Thân nhân của người lao động có được hưởng trợ cấp tử tuất không khi người lao động chết trong thời gian làm việc? Bài viết giải thích quyền lợi trợ cấp tử tuất từ BHXH.
1. Thân nhân của người lao động có được hưởng trợ cấp tử tuất không khi người lao động chết trong thời gian làm việc?
Thân nhân của người lao động có được hưởng trợ cấp tử tuất không khi người lao động chết trong thời gian làm việc? Đây là câu hỏi mà nhiều người quan tâm khi phải đối diện với trường hợp không may người lao động qua đời trong thời gian đang làm việc. Việc mất đi người thân không chỉ là một cú sốc tinh thần mà còn mang đến những khó khăn tài chính cho gia đình. Do đó, chế độ trợ cấp tử tuất từ bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn này.
Theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014, thân nhân của người lao động có quyền hưởng trợ cấp tử tuất khi người lao động chết trong thời gian làm việc và đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc. Trợ cấp tử tuất là khoản hỗ trợ tài chính được cấp cho thân nhân người lao động nhằm giúp họ trang trải chi phí tang lễ và ổn định cuộc sống sau mất mát. Các khoản trợ cấp tử tuất từ BHXH bao gồm trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất hàng tháng hoặc trợ cấp tuất một lần.
Các loại trợ cấp tử tuất từ bảo hiểm xã hội bắt buộc
- Trợ cấp mai táng phí:
- Khi người lao động chết trong thời gian làm việc và đã tham gia BHXH bắt buộc, thân nhân sẽ được nhận trợ cấp mai táng. Mức trợ cấp mai táng phí hiện nay bằng 10 lần mức lương cơ sở. Với mức lương cơ sở là 1,800,000 đồng từ năm 2024, trợ cấp mai táng sẽ là 18 triệu đồng.
- Trợ cấp tuất hàng tháng:
- Điều kiện hưởng trợ cấp tuất hàng tháng: Thân nhân của người lao động được hưởng trợ cấp tuất hàng tháng nếu người lao động đã đóng BHXH đủ 15 năm trở lên nhưng chưa hưởng BHXH một lần, hoặc đang hưởng lương hưu. Trường hợp người lao động chết do tai nạn lao động hoặc bệnh nghề nghiệp, thân nhân cũng có quyền nhận trợ cấp tuất hàng tháng.
- Mức hưởng trợ cấp tuất hàng tháng: Mỗi thân nhân được nhận 50% mức lương cơ sở. Trong trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng, mức trợ cấp là 70% mức lương cơ sở. Tương đương với mức lương cơ sở hiện tại, mỗi thân nhân sẽ được nhận 900,000 đồng/tháng hoặc 1,260,000 đồng/tháng.
- Trợ cấp tuất một lần:
- Điều kiện nhận trợ cấp tuất một lần: Nếu người lao động không đủ điều kiện nhận trợ cấp tuất hàng tháng hoặc thân nhân không muốn nhận trợ cấp hàng tháng, trợ cấp tuất một lần sẽ được chi trả cho thân nhân.
- Mức hưởng trợ cấp tuất một lần: Mức trợ cấp tuất một lần phụ thuộc vào số năm tham gia BHXH của người lao động. Mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 được tính bằng 1,5 tháng mức bình quân tiền lương, còn mỗi năm sau 2014 được tính bằng 2 tháng mức bình quân tiền lương.
Như vậy, thân nhân của người lao động có thể được nhận trợ cấp tử tuất từ BHXH bắt buộc để giảm bớt gánh nặng tài chính và giúp ổn định cuộc sống sau sự mất mát của người thân.
2. Ví dụ minh họa
Ví dụ cụ thể: Anh Nam là một công nhân đã tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc liên tục trong 20 năm tại một nhà máy sản xuất. Không may, trong quá trình làm việc, anh Nam gặp tai nạn và qua đời.
- Trợ cấp mai táng phí: Gia đình anh Nam sẽ được nhận 18 triệu đồng trợ cấp mai táng phí để lo liệu chi phí tang lễ.
- Trợ cấp tuất hàng tháng: Mẹ của anh Nam và hai con nhỏ đều đủ điều kiện nhận trợ cấp tuất hàng tháng. Mỗi người sẽ được hưởng 900,000 đồng/tháng, tổng cộng gia đình sẽ nhận được 2,700,000 đồng/tháng.
- Trợ cấp tuất một lần: Nếu gia đình không muốn nhận trợ cấp hàng tháng, họ có thể chọn nhận trợ cấp tuất một lần. Trong trường hợp này, mức hưởng sẽ phụ thuộc vào số năm anh Nam đã đóng BHXH:
- 15 năm đầu: Mỗi năm được tính 1,5 tháng mức bình quân tiền lương.
- 5 năm sau: Mỗi năm được tính 2 tháng mức bình quân tiền lương.
- Tổng cộng, gia đình sẽ nhận 32,5 tháng mức bình quân tiền lương.
Ví dụ này cho thấy, trợ cấp tử tuất từ BHXH bắt buộc đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tài chính cho gia đình khi người lao động không may qua đời.
3. Những vướng mắc thực tế
• Khó khăn trong việc xác định quyền lợi: Một số gia đình gặp khó khăn trong việc xác định liệu họ có đủ điều kiện nhận trợ cấp tuất hay không, đặc biệt khi người lao động qua đời đột ngột mà không có sự chuẩn bị trước. Điều này khiến cho việc nộp hồ sơ yêu cầu trợ cấp bị chậm trễ hoặc bị từ chối.
• Thủ tục hồ sơ phức tạp: Việc nộp hồ sơ hưởng trợ cấp tử tuất yêu cầu nhiều giấy tờ, bao gồm giấy chứng tử, hồ sơ tham gia BHXH và giấy tờ xác nhận từ cơ quan làm việc. Điều này có thể gây khó khăn cho gia đình trong thời gian họ đang chịu sự mất mát tinh thần.
• Sự thiếu hỗ trợ từ phía doanh nghiệp: Một số doanh nghiệp không hỗ trợ đầy đủ cho thân nhân người lao động trong quá trình làm thủ tục hưởng trợ cấp tử tuất. Điều này gây ra khó khăn cho gia đình khi phải tự mình tìm hiểu và thực hiện các thủ tục phức tạp.
4. Những lưu ý cần thiết
• Nắm rõ quyền lợi và điều kiện nhận trợ cấp: Thân nhân của người lao động nên nắm rõ quyền lợi liên quan đến trợ cấp tử tuất, bao gồm điều kiện để nhận trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hàng tháng và trợ cấp tuất một lần. Điều này sẽ giúp gia đình không bỏ lỡ bất kỳ quyền lợi nào khi xảy ra sự cố.
• Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ: Gia đình nên chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết như giấy chứng tử, sổ bảo hiểm xã hội và giấy xác nhận của cơ quan làm việc để quá trình nộp hồ sơ diễn ra thuận lợi và nhanh chóng.
• Yêu cầu hỗ trợ từ người sử dụng lao động: Gia đình nên yêu cầu sự hỗ trợ từ người sử dụng lao động trong quá trình làm thủ tục. Doanh nghiệp có trách nhiệm giúp thân nhân hoàn thành hồ sơ và nộp lên cơ quan BHXH.
• Theo dõi thời gian nộp hồ sơ: Việc nộp hồ sơ hưởng trợ cấp tử tuất cần được thực hiện kịp thời để tránh việc mất quyền lợi. Gia đình cần chú ý đến thời gian quy định để nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH.
5. Căn cứ pháp lý
• Luật Bảo hiểm xã hội 2014: Luật này quy định rõ về các chế độ bảo hiểm xã hội, bao gồm chế độ tử tuất, điều kiện nhận trợ cấp và quyền lợi của thân nhân người lao động khi người lao động qua đời.
• Nghị định 115/2015/NĐ-CP: Nghị định này hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội, bao gồm các quy định về chế độ tử tuất và cách tính trợ cấp.
• Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH: Thông tư này quy định về thủ tục, hồ sơ và quy trình giải quyết chế độ tử tuất, giúp người lao động và thân nhân nắm rõ các bước cần thực hiện để yêu cầu trợ cấp từ BHXH.
Liên kết nội bộ: Luật bảo hiểm xã hội – Luật PVL Group
Liên kết ngoài: Pháp luật – Báo Pháp Luật TP.HCM
