Tìm hiểu quy định về việc chia tài sản trong công ty khi giải thể, cách thực hiện, ví dụ minh họa, và lưu ý quan trọng theo pháp luật Việt Nam. Bài viết bởi Luật PVL Group.
Quy định về việc chia tài sản trong công ty khi giải thể là gì?
Việc chia tài sản trong công ty khi giải thể là một quá trình pháp lý nhằm thanh lý tài sản của công ty, thanh toán các khoản nợ và phân chia số tài sản còn lại cho các thành viên hoặc cổ đông. Quá trình này phải được thực hiện theo đúng quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan, bao gồm cổ đông, thành viên công ty, người lao động, và các chủ nợ.
Theo quy định tại Điều 208 Luật Doanh nghiệp 2020, khi công ty giải thể, tài sản của công ty sẽ được sử dụng để thanh toán các khoản nợ theo thứ tự ưu tiên, và số tiền còn lại sẽ được chia cho các chủ sở hữu hoặc cổ đông dựa trên tỷ lệ góp vốn hoặc tỷ lệ sở hữu cổ phần.
Cách thực hiện chia tài sản khi giải thể công ty
Quá trình chia tài sản khi giải thể công ty thường bao gồm các bước sau đây:
1. Thành lập Hội đồng thanh lý tài sản
- Hội đồng thanh lý tài sản là bộ phận chịu trách nhiệm thực hiện các công việc liên quan đến việc kiểm kê, đánh giá, và thanh lý tài sản của công ty. Hội đồng này thường bao gồm các thành viên trong ban lãnh đạo của công ty hoặc có thể thuê bên thứ ba chuyên nghiệp để thực hiện.
- Kiểm kê tài sản: Hội đồng thanh lý tiến hành kiểm kê toàn bộ tài sản của công ty, bao gồm tài sản cố định, tài sản lưu động, công nợ, và các khoản đầu tư. Tất cả các tài sản này phải được ghi chép đầy đủ và chính xác trong sổ sách kế toán.
2. Xác định giá trị tài sản và thanh lý tài sản
- Xác định giá trị: Sau khi kiểm kê, Hội đồng thanh lý sẽ xác định giá trị tài sản của công ty dựa trên giá thị trường hoặc giá trị sổ sách kế toán. Việc định giá cần được thực hiện cẩn trọng để tránh tranh chấp về sau.
- Thanh lý tài sản: Nếu cần thiết, công ty sẽ tiến hành thanh lý tài sản, tức là bán tài sản để thu về tiền mặt. Quá trình thanh lý này cần được thực hiện công khai và minh bạch.
3. Thanh toán các khoản nợ
Việc thanh toán các khoản nợ phải được thực hiện theo thứ tự ưu tiên như sau:
- Nợ lương và bảo hiểm xã hội của người lao động: Các khoản nợ liên quan đến lương và bảo hiểm xã hội của người lao động phải được ưu tiên thanh toán đầu tiên. Đây là nghĩa vụ pháp lý quan trọng mà công ty phải tuân thủ để bảo vệ quyền lợi của người lao động.
- Các khoản nợ thuế: Công ty cần thanh toán đầy đủ các khoản nợ thuế và các nghĩa vụ tài chính khác đối với nhà nước, bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, và các loại thuế khác.
- Nợ với các chủ nợ khác: Các khoản nợ với ngân hàng, nhà cung cấp, hoặc các đối tác kinh doanh cũng phải được thanh toán. Việc thanh toán này cần tuân theo hợp đồng hoặc thỏa thuận giữa các bên.
4. Chia tài sản còn lại cho cổ đông hoặc thành viên công ty
Sau khi thanh toán hết các khoản nợ, số tiền hoặc tài sản còn lại sẽ được chia cho các cổ đông hoặc thành viên công ty theo tỷ lệ sở hữu cổ phần hoặc vốn góp:
- Đối với công ty cổ phần: Số tài sản còn lại sau khi thanh toán nợ sẽ được chia cho cổ đông dựa trên tỷ lệ cổ phần mà họ nắm giữ. Ví dụ, nếu một cổ đông sở hữu 30% cổ phần của công ty, họ sẽ nhận 30% tài sản còn lại.
- Đối với công ty TNHH: Tài sản còn lại sẽ được chia cho các thành viên dựa trên tỷ lệ vốn góp hoặc theo thỏa thuận trong điều lệ công ty. Nếu điều lệ không có quy định khác, việc chia tài sản sẽ dựa trên tỷ lệ vốn góp.
- Đối với công ty hợp danh: Tài sản còn lại được chia cho các thành viên hợp danh và thành viên góp vốn theo tỷ lệ đã thỏa thuận trong điều lệ hoặc theo sự thống nhất của các thành viên.
5. Hoàn tất thủ tục giải thể công ty
Sau khi hoàn tất việc chia tài sản, công ty cần nộp hồ sơ giải thể lên Sở Kế hoạch và Đầu tư để chính thức giải thể. Hồ sơ giải thể bao gồm:
- Quyết định giải thể công ty.
- Biên bản họp của Đại hội đồng cổ đông (đối với công ty cổ phần) hoặc Hội đồng thành viên (đối với công ty TNHH).
- Báo cáo thanh lý tài sản.
- Văn bản xác nhận đã thanh toán hết các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính.
Ví dụ minh họa
Công ty cổ phần XYZ quyết định giải thể sau khi gặp khó khăn tài chính kéo dài. Công ty có 4 cổ đông với tỷ lệ sở hữu cổ phần lần lượt là 40%, 30%, 20%, và 10%. Sau khi thanh lý tài sản và thanh toán hết các khoản nợ, công ty còn lại 2 tỷ đồng.
Số tiền này sẽ được chia cho các cổ đông như sau:
- Cổ đông A (40% cổ phần) nhận 800 triệu đồng.
- Cổ đông B (30% cổ phần) nhận 600 triệu đồng.
- Cổ đông C (20% cổ phần) nhận 400 triệu đồng.
- Cổ đông D (10% cổ phần) nhận 200 triệu đồng.
Sau khi chia tài sản, công ty XYZ nộp hồ sơ giải thể lên Sở Kế hoạch và Đầu tư để chính thức kết thúc hoạt động.
Những lưu ý cần thiết
- Bảo đảm thanh toán các khoản nợ theo thứ tự ưu tiên: Việc thanh toán nợ phải được thực hiện đúng thứ tự ưu tiên để bảo vệ quyền lợi của người lao động, cơ quan nhà nước, và các chủ nợ khác.
- Minh bạch và công khai trong quá trình thanh lý tài sản: Tất cả các hoạt động thanh lý tài sản cần được thực hiện minh bạch, với sự giám sát của các bên liên quan để tránh tranh chấp sau này.
- Tuân thủ quy định pháp luật về giải thể: Công ty cần tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật về giải thể để đảm bảo quá trình này diễn ra thuận lợi và hợp pháp.
- Kiểm soát chi phí thanh lý: Việc thanh lý tài sản có thể phát sinh chi phí, do đó công ty cần kiểm soát tốt để tối ưu hóa giá trị tài sản còn lại sau khi thanh toán các khoản nợ.
Kết luận
Việc chia tài sản khi giải thể công ty là một quy trình pháp lý quan trọng, đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật để đảm bảo quyền lợi cho các bên liên quan. Các doanh nghiệp cần thực hiện đúng quy trình, đảm bảo minh bạch trong việc thanh lý tài sản và chia tài sản để tránh các rủi ro pháp lý tiềm ẩn. Nắm vững quy định và thực hiện cẩn thận sẽ giúp quá trình giải thể diễn ra suôn sẻ và bảo vệ tối đa quyền lợi của tất cả các bên.
Căn cứ pháp luật:
Việc chia tài sản khi giải thể công ty được quy định tại Điều 206 và Điều 208 Luật Doanh nghiệp 2020. Ngoài ra, các quy định về thanh toán nợ và nghĩa vụ tài chính được chi tiết trong các văn bản pháp luật liên quan.
Liên kết nội bộ: Luật PVL Group
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
