Người lao động nước ngoài có phải nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam không?

Người lao động nước ngoài có phải nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam không? Bài viết giải đáp chi tiết về việc người lao động nước ngoài có phải nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam hay không, ví dụ minh họa và căn cứ pháp lý.

1. Người lao động nước ngoài có phải nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam không?

Người lao động nước ngoài có phải nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam không? Đây là câu hỏi mà nhiều người nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam quan tâm, bởi thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một nghĩa vụ quan trọng đối với mọi cá nhân có thu nhập tại Việt Nam, bao gồm cả người lao động nước ngoài. Pháp luật Việt Nam quy định rõ ràng về việc người nước ngoài có phải nộp thuế hay không, dựa trên tình trạng cư trú và thu nhập của họ tại Việt Nam.

Theo quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân Việt Nam, người lao động nước ngoài sẽ phải nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam nếu thuộc một trong hai nhóm sau:

• Người cư trú: Nếu một người nước ngoài cư trú tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong một năm dương lịch hoặc 12 tháng liên tiếp kể từ ngày đầu tiên nhập cảnh, họ sẽ được xem là cá nhân cư trú. Thuế thu nhập cá nhân của người cư trú sẽ được tính trên toàn bộ thu nhập phát sinh tại Việt Nam và thu nhập toàn cầu (bao gồm cả thu nhập từ nước ngoài). Mức thuế suất áp dụng cho người cư trú là biểu thuế lũy tiến từng phần, với các mức từ 5% đến 35% tùy theo mức thu nhập.
• Người không cư trú: Nếu người nước ngoài ở Việt Nam dưới 183 ngày trong một năm dương lịch, họ được xem là người không cư trú. Người không cư trú chỉ phải nộp thuế thu nhập cá nhân cho thu nhập phát sinh tại Việt Nam với mức thuế suất cố định là 20%.

Điều này có nghĩa là người lao động nước ngoài, dù cư trú hay không cư trú, nếu có thu nhập phát sinh tại Việt Nam đều phải thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập cá nhân. Mức thuế và cách tính thuế sẽ khác nhau tùy theo tình trạng cư trú của họ.

Ví dụ, một người lao động nước ngoài ở Việt Nam từ 183 ngày trở lên trong năm và có thu nhập phát sinh tại Việt Nam, cùng với thu nhập từ các nguồn khác trên toàn thế giới, thì tất cả các khoản thu nhập này đều phải tính vào thu nhập chịu thuế. Ngược lại, nếu người này chỉ ở Việt Nam dưới 183 ngày, chỉ những khoản thu nhập phát sinh tại Việt Nam mới chịu thuế thu nhập cá nhân.

2. Ví dụ minh họa

Ông John là một người lao động nước ngoài đến Việt Nam làm việc cho một công ty trong vòng 8 tháng (tương đương với 240 ngày) trong năm 2023. Ông nhận lương hàng tháng 5.000 USD từ công ty tại Việt Nam, và ngoài ra ông còn có thêm khoản thu nhập từ việc đầu tư cổ phiếu tại Mỹ với mức lợi nhuận 10.000 USD trong năm đó.

Cách tính thuế thu nhập cá nhân của ông John sẽ như sau:

• Tình trạng cư trú: Do ông John ở Việt Nam trên 183 ngày, nên ông được xem là cá nhân cư trú. Vì vậy, ông phải nộp thuế cho toàn bộ thu nhập bao gồm cả thu nhập từ Việt Nam và từ các nguồn khác trên toàn thế giới.
• Thu nhập chịu thuế từ Việt Nam: 5.000 USD x 12 tháng = 60.000 USD/năm.
• Thu nhập chịu thuế toàn cầu: 60.000 USD (lương từ Việt Nam) + 10.000 USD (lợi nhuận đầu tư cổ phiếu tại Mỹ) = 70.000 USD.
• Thuế suất áp dụng: Ông John phải áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần theo quy định của pháp luật Việt Nam, với mức thuế suất cao nhất có thể lên đến 35%.

Nếu ông John ở Việt Nam ít hơn 183 ngày, ông sẽ chỉ phải nộp thuế thu nhập cá nhân trên khoản thu nhập 60.000 USD phát sinh tại Việt Nam, với mức thuế suất cố định 20%.

3. Những vướng mắc thực tế

Trong quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân, người lao động nước ngoài có thể gặp phải một số vướng mắc và khó khăn sau:

• Phân biệt tình trạng cư trú: Nhiều người nước ngoài gặp khó khăn trong việc xác định họ là cá nhân cư trú hay không cư trú tại Việt Nam, dẫn đến việc không nắm rõ họ phải nộp thuế trên toàn bộ thu nhập hay chỉ phần thu nhập phát sinh tại Việt Nam. Điều này đặc biệt quan trọng vì cách tính thuế và mức thuế suất áp dụng cho hai trường hợp này rất khác nhau.
• Khó khăn trong việc kê khai thu nhập toàn cầu: Đối với người cư trú, việc kê khai toàn bộ thu nhập từ các nguồn trên toàn thế giới là một thách thức, đặc biệt nếu họ có các khoản thu nhập từ nhiều quốc gia khác nhau. Điều này đòi hỏi phải có sự hiểu biết về luật thuế tại các nước khác và cần có sự tư vấn từ các chuyên gia thuế.
• Hiểu nhầm về việc tránh đánh thuế hai lần: Nhiều người lao động nước ngoài lo ngại về việc bị đánh thuế hai lần đối với cùng một khoản thu nhập, đặc biệt là khi họ có thu nhập tại cả Việt Nam và quốc gia gốc. Tuy nhiên, Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định tránh đánh thuế hai lần với các quốc gia khác, giúp giảm thiểu gánh nặng thuế cho người lao động nước ngoài.

4. Những lưu ý cần thiết

Để thực hiện đúng nghĩa vụ thuế và tránh các rủi ro pháp lý, người lao động nước ngoài tại Việt Nam cần lưu ý các điểm sau:

• Xác định rõ tình trạng cư trú: Việc xác định tình trạng cư trú là yếu tố quan trọng để biết bạn phải kê khai và nộp thuế như thế nào. Nếu ở Việt Nam từ 183 ngày trở lên, bạn sẽ được xem là cá nhân cư trú và phải nộp thuế cho cả thu nhập toàn cầu. Nếu ở dưới 183 ngày, bạn chỉ phải nộp thuế cho thu nhập phát sinh tại Việt Nam.

• Kê khai đầy đủ và đúng hạn: Người lao động nước ngoài cần đảm bảo rằng họ đã kê khai thu nhập đầy đủ và đúng hạn với cơ quan thuế tại Việt Nam, bao gồm cả thu nhập phát sinh tại Việt Nam và ở các nước khác (nếu là cá nhân cư trú). Việc kê khai sai hoặc trễ hạn có thể dẫn đến các hình phạt pháp lý hoặc lãi suất phạt.

• Tận dụng hiệp định tránh đánh thuế hai lần: Nếu bạn là người nước ngoài có thu nhập tại cả Việt Nam và quốc gia khác, hãy kiểm tra xem Việt Nam có ký kết hiệp định tránh đánh thuế hai lần với quốc gia của bạn hay không. Việc này giúp bạn không phải nộp thuế hai lần cho cùng một khoản thu nhập.

• Tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia thuế: Đối với các trường hợp thu nhập phức tạp, hoặc khi không chắc chắn về nghĩa vụ thuế của mình, bạn nên tìm đến các chuyên gia thuế hoặc kế toán viên để được tư vấn chính xác và chi tiết.

5. Căn cứ pháp lý

Căn cứ pháp lý liên quan đến việc người lao động nước ngoài nộp thuế thu nhập cá nhân tại Việt Nam bao gồm:

• Luật thuế thu nhập cá nhân năm 2007, sửa đổi bổ sung năm 2012.
• Nghị định số 65/2013/NĐ-CP hướng dẫn thi hành chi tiết Luật thuế thu nhập cá nhân.
• Thông tư số 111/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Luật thuế thu nhập cá nhân.
• Các hiệp định tránh đánh thuế hai lần mà Việt Nam đã ký kết với nhiều quốc gia trên thế giới.

Liên kết nội bộ: Để tìm hiểu thêm về các quy định thuế thu nhập cá nhân, bạn có thể tham khảo thêm tại Luật thuế.

Liên kết ngoại: Đọc thêm các thông tin pháp luật tại Báo Pháp Luật.