Người lao động có được hưởng lương trong thời gian nghỉ do dịch bệnh không?Tìm hiểu chi tiết quyền lợi của người lao động khi nghỉ việc do dịch bệnh, các ví dụ minh họa, lưu ý quan trọng và căn cứ pháp lý liên quan.
1. Người lao động có được hưởng lương trong thời gian nghỉ do dịch bệnh không?
Người lao động có được hưởng lương trong thời gian nghỉ do dịch bệnh không? Đây là một câu hỏi thường gặp trong bối cảnh dịch bệnh đã và đang gây ra những ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh tế và xã hội. Theo các quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam, người lao động có thể được hưởng lương khi nghỉ việc do dịch bệnh, tuy nhiên, mức lương và hình thức chi trả phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.
Các trường hợp người lao động được hưởng lương trong thời gian nghỉ do dịch bệnh:
- Nghỉ việc theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền:
Trong trường hợp người lao động phải nghỉ việc do yêu cầu cách ly y tế hoặc do quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (như Sở Y tế, UBND), người lao động được hưởng lương ngừng việc. Theo quy định tại Điều 99 Bộ luật Lao động 2019, mức lương trong thời gian ngừng việc được xác định theo sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động nhưng không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng. - Doanh nghiệp tạm dừng hoạt động do ảnh hưởng của dịch bệnh:
Nếu doanh nghiệp phải tạm dừng hoạt động một phần hoặc toàn bộ do ảnh hưởng của dịch bệnh, người lao động có thể được hưởng lương ngừng việc. Trường hợp này, mức lương ngừng việc có thể được trả dựa trên thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động, nhưng cũng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng. - Thỏa thuận làm việc từ xa hoặc nghỉ phép có lương:
Trong một số trường hợp, nếu người lao động và người sử dụng lao động có thể thỏa thuận được về việc làm việc từ xa hoặc nghỉ phép có lương, người lao động sẽ tiếp tục được trả lương theo quy định hoặc thỏa thuận.
Các trường hợp người lao động không được hưởng lương hoặc hưởng lương thấp hơn:
- Nghỉ việc do tự nguyện cách ly hoặc nghỉ do lý do cá nhân:
Nếu người lao động tự nguyện nghỉ việc hoặc nghỉ do lý do cá nhân mà không có yêu cầu từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền hoặc không liên quan đến dịch bệnh, người lao động có thể không được trả lương. - Doanh nghiệp gặp khó khăn nghiêm trọng về tài chính:
Trong trường hợp doanh nghiệp gặp khó khăn nghiêm trọng về tài chính do dịch bệnh, các bên có thể thỏa thuận về việc giảm lương ngừng việc hoặc tạm ngừng trả lương. Việc này phải được thỏa thuận rõ ràng và công khai giữa người lao động và người sử dụng lao động.
2. Ví dụ minh họa
Để hiểu rõ hơn về quyền lợi này, hãy cùng xem một ví dụ thực tế:
Ví dụ minh họa:
Công ty A tại Hà Nội hoạt động trong lĩnh vực sản xuất linh kiện điện tử, với khoảng 300 nhân viên. Trong đợt bùng phát dịch COVID-19, công ty buộc phải tạm dừng hoạt động do có yêu cầu từ cơ quan y tế về cách ly toàn bộ nhà máy để phòng dịch.
Công ty đã thông báo cho toàn bộ nhân viên nghỉ ngừng việc có lương trong thời gian 14 ngày cách ly. Theo quy định, mức lương trong thời gian ngừng việc sẽ tính theo mức lương tối thiểu vùng là 4.420.000 đồng/tháng, đảm bảo quyền lợi cơ bản cho người lao động.
Sau khi hết thời gian cách ly, công ty tiếp tục cho một số bộ phận làm việc từ xa với mức lương giữ nguyên, trong khi một số bộ phận khác phải giảm 50% lương do không thể làm việc từ xa được.
Trường hợp trên cho thấy rằng việc hưởng lương trong thời gian nghỉ do dịch bệnh có thể được thực hiện tùy theo quy định của pháp luật và sự thỏa thuận giữa các bên liên quan, nhằm đảm bảo quyền lợi tối đa cho người lao động trong bối cảnh khó khăn.
3. Những vướng mắc thực tế
Những vướng mắc thực tế thường gặp trong quá trình áp dụng quy định về lương trong thời gian nghỉ do dịch bệnh là:
- Khó khăn trong việc xác định mức lương ngừng việc: Nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc xác định mức lương ngừng việc phù hợp. Một số doanh nghiệp hiểu lầm rằng chỉ cần trả lương ngừng việc bằng mức lương tối thiểu vùng, nhưng thực tế mức này cần dựa trên sự thỏa thuận giữa hai bên và không được thấp hơn mức tối thiểu.
- Tranh chấp về thỏa thuận làm việc từ xa: Nhiều doanh nghiệp không có chính sách rõ ràng về làm việc từ xa, dẫn đến mâu thuẫn giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc tính lương, thời gian làm việc và các chế độ liên quan.
- Vấn đề tài chính của doanh nghiệp: Không phải doanh nghiệp nào cũng có khả năng duy trì trả lương cho người lao động trong thời gian ngừng việc, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này gây ra tranh chấp lao động khi người lao động không được trả lương hoặc trả lương không đúng như cam kết.
- Việc áp dụng không đồng nhất giữa các doanh nghiệp: Do thiếu hướng dẫn cụ thể từ cơ quan nhà nước, các doanh nghiệp thường có cách áp dụng khác nhau về việc trả lương ngừng việc, dẫn đến sự không đồng nhất và gây khó khăn cho người lao động.
4. Những lưu ý quan trọng
Những lưu ý quan trọng dành cho người lao động khi nghỉ việc do dịch bệnh để đảm bảo quyền lợi:
- Thỏa thuận bằng văn bản: Người lao động nên yêu cầu các thỏa thuận về nghỉ việc và lương được ghi nhận bằng văn bản để tránh mâu thuẫn sau này. Văn bản này cần nêu rõ các điều kiện, mức lương và thời gian nghỉ.
- Nắm vững quy định pháp luật: Hiểu rõ các quy định tại Điều 99 Bộ luật Lao động 2019 giúp người lao động bảo vệ quyền lợi của mình, đặc biệt trong trường hợp không có thỏa thuận hoặc có tranh chấp về lương.
- Làm việc với tổ chức công đoàn: Khi có tranh chấp về lương ngừng việc, người lao động có thể nhờ sự hỗ trợ từ tổ chức công đoàn hoặc cơ quan lao động địa phương để giải quyết vấn đề.
- Theo dõi các hỗ trợ từ nhà nước: Ngoài việc hưởng lương từ doanh nghiệp, người lao động cũng nên cập nhật thông tin về các gói hỗ trợ từ nhà nước hoặc bảo hiểm xã hội dành cho người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
- Chủ động trong việc thỏa thuận: Người lao động cần chủ động trong việc đàm phán với người sử dụng lao động về mức lương và điều kiện nghỉ ngừng việc, tránh tình trạng bị thiệt thòi.
5. Căn cứ pháp lý
Căn cứ pháp lý để bảo vệ quyền lợi của người lao động khi nghỉ do dịch bệnh bao gồm:
- Bộ luật Lao động 2019:
Điều 99 quy định về việc trả lương ngừng việc trong các trường hợp bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh. Cụ thể, người lao động được trả lương ngừng việc theo thỏa thuận nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng. - Nghị quyết số 68/NQ-CP năm 2021:
Nghị quyết này của Chính phủ hướng dẫn về việc hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi COVID-19, bao gồm các chính sách hỗ trợ lương ngừng việc, trợ cấp thất nghiệp và bảo hiểm xã hội. - Thông tư 200/2014/TT-BTC:
Hướng dẫn về quản lý tài chính và chi trả lương ngừng việc trong trường hợp dịch bệnh, giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về việc chi trả lương cho người lao động trong thời gian ngừng việc.
Liên kết nội bộ: Tham khảo thêm về các vấn đề lao động
Liên kết ngoại: Đọc thêm tại báo Pháp luật
Cuối bài viết: Luật PVL Group.
