Những tiêu chuẩn nào được áp dụng trong quá trình kiểm định chất lượng công trình xây dựng?Bài viết cung cấp chi tiết các tiêu chuẩn, ví dụ, vướng mắc thực tế và căn cứ pháp lý liên quan đến kiểm định chất lượng công trình.
Những tiêu chuẩn nào được áp dụng trong quá trình kiểm định chất lượng công trình xây dựng?
Trong lĩnh vực xây dựng, việc kiểm định chất lượng công trình đóng vai trò cực kỳ quan trọng nhằm đảm bảo an toàn và chất lượng khi đưa vào sử dụng. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn kiểm định không chỉ giúp ngăn ngừa các rủi ro, sự cố trong quá trình sử dụng mà còn nâng cao tuổi thọ và hiệu quả của công trình. Dưới đây là những tiêu chuẩn chính được áp dụng trong quá trình kiểm định chất lượng công trình xây dựng tại Việt Nam.
1. Tiêu chuẩn áp dụng trong quá trình kiểm định chất lượng công trình xây dựng
a. Tiêu chuẩn TCVN (Tiêu chuẩn Quốc gia Việt Nam)
Tiêu chuẩn TCVN là bộ tiêu chuẩn được áp dụng rộng rãi trong ngành xây dựng tại Việt Nam. Bộ tiêu chuẩn này bao gồm nhiều quy định chi tiết từ thiết kế, thi công, cho đến nghiệm thu và bảo trì công trình. Một số tiêu chuẩn phổ biến như:
- TCVN 4453:1995: Quy định về công tác thi công và nghiệm thu kết cấu bê tông và bê tông cốt thép.
- TCVN 9361:2012: Tiêu chuẩn về công tác nền móng, quy định chi tiết về các yêu cầu kỹ thuật thi công và nghiệm thu.
- TCVN 2737:1995: Tiêu chuẩn về tải trọng và tác động, giúp xác định các thông số kỹ thuật cần thiết khi thiết kế và xây dựng công trình.
b. Tiêu chuẩn quốc tế như ASTM, ISO
Trong nhiều trường hợp, khi các tiêu chuẩn TCVN không đáp ứng đủ yêu cầu hoặc dự án yêu cầu khắt khe hơn về kỹ thuật và chất lượng, các tiêu chuẩn quốc tế như ASTM (American Society for Testing and Materials) và ISO (International Organization for Standardization) được áp dụng. Ví dụ:
- ASTM C39/C39M-18: Tiêu chuẩn này quy định về kiểm tra cường độ nén của mẫu bê tông, giúp đảm bảo tính toàn vẹn của cấu trúc bê tông.
- ISO 9001: Là tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, giúp đảm bảo các quy trình từ khâu thiết kế đến thi công và kiểm tra đều diễn ra một cách khoa học, hiệu quả.
c. Tiêu chuẩn về an toàn lao động và môi trường (ISO 14001, ISO 45001)
Ngoài tiêu chuẩn kỹ thuật, các tiêu chuẩn về an toàn lao động và bảo vệ môi trường cũng rất quan trọng:
- ISO 14001: Tiêu chuẩn về hệ thống quản lý môi trường, yêu cầu các công trình xây dựng phải có biện pháp giảm thiểu tác động đến môi trường.
- ISO 45001: Tiêu chuẩn về hệ thống quản lý an toàn và sức khỏe nghề nghiệp, đảm bảo công trình được thi công an toàn, bảo vệ người lao động.
d. Tiêu chuẩn về vật liệu xây dựng
Các tiêu chuẩn về vật liệu xây dựng rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và độ bền của công trình. Một số tiêu chuẩn quan trọng bao gồm:
- TCVN 6260:2009: Tiêu chuẩn về xi măng, yêu cầu về chất lượng và tính chất kỹ thuật.
- TCVN 7570:2006: Tiêu chuẩn về cốt liệu cho bê tông và vữa, quy định các yêu cầu về kích thước hạt, độ bền, độ hút nước.
2. Ví dụ minh họa về quá trình kiểm định chất lượng công trình xây dựng
Để hiểu rõ hơn về quá trình kiểm định chất lượng công trình, chúng ta sẽ xem xét ví dụ kiểm định tòa nhà văn phòng cao ốc tại Hà Nội.
Công trình này bao gồm 25 tầng nổi và 2 tầng hầm, được xây dựng theo tiêu chuẩn TCVN và ISO 9001. Trước khi đưa vào sử dụng, tòa nhà phải trải qua nhiều bước kiểm định chất lượng nghiêm ngặt, bao gồm:
- Kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng: Đơn vị kiểm định tiến hành lấy mẫu vật liệu xây dựng như bê tông, thép, xi măng để kiểm tra các chỉ tiêu cơ lý hóa theo các tiêu chuẩn TCVN. Ví dụ, bê tông được kiểm tra cường độ chịu nén theo tiêu chuẩn TCVN 3118:1993 để đảm bảo đạt yêu cầu.
- Kiểm tra kết cấu chịu lực: Các kiểm định viên sử dụng thiết bị đo đạc chuyên dụng để kiểm tra độ vững chắc của kết cấu chịu lực, bao gồm cột, dầm và sàn. Mọi số liệu đo được đối chiếu với hồ sơ thiết kế và tiêu chuẩn kỹ thuật đã đặt ra.
- Kiểm tra hệ thống an toàn: Kiểm tra hệ thống phòng cháy chữa cháy, thang máy, hệ thống cấp thoát nước để đảm bảo các hệ thống này hoạt động tốt và an toàn.
Kết quả kiểm định của tòa nhà cho thấy tất cả các hạng mục đều đạt tiêu chuẩn, công trình được phép đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, đơn vị kiểm định cũng khuyến cáo chủ đầu tư cần thực hiện kiểm tra định kỳ mỗi năm để đảm bảo chất lượng công trình luôn được duy trì.
3. Những vướng mắc thực tế trong quá trình kiểm định chất lượng công trình xây dựng
Mặc dù có các tiêu chuẩn rõ ràng, quá trình kiểm định công trình thực tế vẫn gặp phải nhiều khó khăn và vướng mắc.
- Sự thiếu đồng bộ trong áp dụng tiêu chuẩn
Do có nhiều tiêu chuẩn từ các nguồn khác nhau, việc lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp đôi khi gặp khó khăn, đặc biệt là khi các tiêu chuẩn có sự khác biệt về yêu cầu kỹ thuật. Điều này có thể dẫn đến tình trạng kiểm định không đồng nhất và gây tranh cãi giữa các bên liên quan. - Thiếu chuyên gia và thiết bị kiểm định chất lượng cao
Nguồn nhân lực và thiết bị phục vụ cho công tác kiểm định đôi khi chưa đáp ứng được yêu cầu. Nhiều đơn vị thiếu kỹ sư có chứng chỉ hành nghề kiểm định, hoặc thiết bị kiểm tra không được bảo trì, nâng cấp thường xuyên, dẫn đến kết quả kiểm định không chính xác. - Áp lực tiến độ và chi phí
Áp lực về tiến độ thi công từ chủ đầu tư thường khiến các nhà thầu bỏ qua hoặc rút ngắn quy trình kiểm định, dẫn đến việc chất lượng công trình không được đảm bảo như mong muốn. Chi phí kiểm định cũng là một vấn đề lớn khi nhiều chủ đầu tư ngại chi thêm ngân sách cho hoạt động này.
4. Những lưu ý cần thiết khi thực hiện kiểm định chất lượng công trình
- Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn đã quy định
Việc tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn kiểm định là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo an toàn và chất lượng công trình. Các nhà thầu, chủ đầu tư cần phối hợp chặt chẽ với đơn vị kiểm định để thực hiện các bước kiểm tra theo đúng quy trình. - Lựa chọn đơn vị kiểm định có uy tín và kinh nghiệm
Chỉ chọn những đơn vị có giấy phép hoạt động hợp pháp, đội ngũ kỹ sư có chứng chỉ hành nghề và kinh nghiệm thực tế để thực hiện kiểm định. Điều này giúp đảm bảo kết quả kiểm định đáng tin cậy và chính xác. - Hồ sơ kiểm định cần được lưu trữ đầy đủ và minh bạch
Mọi kết quả kiểm định cần được lập thành hồ sơ chi tiết, bao gồm các biên bản thử nghiệm, báo cáo kết quả và các khuyến nghị (nếu có). Hồ sơ này là căn cứ pháp lý quan trọng cho việc nghiệm thu công trình và giải quyết các tranh chấp sau này. - Kiểm tra định kỳ trong quá trình sử dụng
Ngoài việc kiểm định trước khi đưa vào sử dụng, công trình cần được kiểm tra định kỳ để phát hiện kịp thời các vấn đề phát sinh và khắc phục trước khi gây ra hậu quả nghiêm trọng.
5. Căn cứ pháp lý về kiểm định chất lượng công trình xây dựng
- Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020): Quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng, trong đó có các quy định về kiểm định chất lượng.
- Nghị định số 46/2015/NĐ-CP: Quy định chi tiết về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng.
- Thông tư 26/2016/TT-BXD: Hướng dẫn chi tiết các quy trình quản lý chất lượng, kiểm định và bảo trì công trình.
Để tìm hiểu thêm về các tiêu chuẩn và quy định chi tiết liên quan đến kiểm định chất lượng công trình xây dựng, bạn có thể truy cập Luật Xây dựng hoặc tham khảo thêm các bài viết từ Báo Pháp Luật.
