Tài sản riêng có thể được coi là tài sản chung khi nào trong hôn nhân? Tìm hiểu quy định pháp luật về việc tài sản riêng có thể trở thành tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, các điều kiện cần có và những vấn đề liên quan.
Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản riêng là tài sản mà một bên vợ hoặc chồng có được trước khi kết hôn hoặc trong thời kỳ hôn nhân thông qua thừa kế, tặng cho riêng, hoặc tài sản khác được quy định là tài sản riêng theo pháp luật. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tài sản riêng có thể được coi là tài sản chung nếu đáp ứng các điều kiện sau:
- Tài sản riêng được thỏa thuận chuyển thành tài sản chung: Một trong những cách phổ biến để tài sản riêng trở thành tài sản chung là khi hai vợ chồng thỏa thuận chuyển đổi tài sản riêng của một bên thành tài sản chung. Thỏa thuận này cần được lập thành văn bản và có thể yêu cầu công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
- Sử dụng tài sản riêng cho mục đích chung: Trong một số trường hợp, tài sản riêng có thể trở thành tài sản chung nếu được sử dụng thường xuyên cho mục đích chung của gia đình mà không có thỏa thuận rõ ràng về việc giữ tài sản riêng. Ví dụ, nếu một bên sử dụng tài sản riêng để mua nhà cho gia đình, và cả hai vợ chồng cùng quản lý và sử dụng ngôi nhà này, thì ngôi nhà có thể được coi là tài sản chung trong trường hợp ly hôn.
- Tài sản riêng góp phần tạo ra tài sản chung: Nếu tài sản riêng của một bên được sử dụng để đầu tư hoặc góp vốn vào hoạt động kinh doanh chung và tạo ra lợi nhuận hoặc tài sản mới trong thời kỳ hôn nhân, tài sản mới này có thể được xem là tài sản chung, trừ khi có thỏa thuận khác.
Như vậy, tài sản riêng có thể trở thành tài sản chung nếu có sự đồng thuận hoặc các tình huống sử dụng tài sản cho lợi ích chung mà không có sự phân định rõ ràng.
2. Ví dụ minh họa:
Anh B và chị M kết hôn vào năm 2010. Trước khi kết hôn, anh B có sở hữu một căn nhà riêng và một khoản tiền tiết kiệm lớn. Sau khi kết hôn, anh B sử dụng một phần khoản tiết kiệm riêng này để đầu tư vào công việc kinh doanh của hai vợ chồng, giúp họ mua thêm một mảnh đất và xây dựng nhà xưởng.
Mặc dù khoản tiền ban đầu là tài sản riêng của anh B, nhưng sau khi sử dụng nó để đầu tư cho lợi ích chung của cả hai, mảnh đất và nhà xưởng đã trở thành tài sản chung của cả hai vợ chồng. Nếu không có thỏa thuận khác, việc phân chia tài sản khi ly hôn sẽ phải bao gồm cả phần tài sản này, ngay cả khi khoản tiền ban đầu là tài sản riêng của anh B.
3. Những vướng mắc thực tế:
Trong thực tế, việc xác định tài sản riêng có trở thành tài sản chung hay không có thể gặp nhiều vấn đề, bao gồm:
- Không có thỏa thuận rõ ràng về tài sản: Nhiều cặp vợ chồng không lập thỏa thuận rõ ràng về việc tài sản riêng sẽ trở thành tài sản chung khi nào và trong điều kiện nào. Điều này dễ dẫn đến tranh chấp khi một bên cho rằng tài sản vẫn là tài sản riêng trong khi bên còn lại yêu cầu chia đôi.
- Thiếu giấy tờ chứng minh tài sản riêng: Khi một bên sử dụng tài sản riêng để đầu tư hoặc mua sắm tài sản chung, nếu không có giấy tờ rõ ràng chứng minh nguồn gốc tài sản riêng, việc xác định tài sản thuộc loại nào sẽ trở nên khó khăn. Điều này đặc biệt quan trọng khi tài sản đã tăng giá trị trong quá trình sử dụng chung.
- Tài sản sử dụng chung nhưng không có thỏa thuận rõ ràng: Trong nhiều trường hợp, tài sản riêng như bất động sản được sử dụng cho mục đích chung của gia đình (ví dụ, nhà ở). Tuy nhiên, không có thỏa thuận rõ ràng về việc tài sản này sẽ trở thành tài sản chung. Điều này dẫn đến việc tranh chấp trong quá trình phân chia tài sản khi ly hôn, đặc biệt nếu một bên cho rằng tài sản vẫn là tài sản riêng.
- Sử dụng tài sản riêng trong hoạt động kinh doanh: Nếu một bên vợ hoặc chồng sử dụng tài sản riêng của mình để góp vốn vào hoạt động kinh doanh chung của gia đình, thì việc xác định rõ ràng tài sản này thuộc về cá nhân hay tài sản chung có thể trở nên phức tạp. Việc không có thỏa thuận rõ ràng dễ dẫn đến các tranh chấp về quyền sở hữu và giá trị tài sản.
4. Những lưu ý cần thiết:
Để tránh những tranh chấp không đáng có về việc tài sản riêng có trở thành tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, vợ chồng cần lưu ý một số điểm sau:
- Lập thỏa thuận rõ ràng bằng văn bản: Việc thỏa thuận về quyền sở hữu tài sản cần được lập thành văn bản và có sự chứng thực hoặc công chứng để đảm bảo tính pháp lý. Thỏa thuận này nên ghi rõ các điều kiện và thời điểm tài sản riêng sẽ trở thành tài sản chung, nếu có.
- Giữ lại đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc tài sản: Nếu một bên vợ hoặc chồng sử dụng tài sản riêng của mình để mua sắm hoặc đầu tư vào tài sản chung, cần giữ lại các giấy tờ chứng minh nguồn gốc tài sản riêng để tránh các tranh chấp sau này.
- Theo dõi và phân biệt rõ ràng giữa tài sản riêng và chung: Vợ chồng nên thống nhất rõ ràng về cách quản lý và sử dụng tài sản trong hôn nhân, đặc biệt là tài sản riêng. Điều này sẽ giúp tránh được các rắc rối và mâu thuẫn khi phân chia tài sản nếu xảy ra ly hôn.
- Tham khảo ý kiến luật sư: Nếu có bất kỳ thắc mắc nào liên quan đến tài sản riêng và tài sản chung, vợ chồng nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn pháp lý chi tiết và bảo vệ quyền lợi của mình.
5. Căn cứ pháp lý:
- Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, đặc biệt là Điều 33 và Điều 46 quy định về tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng, cũng như việc chuyển tài sản riêng thành tài sản chung.
- Bộ luật Dân sự 2015, quy định về quyền sở hữu tài sản và các nghĩa vụ liên quan đến tài sản chung và riêng của vợ chồng.
- Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình liên quan đến quyền và nghĩa vụ tài sản trong thời kỳ hôn nhân.
Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về việc xác định tài sản riêng có trở thành tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân, Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ bạn với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.
Liên kết nội bộ: Luật Hôn nhân gia đình – Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo Pháp luật Việt Nam
