Tài sản chung có được sử dụng cho mục đích riêng của một trong hai vợ chồng không?

Tài sản chung có được sử dụng cho mục đích riêng của một trong hai vợ chồng không?

1. Trả lời chi tiết câu hỏi:

Theo Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, tài sản chung của vợ chồng là những tài sản do vợ chồng tạo lập, phát sinh trong thời kỳ hôn nhân. Điều 33 của Luật Hôn nhân và Gia đình quy định rằng tài sản chung bao gồm thu nhập từ lao động, kinh doanh, lợi ích từ tài sản chung, và các khoản thu nhập khác do vợ chồng cùng nhau tạo ra.

Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu một trong hai vợ chồng có quyền sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng mà không có sự đồng ý của người còn lại hay không?

Về nguyên tắc, tài sản chung của vợ chồng thuộc quyền sở hữu chung hợp nhất, tức là cả hai vợ chồng đều có quyền và nghĩa vụ bình đẳng trong việc chi phối, quản lý và sử dụng tài sản chung. Điều này có nghĩa là không một bên nào có quyền tự ý sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng mà không có sự đồng ý của bên kia. Điều này đảm bảo quyền lợi của cả hai vợ chồng và tránh các tranh chấp liên quan đến tài sản.

Việc một trong hai vợ chồng sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng mà không thông qua thỏa thuận có thể bị coi là hành vi vi phạm quyền sở hữu tài sản chung. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, tòa án có thể xem xét việc sử dụng tài sản chung và đưa ra quyết định về việc phân chia hoặc bồi thường, tùy theo mức độ vi phạm.

Tuy nhiên, nếu có thỏa thuận giữa vợ chồng rằng một bên được sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng (ví dụ, kinh doanh cá nhân hoặc đầu tư), thì tài sản này có thể được sử dụng mà không vi phạm quyền sở hữu chung. Thỏa thuận này nên được lập thành văn bản để đảm bảo tính pháp lý và tránh các tranh chấp sau này.

2. Ví dụ minh họa:

Anh H và chị T kết hôn và trong quá trình chung sống, họ đã cùng mua một chiếc ô tô để phục vụ cho nhu cầu của cả hai. Sau một thời gian, anh H quyết định sử dụng chiếc ô tô này để kinh doanh dịch vụ vận tải cá nhân mà không thông báo cho chị T. Anh H sử dụng toàn bộ số tiền thu được từ việc kinh doanh này cho các hoạt động cá nhân mà không có sự đồng ý của chị T.

Sau khi phát hiện ra, chị T yêu cầu anh H giải thích và đòi quyền lợi từ việc kinh doanh ô tô. Trường hợp này có thể dẫn đến tranh chấp tài sản chung, vì chiếc ô tô là tài sản chung và việc anh H sử dụng nó cho mục đích riêng mà không có sự đồng ý của chị T là vi phạm quyền sở hữu chung của cả hai. Nếu tranh chấp được đưa ra tòa, tòa án có thể yêu cầu anh H phải bồi thường phần lợi ích tài sản mà chị T đáng ra được hưởng từ chiếc ô tô.

3. Những vướng mắc thực tế:

Việc sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng của một bên vợ hoặc chồng thường gây ra nhiều vướng mắc trong thực tế, đặc biệt khi không có thỏa thuận rõ ràng về việc quản lý và sử dụng tài sản. Một số vướng mắc phổ biến bao gồm:

• Không có thỏa thuận rõ ràng về việc sử dụng tài sản: Vợ chồng thường không lập thỏa thuận rõ ràng về việc sử dụng tài sản chung, dẫn đến tranh chấp khi một bên tự ý sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng mà không thông báo cho bên còn lại. Điều này gây mất cân bằng quyền lợi và có thể dẫn đến mâu thuẫn.
• Sử dụng tài sản chung để đầu tư cá nhân: Một trong những vấn đề phổ biến là khi một trong hai vợ chồng sử dụng tài sản chung để đầu tư hoặc kinh doanh riêng mà không thông qua sự đồng ý của người còn lại. Nếu hoạt động này dẫn đến thất bại hoặc thua lỗ, vợ hoặc chồng còn lại có thể yêu cầu chia sẻ trách nhiệm đối với những khoản lỗ này, gây ra tranh chấp pháp lý.
• Khó khăn trong việc chứng minh mục đích sử dụng tài sản: Khi xảy ra tranh chấp về việc sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng, việc chứng minh nguồn gốc và mục đích sử dụng tài sản có thể gặp nhiều khó khăn. Điều này đặc biệt phổ biến khi tài sản chung được sử dụng cho các hoạt động kinh doanh hoặc đầu tư cá nhân mà không có sự minh bạch về tài chính.
• Vi phạm quyền sở hữu tài sản chung: Một số người có thể vi phạm quyền sở hữu chung bằng cách tự ý bán, tặng cho, hoặc thế chấp tài sản chung mà không có sự đồng ý của người kia. Điều này dẫn đến tranh chấp và có thể bị xử lý pháp luật nếu quyền lợi của một trong hai vợ chồng bị xâm phạm.

4. Những lưu ý cần thiết:

Để tránh các tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của cả hai vợ chồng trong việc sử dụng tài sản chung, cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

• Lập thỏa thuận rõ ràng về việc sử dụng tài sản chung: Nếu một trong hai vợ chồng có nhu cầu sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng, cả hai nên lập thỏa thuận bằng văn bản về việc sử dụng tài sản này. Thỏa thuận này cần được công chứng để đảm bảo tính pháp lý và tránh các tranh chấp về sau.
• Minh bạch trong việc quản lý và sử dụng tài sản: Vợ chồng nên duy trì sự minh bạch trong việc sử dụng và quản lý tài sản chung. Mọi quyết định sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng cần được thảo luận và thống nhất giữa cả hai bên để đảm bảo quyền lợi của cả hai vợ chồng.
• Giữ giấy tờ và chứng từ liên quan đến tài sản: Để bảo vệ quyền lợi của mình, cả hai vợ chồng cần lưu giữ các giấy tờ, chứng từ liên quan đến tài sản chung, bao gồm giấy tờ mua bán, sổ sách kế toán và hợp đồng liên quan đến việc sử dụng tài sản.
• Tham khảo ý kiến luật sư: Nếu xảy ra tranh chấp hoặc có bất kỳ nghi ngờ nào liên quan đến việc sử dụng tài sản chung, vợ chồng nên tham khảo ý kiến luật sư để được tư vấn pháp lý rõ ràng và bảo vệ quyền lợi của mình.

5. Căn cứ pháp lý:

• Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, đặc biệt là Điều 33 và Điều 43 quy định rõ về tài sản chung và việc quản lý, sử dụng tài sản chung của vợ chồng.
• Bộ luật Dân sự 2015, quy định về quyền sở hữu và quản lý tài sản trong các giao dịch pháp lý.
• Nghị định 126/2014/NĐ-CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hôn nhân và Gia đình liên quan đến quyền sở hữu tài sản chung của vợ chồng.

Nếu bạn cần thêm thông tin hoặc tư vấn về việc sử dụng tài sản chung cho mục đích riêng của một trong hai vợ chồng, Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ bạn với đội ngũ luật sư chuyên nghiệp trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình.

Liên kết nội bộ: Luật Hôn nhân gia đình – Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Bạn đọc – Báo Pháp luật Việt Nam