Người lao động có thể yêu cầu doanh nghiệp trả tiền lương ngừng việc khi không thể đi làm do dịch bệnh không? Tìm hiểu quyền lợi của người lao động trong thời gian ngừng việc vì lý do dịch bệnh.
Người lao động có thể yêu cầu doanh nghiệp trả tiền lương ngừng việc khi không thể đi làm do dịch bệnh không?
Trong bối cảnh dịch bệnh, rất nhiều người lao động không thể đến nơi làm việc do các quy định về giãn cách xã hội hoặc cách ly y tế bắt buộc. Điều này đặt ra câu hỏi: người lao động có thể yêu cầu doanh nghiệp trả tiền lương ngừng việc khi không thể đi làm do dịch bệnh không? Đây là một câu hỏi quan trọng liên quan đến quyền lợi của người lao động và nghĩa vụ của doanh nghiệp trong bối cảnh đặc biệt.
Theo Điều 99 Bộ luật Lao động 2019, người lao động có quyền yêu cầu được trả tiền lương trong thời gian ngừng việc nếu không thể làm việc do các nguyên nhân khách quan mà họ không gây ra. Một trong những nguyên nhân này có thể bao gồm dịch bệnh, nơi mà người lao động không thể đi làm do quy định của cơ quan có thẩm quyền, chẳng hạn như lệnh phong tỏa, giãn cách xã hội, hoặc bị cách ly y tế bắt buộc. Tuy nhiên, mức tiền lương ngừng việc sẽ được xác định theo các quy định cụ thể và tùy vào tình huống của doanh nghiệp.
Điều 99, Bộ luật Lao động 2019 quy định rõ ràng:
- Trường hợp người lao động ngừng việc do lỗi của người sử dụng lao động, họ được trả đủ lương theo hợp đồng.
- Trường hợp ngừng việc do sự cố khách quan như dịch bệnh, mức lương trả cho người lao động được xác định thông qua thỏa thuận giữa người lao động và doanh nghiệp nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.
Như vậy, nếu người lao động không thể đi làm do dịch bệnh và không phải do lỗi cá nhân, họ có quyền yêu cầu doanh nghiệp trả lương ngừng việc, ít nhất bằng mức lương tối thiểu vùng. Tuy nhiên, trong thực tế, mức lương cụ thể có thể được thỏa thuận dựa trên tình hình tài chính của doanh nghiệp và các thỏa thuận trong hợp đồng lao động.
1. Ví dụ minh họa
Hãy cùng xem xét một trường hợp thực tế. Ông Minh là nhân viên làm việc tại một công ty sản xuất ở TP. Hồ Chí Minh. Trong đợt bùng phát dịch Covid-19 vào năm 2021, thành phố này bị phong tỏa và ông Minh không thể đến công ty làm việc do lệnh giãn cách xã hội nghiêm ngặt. Công ty của ông cũng buộc phải tạm dừng hoạt động vì không thể duy trì sản xuất trong điều kiện dịch bệnh.
Dựa trên quy định của pháp luật lao động, ông Minh đã yêu cầu công ty trả lương ngừng việc cho thời gian không thể đi làm. Sau khi thương lượng, công ty đã đồng ý trả cho ông mức lương bằng 70% lương cơ bản, đảm bảo vẫn thấp hơn mức lương tối thiểu vùng theo quy định pháp luật. Ông Minh đồng ý với phương án này và tiếp tục duy trì mối quan hệ lao động ổn định với công ty, cho đến khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát và công ty mở cửa hoạt động trở lại.
Trường hợp của ông Minh là một minh họa điển hình cho quyền lợi của người lao động khi không thể đi làm do dịch bệnh. Cả hai bên đã thương lượng một cách hợp lý dựa trên điều kiện thực tế và quy định pháp luật.
2. Những vướng mắc thực tế
Mặc dù pháp luật đã có quy định rõ ràng về việc trả lương ngừng việc cho người lao động, nhưng thực tế lại tồn tại nhiều vấn đề và tranh chấp giữa người lao động và doanh nghiệp. Một số vướng mắc phổ biến bao gồm:
- Doanh nghiệp từ chối trả lương ngừng việc: Một số doanh nghiệp không tuân thủ quy định pháp luật, viện cớ tình hình tài chính khó khăn để từ chối trả lương cho người lao động trong thời gian ngừng việc. Điều này gây ra nhiều tranh chấp và khiếu nại từ phía người lao động.
- Thỏa thuận không rõ ràng về mức lương ngừng việc: Nhiều trường hợp, người lao động không hiểu rõ quyền lợi của mình, dẫn đến việc chấp nhận mức lương thấp hơn mà doanh nghiệp đề xuất. Điều này có thể dẫn đến sự bất mãn và mất niềm tin vào doanh nghiệp.
- Không có quy trình thương lượng: Một số doanh nghiệp không thực hiện quy trình thương lượng chính thức về lương ngừng việc mà áp đặt mức lương mà người lao động phải chấp nhận. Điều này vi phạm quy định pháp luật về quyền thương lượng tập thể.
- Tình trạng tài chính của doanh nghiệp: Trong một số trường hợp, doanh nghiệp thực sự gặp khó khăn về tài chính do dịch bệnh, dẫn đến việc không thể trả đủ lương ngừng việc cho người lao động. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần cung cấp bằng chứng cụ thể về tình hình tài chính khó khăn của mình và vẫn phải đảm bảo trả lương không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng.
3. Những lưu ý quan trọng
Khi yêu cầu doanh nghiệp trả lương ngừng việc, người lao động và doanh nghiệp cần lưu ý những điểm sau:
- Thương lượng rõ ràng: Người lao động cần nắm rõ quyền lợi của mình theo pháp luật lao động và đảm bảo rằng quá trình thương lượng với doanh nghiệp về lương ngừng việc diễn ra công khai, minh bạch. Việc thỏa thuận nên được ghi nhận bằng văn bản để tránh các tranh chấp sau này.
- Đảm bảo mức lương tối thiểu vùng: Dù doanh nghiệp gặp khó khăn về tài chính, người lao động vẫn có quyền nhận lương ngừng việc ít nhất bằng mức lương tối thiểu vùng theo quy định pháp luật. Đây là quyền lợi tối thiểu mà doanh nghiệp phải đảm bảo cho người lao động trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
- Quy trình khiếu nại: Nếu người lao động không nhận được sự thỏa thuận hợp lý từ doanh nghiệp, họ có quyền nộp đơn khiếu nại lên các cơ quan chức năng như thanh tra lao động hoặc công đoàn để bảo vệ quyền lợi của mình.
- Bằng chứng về tình trạng dịch bệnh: Người lao động nên thu thập đầy đủ các tài liệu và bằng chứng chứng minh mình không thể đi làm do dịch bệnh, chẳng hạn như các quyết định cách ly y tế, lệnh giãn cách xã hội của cơ quan có thẩm quyền để làm căn cứ yêu cầu trả lương ngừng việc.
4. Căn cứ pháp lý
Việc trả lương ngừng việc cho người lao động trong thời gian dịch bệnh được quy định rõ tại các văn bản pháp luật sau:
- Điều 99 Bộ luật Lao động 2019: Quy định về việc trả lương ngừng việc cho người lao động, trong đó nêu rõ người lao động có quyền được trả lương nếu ngừng việc do lỗi của doanh nghiệp hoặc các nguyên nhân khách quan như dịch bệnh.
- Nghị định 145/2020/NĐ-CP: Quy định chi tiết về mức lương tối thiểu vùng mà doanh nghiệp phải tuân thủ khi trả lương cho người lao động trong trường hợp ngừng việc do dịch bệnh.
- Thông tư 14/2020/TT-BLĐTBXH: Hướng dẫn về việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người lao động trong thời gian dịch bệnh, bao gồm việc trả lương ngừng việc.
Những căn cứ pháp lý này là cơ sở để người lao động yêu cầu doanh nghiệp trả lương ngừng việc một cách hợp lý và đúng quy định.
Liên kết nội bộ: Luật PVL Group – Lao động
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật – Bạn đọc
