Những quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp là gì?Bài viết trình bày các quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp, ví dụ minh họa và căn cứ pháp lý liên quan.
1. Những quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp, cổ đông thiểu số là những người nắm giữ một phần nhỏ cổ phần so với các cổ đông lớn. Mặc dù không có quyền lực mạnh mẽ như cổ đông lớn, cổ đông thiểu số vẫn có những quyền lợi pháp lý quan trọng để bảo vệ lợi ích của mình và tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp. Dưới đây là những quyền lợi chính mà cổ đông thiểu số có thể tận dụng:
- Quyền triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông
Cổ đông thiểu số có quyền yêu cầu triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông khi họ nhận thấy cần thiết thảo luận hoặc đưa ra các quyết định quan trọng. Theo quy định của Luật Doanh nghiệp 2020, cổ đông hoặc nhóm cổ đông sở hữu từ 10% cổ phần trở lên trong thời gian liên tục ít nhất 6 tháng có quyền yêu cầu triệu tập họp. Quyền này giúp cổ đông thiểu số có cơ hội đưa ra những vấn đề mà họ quan tâm và yêu cầu công ty xem xét.
- Quyền biểu quyết
Cổ đông thiểu số có quyền biểu quyết tại các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, đặc biệt là về các vấn đề quan trọng như thay đổi điều lệ, bổ nhiệm Hội đồng quản trị, và phê duyệt các kế hoạch đầu tư lớn. Dù số phiếu của cổ đông thiểu số không thể quyết định hoàn toàn, quyền này giúp họ thể hiện ý kiến và tác động đến quá trình ra quyết định.
- Quyền tiếp cận thông tin
Một quyền lợi quan trọng khác là quyền tiếp cận thông tin về hoạt động của doanh nghiệp. Cổ đông thiểu số có quyền yêu cầu doanh nghiệp cung cấp các tài liệu liên quan đến tình hình tài chính, báo cáo quản trị và các thông tin quan trọng khác. Điều này giúp cổ đông nắm bắt được diễn biến của công ty và bảo vệ quyền lợi của mình nếu có bất kỳ sai phạm nào.
- Quyền đề cử và bầu cử thành viên Hội đồng quản trị
Cổ đông thiểu số có thể đề cử hoặc bầu cử thành viên vào Hội đồng quản trị. Quyền này giúp cổ đông thiểu số có đại diện trong cơ quan quản lý cấp cao nhất của công ty, đảm bảo rằng các quyết định của Hội đồng quản trị sẽ xem xét đến lợi ích của tất cả các cổ đông, không chỉ riêng cổ đông lớn.
- Quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại
Trong trường hợp Hội đồng quản trị hoặc Ban giám đốc có quyết định gây thiệt hại cho doanh nghiệp hoặc cổ đông, cổ đông thiểu số có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại. Họ có thể khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình, đặc biệt trong các trường hợp có sự lạm dụng quyền lực hoặc sai sót trong quản lý.
2. Ví dụ minh họa
Để làm rõ hơn các quyền lợi của cổ đông thiểu số, hãy xem xét ví dụ sau:
Công ty Cổ phần ABC là một doanh nghiệp lớn với nhiều cổ đông. Một nhóm cổ đông thiểu số nắm giữ 12% cổ phần của công ty. Trong một cuộc họp Đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị đã đề xuất thay đổi điều lệ công ty để mở rộng quy mô đầu tư vào lĩnh vực bất động sản. Nhóm cổ đông thiểu số lo ngại rằng việc đầu tư này có thể làm tăng rủi ro tài chính và ảnh hưởng tiêu cực đến cổ tức của họ.
Dựa trên quyền lợi của mình, nhóm cổ đông thiểu số đã sử dụng quyền triệu tập họp Đại hội đồng cổ đông để thảo luận thêm về kế hoạch này. Trong cuộc họp, họ đã đưa ra quan điểm của mình và yêu cầu biểu quyết lại về vấn đề đầu tư. Dù nhóm cổ đông thiểu số không thể hoàn toàn thay đổi quyết định, họ đã tạo ra sự thảo luận và có cơ hội tác động đến quyết định cuối cùng.
Ví dụ này cho thấy rằng cổ đông thiểu số có quyền lợi quan trọng trong việc bảo vệ lợi ích của mình thông qua việc tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp.
3. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù cổ đông thiểu số có những quyền lợi pháp lý nhất định, nhưng trong thực tế, vẫn tồn tại nhiều vướng mắc:
- Thiếu thông tin kịp thời
Một trong những khó khăn lớn nhất mà cổ đông thiểu số gặp phải là khó khăn trong việc tiếp cận thông tin. Nhiều doanh nghiệp không cung cấp đầy đủ và kịp thời các thông tin liên quan đến hoạt động của công ty, khiến cổ đông thiểu số khó đưa ra quyết định đúng đắn.
- Sự ảnh hưởng của cổ đông lớn
Cổ đông lớn, với quyền lực mạnh mẽ, có thể chi phối các quyết định quan trọng trong doanh nghiệp. Điều này khiến cổ đông thiểu số không có đủ ảnh hưởng để bảo vệ lợi ích của mình trong quá trình ra quyết định.
- Khó khăn trong việc triệu tập họp
Dù pháp luật cho phép cổ đông thiểu số yêu cầu triệu tập họp, nhưng trong thực tế, việc thực hiện quyền này gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là khi nhóm cổ đông thiểu số không đủ sự đoàn kết hoặc không có sự hỗ trợ từ Hội đồng quản trị.
- Chi phí pháp lý
Việc khởi kiện hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại đối với doanh nghiệp hoặc các thành viên trong Hội đồng quản trị đòi hỏi chi phí pháp lý lớn. Nhiều cổ đông thiểu số không đủ nguồn lực tài chính để theo đuổi các vụ kiện kéo dài, dẫn đến việc quyền lợi của họ không được bảo vệ một cách đầy đủ.
4. Những lưu ý quan trọng
Để bảo vệ quyền lợi của mình, cổ đông thiểu số cần lưu ý một số điểm quan trọng:
- Tham gia tích cực vào các cuộc họp
Cổ đông thiểu số cần tham gia tích cực vào các cuộc họp Đại hội đồng cổ đông để nắm bắt thông tin và có cơ hội đóng góp ý kiến vào các quyết định quan trọng. Việc vắng mặt trong các cuộc họp này có thể khiến quyền lợi của cổ đông thiểu số bị bỏ qua.
- Đoàn kết và hợp tác
Cổ đông thiểu số có thể tăng cường sức mạnh của mình bằng cách liên kết với các cổ đông thiểu số khác. Khi đạt được sự đồng thuận, họ có thể tác động mạnh mẽ hơn đến các quyết định của doanh nghiệp.
- Theo dõi và nắm bắt thông tin kịp thời
Cổ đông thiểu số cần theo dõi và cập nhật thông tin về tình hình hoạt động của doanh nghiệp thông qua các báo cáo tài chính, biên bản họp và các thông tin công khai khác. Điều này giúp họ nắm bắt được diễn biến của công ty và đưa ra quyết định kịp thời.
- Sử dụng các biện pháp pháp lý khi cần thiết
Nếu quyền lợi bị xâm phạm, cổ đông thiểu số nên sử dụng các biện pháp pháp lý để yêu cầu bồi thường hoặc khởi kiện. Tuy nhiên, trước khi làm điều này, cổ đông nên xem xét kỹ lưỡng về chi phí và khả năng thành công của vụ kiện.
5. Căn cứ pháp lý
Các quyền lợi của cổ đông thiểu số trong việc tham gia vào các quyết định quan trọng của doanh nghiệp được quy định trong một số văn bản pháp lý quan trọng sau:
- Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và nghĩa vụ của cổ đông, bao gồm quyền triệu tập họp, quyền biểu quyết, và quyền tiếp cận thông tin.
- Nghị định 71/2017/NĐ-CP: Quy định về quản trị công ty đối với các doanh nghiệp đại chúng, trong đó nêu rõ quyền lợi của cổ đông thiểu số.
- Thông tư 121/2020/TT-BTC: Quy định về quản trị công ty áp dụng cho các doanh nghiệp niêm yết, trong đó có các biện pháp bảo vệ quyền lợi cổ đông thiểu số.
Kết luận, cổ đông thiểu số có quyền tham gia vào quá trình ra quyết định của doanh nghiệp thông qua các quyền lợi pháp lý như triệu tập họp, biểu quyết và yêu cầu bồi thường. Tuy nhiên, để bảo vệ quyền lợi của mình, cổ đông thiểu số cần tích cực tham gia vào các hoạt động quản trị và nắm bắt thông tin một cách kịp thời.
Bạn có thể tham khảo thêm thông tin tại PVL Group và Báo Pháp Luật.
