Quy định về quyền sở hữu nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân là gì? Quy định về quyền sở hữu nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân được pháp luật điều chỉnh chi tiết, đảm bảo quyền lợi của cả hai vợ chồng trong quá trình hôn nhân và sau khi ly hôn.
1. Quy định về quyền sở hữu nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân là gì?
Quyền sở hữu nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân là một trong những vấn đề quan trọng trong quan hệ tài sản vợ chồng. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tài sản chung của vợ chồng bao gồm tài sản mà cả hai cùng đóng góp hoặc có được trong thời kỳ hôn nhân. Nhà ở cũng là một loại tài sản có giá trị lớn và thuộc loại tài sản chung nếu được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân. Quy định này nhằm đảm bảo sự công bằng và bảo vệ quyền lợi của cả hai bên trong mối quan hệ hôn nhân.
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng được quy định tại Điều 33, bao gồm tài sản do vợ chồng tạo ra, thu nhập từ lao động, sản xuất, kinh doanh và các thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp có thỏa thuận khác. Nhà ở được xem là tài sản chung nếu được mua, xây dựng hoặc nhận thừa kế, tặng cho trong thời kỳ hôn nhân, trừ khi có thỏa thuận rằng đó là tài sản riêng của một bên vợ hoặc chồng.
Các nguyên tắc phân chia tài sản chung cũng được quy định rõ ràng trong Luật Hôn nhân và Gia đình. Khi ly hôn, tài sản chung được chia đôi theo nguyên tắc bình đẳng, nhưng có xét đến công sức đóng góp của mỗi bên. Nếu vợ chồng có con chung hoặc những yếu tố khác liên quan, tòa án sẽ xem xét để đưa ra phán quyết phù hợp.
2. Ví dụ minh họa
Để hiểu rõ hơn, chúng ta hãy xem xét ví dụ sau:
Anh A và chị B kết hôn vào năm 2010. Trong quá trình hôn nhân, cả hai đã cùng mua một căn nhà vào năm 2015 bằng số tiền mà cả hai cùng tích góp từ thu nhập hàng tháng và vay ngân hàng. Theo quy định của pháp luật, căn nhà này là tài sản chung của vợ chồng vì nó được tạo lập trong thời kỳ hôn nhân. Khi anh A và chị B quyết định ly hôn vào năm 2024, căn nhà sẽ được xem là tài sản chung và phải được chia đôi theo quy định của pháp luật.
Nếu anh A và chị B thỏa thuận rằng căn nhà sẽ thuộc về chị B, còn anh A sẽ nhận phần tài sản khác tương đương, thì thỏa thuận này sẽ được tòa án công nhận. Tuy nhiên, nếu không có thỏa thuận nào, tòa án sẽ xét xử và phân chia tài sản căn cứ vào công sức đóng góp của cả hai bên.
3. Những vướng mắc thực tế
Trong thực tế, việc xác định nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân không phải lúc nào cũng đơn giản. Có nhiều trường hợp xảy ra những tranh chấp về quyền sở hữu do:
- Không có giấy tờ chứng minh tài sản chung: Nhiều cặp vợ chồng mua nhà nhưng không đứng tên cả hai bên trong giấy chứng nhận quyền sở hữu. Điều này có thể gây khó khăn trong việc xác định tài sản là chung hay riêng khi xảy ra tranh chấp.
- Sự đóng góp không đồng đều: Một số cặp vợ chồng có sự đóng góp không đồng đều vào việc mua nhà, dẫn đến tranh chấp về tỷ lệ chia tài sản. Pháp luật Việt Nam quy định rằng việc chia tài sản phải dựa trên công sức đóng góp của mỗi bên, nhưng điều này cũng có thể gây tranh cãi trong thực tế.
- Nhà là tài sản riêng nhưng có sự cải tạo, nâng cấp: Trong một số trường hợp, nhà là tài sản riêng của một bên trước khi kết hôn, nhưng trong thời kỳ hôn nhân, cả hai đã cùng đầu tư để nâng cấp, sửa chữa. Điều này làm nảy sinh câu hỏi về việc tài sản này có được xem là tài sản chung hay không.
- Thỏa thuận tài sản trước hôn nhân: Một số vợ chồng ký kết thỏa thuận tài sản trước khi kết hôn, trong đó quy định rõ tài sản nào là riêng và chung. Tuy nhiên, khi xảy ra ly hôn, việc thực hiện các thỏa thuận này có thể gặp khó khăn nếu không được thực hiện đúng cách hoặc không tuân theo quy định của pháp luật.
4. Những lưu ý cần thiết
Khi xác định quyền sở hữu nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân, các cặp vợ chồng cần chú ý đến một số vấn đề sau:
- Đăng ký tài sản chung: Để tránh tranh chấp, vợ chồng nên đăng ký tên cả hai người trên giấy chứng nhận quyền sở hữu khi mua nhà trong thời kỳ hôn nhân. Điều này đảm bảo quyền lợi của cả hai bên và dễ dàng hơn khi xử lý các tranh chấp tài sản.
- Thỏa thuận tài sản rõ ràng: Nếu có sự thỏa thuận về tài sản chung và riêng trước hoặc trong thời kỳ hôn nhân, các cặp vợ chồng nên lập thành văn bản, có công chứng để đảm bảo giá trị pháp lý. Điều này giúp giảm thiểu các tranh chấp không đáng có trong tương lai.
- Lưu giữ các chứng từ liên quan: Khi mua nhà, đầu tư hoặc nâng cấp nhà cửa, vợ chồng nên giữ lại các chứng từ, hóa đơn để chứng minh sự đóng góp của mỗi bên. Điều này sẽ giúp xác định rõ ràng quyền sở hữu khi có tranh chấp.
- Tư vấn luật sư: Trong trường hợp có sự phức tạp liên quan đến tài sản chung, vợ chồng nên tìm sự tư vấn của luật sư để được hỗ trợ và đảm bảo quyền lợi của mình theo đúng quy định của pháp luật.
5. Căn cứ pháp lý
Các quy định về quyền sở hữu nhà ở là tài sản chung trong hôn nhân được căn cứ trên những văn bản pháp luật sau:
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014: Đây là văn bản chính điều chỉnh các vấn đề liên quan đến tài sản chung, tài sản riêng, và quyền lợi của vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân và khi ly hôn. Điều 33 và Điều 59 của luật này quy định cụ thể về tài sản chung và nguyên tắc phân chia tài sản chung khi ly hôn.
- Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền sở hữu tài sản, trong đó bao gồm quyền sở hữu nhà ở, quyền thừa kế và các giao dịch dân sự liên quan đến tài sản.
- Luật Nhà ở 2014: Quy định chi tiết về quyền sở hữu nhà ở, đăng ký quyền sở hữu, và các giao dịch liên quan đến nhà ở, đặc biệt là khi nhà ở thuộc sở hữu chung của nhiều người.
- Nghị định 126/2014/NĐ-CP: Quy định chi tiết về thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình, bao gồm các vấn đề liên quan đến tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng.
- Thông tư 01/2021/TT-BTP: Hướng dẫn về đăng ký tài sản chung, tài sản riêng và các thủ tục liên quan đến thỏa thuận tài sản trước hôn nhân.
Việc tuân thủ các quy định trên giúp đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của cả hai bên trong mối quan hệ hôn nhân, đặc biệt là khi có liên quan đến nhà ở – một loại tài sản có giá trị lớn và quan trọng.
Bạn có thể tham khảo thêm các quy định về luật nhà ở trên PVL Group hoặc xem các bản tin pháp lý tại PLO Pháp Luật.
