Vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi có tranh chấp không? Bài viết giải đáp chi tiết các quy định về quyền yêu cầu chia tài sản chung trong trường hợp có tranh chấp.
1) Vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi có tranh chấp không?
Theo quy định tại Điều 38 và Điều 59 của Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, vợ hoặc chồng hoàn toàn có quyền yêu cầu chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân khi có tranh chấp, hoặc khi ly hôn. Pháp luật đảm bảo quyền lợi của cả hai bên trong việc chia tài sản chung, bất kể một bên có tranh chấp hay không.
Khi xảy ra tranh chấp, có ba tình huống chính mà một bên có thể yêu cầu chia tài sản chung:
- Chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân: Vợ hoặc chồng có thể yêu cầu chia tài sản chung ngay trong thời kỳ hôn nhân nếu có lý do chính đáng, như sự bất đồng về quản lý tài sản, một bên có nhu cầu riêng cần sử dụng phần tài sản của mình, hoặc để bảo vệ quyền lợi của gia đình trong trường hợp một bên gặp khó khăn tài chính. Khi đó, nếu hai bên không thỏa thuận được, họ có thể yêu cầu tòa án giải quyết việc chia tài sản.
- Chia tài sản khi ly hôn: Khi vợ chồng quyết định ly hôn, tài sản chung sẽ được chia theo nguyên tắc công bằng và bình đẳng. Theo Điều 59 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng được chia đôi nhưng có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên, hoàn cảnh gia đình, và quyền lợi của con cái (nếu có).
- Chia tài sản khi có tranh chấp về quyền quản lý: Nếu một bên có hành vi lạm dụng tài sản chung hoặc có những quyết định sử dụng tài sản chung không hợp lý, bên còn lại có quyền yêu cầu tòa án can thiệp và yêu cầu chia tài sản để đảm bảo quyền lợi của mình.
Tóm lại, trong cả ba trường hợp trên, vợ hoặc chồng đều có quyền yêu cầu chia tài sản chung khi có tranh chấp, và việc này phải được giải quyết theo quy định của pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho cả hai bên.
2) Ví dụ minh họa
Anh B và chị D kết hôn năm 2015. Sau một thời gian chung sống, anh B liên tục sử dụng tiền từ tài sản chung của vợ chồng để đầu tư vào các dự án kinh doanh mà không có sự đồng ý của chị D. Mặc dù anh B khẳng định rằng anh làm vậy để gia tăng giá trị tài sản chung, nhưng chị D cảm thấy lo lắng vì không kiểm soát được tình hình tài chính và cho rằng tài sản chung đang bị anh B lạm dụng.
Do đó, chị D đã quyết định yêu cầu tòa án can thiệp để phân chia tài sản chung, nhằm đảm bảo quyền lợi của mình. Sau khi tòa án xem xét, tài sản chung của hai người đã được chia đôi. Phần tài sản còn lại do anh B quản lý bị giới hạn theo phán quyết của tòa án để tránh việc lạm dụng trong tương lai.
Trong trường hợp này, việc yêu cầu chia tài sản chung là hợp pháp và được tòa án xử lý nhằm bảo vệ quyền lợi của cả hai bên, đặc biệt là quyền lợi của chị D.
3) Những vướng mắc thực tế
Trong thực tế, việc chia tài sản chung khi có tranh chấp thường gặp phải nhiều vướng mắc, gây khó khăn cho cả hai bên:
- Khó khăn trong việc xác định công sức đóng góp: Khi có tranh chấp về tài sản chung, việc xác định công sức đóng góp của mỗi bên vào việc tạo lập và duy trì tài sản là một thách thức lớn. Người có thu nhập chính có thể cho rằng họ đã đóng góp nhiều hơn, trong khi người ở nhà chăm sóc gia đình và nuôi dạy con cái lại cho rằng họ đã đóng góp gián tiếp vào việc phát triển tài sản.
- Tranh chấp về tài sản đứng tên riêng: Trong một số trường hợp, tài sản chung có thể đứng tên riêng của một bên vợ hoặc chồng, nhưng được mua bằng thu nhập chung. Điều này dẫn đến tranh chấp về quyền sở hữu tài sản khi ly hôn hoặc khi yêu cầu chia tài sản trong thời kỳ hôn nhân.
- Tài sản đầu tư chung hoặc kinh doanh chung: Khi vợ chồng cùng đầu tư hoặc kinh doanh chung, việc xác định giá trị tài sản và lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh để phân chia có thể gây khó khăn, đặc biệt khi một bên có sự kiểm soát tài sản nhiều hơn bên kia.
- Việc quản lý tài sản chung không minh bạch: Nếu một bên có hành vi quản lý tài sản chung không minh bạch, như tự ý bán, cho thuê hoặc cầm cố tài sản mà không thông báo cho bên còn lại, điều này có thể gây ra tranh chấp lớn về quyền lợi của mỗi bên. Trong trường hợp này, bên bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu tòa án can thiệp để bảo vệ quyền lợi của mình.
4) Những lưu ý cần thiết
Để tránh các tranh chấp và mâu thuẫn liên quan đến tài sản chung, vợ chồng cần lưu ý những điều sau:
- Lập thỏa thuận về tài sản chung: Trước hoặc trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng nên lập thỏa thuận rõ ràng về tài sản chung và tài sản riêng, cũng như cách quản lý, sử dụng tài sản. Thỏa thuận này có thể được lập bằng văn bản và có công chứng để bảo đảm tính pháp lý. Điều này giúp tránh các tranh chấp về tài sản khi có vấn đề xảy ra.
- Minh bạch trong quản lý tài sản chung: Trong quá trình chung sống, vợ chồng nên duy trì sự minh bạch trong việc quản lý và sử dụng tài sản chung. Cả hai bên nên thường xuyên trao đổi về tài chính và việc sử dụng tài sản để đảm bảo quyền lợi của mỗi bên và tránh các mâu thuẫn phát sinh.
- Tham khảo ý kiến luật sư khi cần thiết: Nếu có bất kỳ khó khăn hoặc tranh chấp nào liên quan đến tài sản chung, việc tham khảo ý kiến luật sư là rất cần thiết. Luật sư sẽ giúp vợ chồng hiểu rõ quyền lợi của mỗi bên và đưa ra các giải pháp pháp lý phù hợp, đảm bảo việc chia tài sản được thực hiện đúng quy định của pháp luật.
- Giải quyết tranh chấp thông qua hòa giải: Nếu có tranh chấp về tài sản chung, thay vì trực tiếp yêu cầu tòa án phân chia, vợ chồng nên cố gắng giải quyết thông qua hòa giải. Điều này giúp tránh căng thẳng không cần thiết và giữ gìn mối quan hệ gia đình sau ly hôn.
5) Căn cứ pháp lý
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Điều 33 quy định về tài sản chung của vợ chồng, và Điều 59 quy định về nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn. Pháp luật đảm bảo quyền yêu cầu chia tài sản chung của cả hai bên, bất kể có tranh chấp hay không.
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền sở hữu tài sản và các giao dịch dân sự liên quan đến tài sản chung và riêng trong hôn nhân. Bộ luật này điều chỉnh các vấn đề liên quan đến quyền sở hữu và phân chia tài sản khi có tranh chấp.
Những căn cứ pháp lý này giúp xác định rõ quyền lợi và nghĩa vụ của vợ chồng khi yêu cầu chia tài sản chung trong trường hợp có tranh chấp. Để bảo đảm quyền lợi của mình, việc tham khảo ý kiến từ các chuyên gia pháp lý như Luật PVL Group là điều cần thiết.
Liên kết nội bộ: Chuyên mục Hôn nhân tại Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật – Bạn đọc
