Người thừa kế có quyền tham gia vào quản lý doanh nghiệp không

Giới thiệu

Khi một cổ đông hoặc thành viên doanh nghiệp qua đời, quyền sở hữu phần tài sản của họ sẽ được chuyển giao cho người thừa kế. Tuy nhiên, một câu hỏi thường được đặt ra là người thừa kế có quyền tham gia vào quản lý doanh nghiệp không? Điều này không chỉ liên quan đến quyền sở hữu tài sản, mà còn đến việc tham gia vào các quyết định điều hành của doanh nghiệp. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về quyền quản lý doanh nghiệp của người thừa kế, cách thực hiện, các vướng mắc thực tế và những lưu ý quan trọng.

1) Người thừa kế có quyền tham gia vào quản lý doanh nghiệp không?

Theo Luật Doanh nghiệp 2020 và Bộ luật Dân sự 2015, người thừa kế có quyền sở hữu phần tài sản mà họ được thừa hưởng, bao gồm cổ phần, phần vốn góp hoặc quyền sở hữu doanh nghiệp tư nhân. Tuy nhiên, quyền tham gia vào quản lý doanh nghiệp không phải lúc nào cũng đi liền với quyền sở hữu. Việc người thừa kế có thể tham gia vào quản lý doanh nghiệp hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Loại hình doanh nghiệp: Trong công ty TNHH và công ty cổ phần, quyền quản lý thường được phân định rõ ràng theo phần vốn góp hoặc cổ phần sở hữu. Người thừa kế chỉ có thể tham gia vào quản lý nếu họ được công nhận là thành viên hoặc cổ đông và có quyền bỏ phiếu trong các quyết định của công ty.
• Điều lệ công ty: Điều lệ công ty là một yếu tố quan trọng quyết định quyền tham gia vào quản lý của người thừa kế. Trong một số trường hợp, điều lệ có thể quy định rằng người thừa kế chỉ có quyền sở hữu tài sản nhưng không có quyền tham gia vào các hoạt động quản lý của doanh nghiệp.
• Loại cổ phần: Đối với công ty cổ phần, không phải loại cổ phần nào cũng cho phép người thừa kế tham gia quản lý doanh nghiệp. Ví dụ, cổ phần ưu đãi biểu quyết chỉ được chuyển nhượng cho các đối tượng nhất định và có thể không cho phép người thừa kế tham gia bỏ phiếu hoặc điều hành.

2) Cách thực hiện quyền quản lý của người thừa kế trong doanh nghiệp

Để thực hiện quyền tham gia quản lý doanh nghiệp, người thừa kế cần tuân thủ các bước sau:

Bước 1: Xác định quyền sở hữu hợp pháp

Người thừa kế phải chứng minh được quyền sở hữu hợp pháp đối với phần tài sản được thừa kế. Điều này bao gồm các giấy tờ chứng minh quyền thừa kế như:

• Giấy chứng tử của người để lại di sản.
• Di chúc hoặc các văn bản pháp luật chứng nhận quyền thừa kế.
• Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu cổ phần hoặc phần vốn góp.

Bước 2: Đăng ký quyền sở hữu và tham gia quản lý

Người thừa kế cần thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan đăng ký kinh doanh hoặc công ty để được công nhận quyền sở hữu phần tài sản thừa kế. Đối với công ty cổ phần, người thừa kế cần được ghi tên vào sổ đăng ký cổ đông, và trong công ty TNHH, người thừa kế phải được ghi tên vào danh sách thành viên.

Sau khi được công nhận là thành viên hoặc cổ đông hợp pháp, người thừa kế có quyền tham gia vào các cuộc họp cổ đông hoặc hội đồng thành viên và thực hiện quyền quản lý theo tỷ lệ phần vốn góp hoặc cổ phần của mình.

Bước 3: Thực hiện các nghĩa vụ tài chính

Người thừa kế cần thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính liên quan đến phần tài sản thừa kế, bao gồm thuế thừa kế và các nghĩa vụ tài chính khác của doanh nghiệp. Điều này giúp bảo đảm quyền lợi và trách nhiệm của người thừa kế trong quá trình tham gia quản lý doanh nghiệp.

3) Những vướng mắc thực tế khi người thừa kế tham gia quản lý doanh nghiệp

Quá trình thực hiện quyền quản lý của người thừa kế trong doanh nghiệp có thể gặp nhiều vướng mắc thực tế, bao gồm:

• Xung đột với các thành viên khác: Nếu người thừa kế không có kinh nghiệm quản lý hoặc không được các thành viên khác trong doanh nghiệp tin tưởng, có thể xảy ra xung đột về việc tham gia vào các quyết định điều hành của công ty.
• Giới hạn về quyền quản lý theo loại cổ phần: Trong công ty cổ phần, nếu người thừa kế nhận được cổ phần ưu đãi hoặc cổ phần hạn chế quyền quản lý, họ có thể không được tham gia vào việc bỏ phiếu hoặc điều hành công ty.
• Tranh chấp về di chúc hoặc quyền thừa kế: Nếu có nhiều người thừa kế hoặc có tranh chấp về di chúc, việc người thừa kế tham gia vào quản lý doanh nghiệp có thể bị trì hoãn cho đến khi tranh chấp được giải quyết.

4) Những lưu ý cần thiết khi người thừa kế tham gia quản lý doanh nghiệp

Khi người thừa kế tham gia vào quản lý doanh nghiệp, cần lưu ý các điểm sau:

• Hiểu rõ điều lệ công ty: Người thừa kế cần hiểu rõ điều lệ của doanh nghiệp để biết quyền hạn và trách nhiệm của mình khi tham gia vào quản lý công ty. Điều lệ có thể chứa các quy định riêng về quyền quản lý của người thừa kế, đặc biệt trong các công ty gia đình hoặc công ty có cổ phần ưu đãi.
• Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính: Người thừa kế cần đảm bảo thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính liên quan đến tài sản thừa kế, bao gồm thuế, phí và các khoản nợ của doanh nghiệp (nếu có).
• Tư vấn pháp lý: Nếu có bất kỳ tranh chấp hoặc khó khăn nào liên quan đến việc thực hiện quyền quản lý doanh nghiệp, người thừa kế nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia pháp lý như Luật PVL Group để đảm bảo quá trình diễn ra thuận lợi và đúng quy định pháp luật.

5) Ví dụ minh họa

Ông T là cổ đông sáng lập của một công ty cổ phần lớn và sở hữu 25% cổ phần. Sau khi ông qua đời, con gái ông là người thừa kế hợp pháp của phần cổ phần này. Tuy nhiên, điều lệ của công ty quy định rằng chỉ các cổ đông sáng lập mới có quyền tham gia vào hội đồng quản trị. Do đó, con gái ông T chỉ được sở hữu cổ phần và nhận cổ tức, nhưng không được tham gia vào các cuộc họp của hội đồng quản trị hoặc bỏ phiếu về các quyết định quản lý công ty.

6) Căn cứ pháp luật

Quyền tham gia quản lý doanh nghiệp của người thừa kế được quy định tại các văn bản pháp luật sau:

• Bộ luật Dân sự 2015: Quy định về quyền thừa kế tài sản, bao gồm cổ phần và phần vốn góp trong doanh nghiệp.
• Luật Doanh nghiệp 2020: Quy định về quyền và nghĩa vụ của cổ đông, thành viên trong công ty TNHH và công ty cổ phần, cùng các quy định về thừa kế phần vốn góp hoặc cổ phần.
• Luật Công chứng 2014: Quy định về việc công chứng các văn bản thừa kế.

Bạn có thể tham khảo thêm tại Báo Pháp luật để hiểu rõ hơn các quy định pháp luật liên quan đến quyền của người thừa kế trong doanh nghiệp.

7) Kết luận

Vậy người thừa kế có quyền tham gia vào quản lý doanh nghiệp không? Câu trả lời là người thừa kế có thể tham gia vào quản lý doanh nghiệp nếu được công nhận là thành viên hoặc cổ đông và tuân thủ điều lệ của công ty. Tuy nhiên, quyền quản lý có thể bị giới hạn tùy thuộc vào loại cổ phần hoặc các quy định trong điều lệ doanh nghiệp. Người thừa kế cần nắm rõ các quy định pháp luật và thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính liên quan đến phần tài sản thừa kế.

Nếu bạn cần thêm thông tin và hỗ trợ về việc tham gia quản lý doanh nghiệp sau khi thừa kế, hãy truy cập Luật PVL Group để nhận được sự tư vấn từ các chuyên gia pháp lý hàng đầu.