cần được thực hiện trước thời hạn quy định (thông thường là cuối tháng 3 hàng năm). Nếu nộp muộn, cá nhân có thể bị phạt và truy thu thuế.

• Cập nhật các quy định mới: Luật thuế thu nhập cá nhân có thể thay đổi theo từng năm, do đó cá nhân cần cập nhật các quy định mới nhất để đảm bảo việc khai báo thuế đúng quy định.

• Tham khảo tư vấn từ chuyên gia thuế: Đối với các cá nhân có nhiều nguồn thu nhập hoặc thu nhập từ nước ngoài, việc tham khảo tư vấn từ các chuyên gia thuế là cần thiết để đảm bảo tính toán và khai báo thuế chính xác.

5. Căn cứ pháp lý

Việc tự khai báo thuế thu nhập cá nhân được quy định trong các văn bản pháp luật sau:

• Luật Thuế thu nhập cá nhân số 04/2007/QH12: Quy định chi tiết về thuế thu nhập cá nhân và các trường hợp cần khai báo.
• Thông tư số 92/2015/TT-BTC: Hướng dẫn thực hiện quyết toán thuế thu nhập cá nhân và quy định về việc khai báo thu nhập từ nhiều nguồn.
• Nghị định số 65/2013/NĐ-CP: Quy định chi tiết về thuế thu nhập cá nhân, bao gồm các trường hợp tự khai báo thuế.

Việc hiểu rõ các căn cứ pháp lý này sẽ giúp cá nhân nắm vững quyền lợi và trách nhiệm của mình khi khai báo thuế thu nhập cá nhân.

Liên kết nội bộ: https://luatpvlgroup.com/category/luat-thue/
Liên kết ngoài: https://plo.vn/phap-luat/