Làm thế nào để xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp?Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa thực tiễn, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
1. Khái niệm và vai trò của thương hiệu trong việc bán doanh nghiệp
Làm thế nào để xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp là một câu hỏi quan trọng trong quá trình mua bán doanh nghiệp. Thương hiệu là một tài sản vô hình, đại diện cho danh tiếng, sự tín nhiệm của doanh nghiệp trên thị trường. Giá trị của thương hiệu có thể đóng vai trò quyết định trong việc xác định giá trị tổng thể của doanh nghiệp khi tiến hành mua bán hoặc sáp nhập.
Theo pháp luật Việt Nam, thương hiệu được bảo vệ dưới dạng nhãn hiệu hoặc các quyền sở hữu trí tuệ khác. Thương hiệu không chỉ phản ánh giá trị kinh tế trực tiếp mà còn thể hiện tiềm năng phát triển của doanh nghiệp.
2. Căn cứ pháp luật và quy định về việc định giá thương hiệu
Việc định giá thương hiệu khi bán doanh nghiệp cần tuân theo các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 (sửa đổi, bổ sung 2009 và 2019) và Luật Doanh nghiệp 2020. Theo quy định của Điều 36 Luật Doanh nghiệp 2020, tài sản vô hình bao gồm thương hiệu có thể được sử dụng để định giá trong các giao dịch kinh doanh, bao gồm cả việc bán doanh nghiệp. Tuy nhiên, để xác định giá trị của thương hiệu, cần có các phương pháp cụ thể và sự thỏa thuận giữa các bên.
Căn cứ theo Điều 75 Luật Sở hữu trí tuệ, nhãn hiệu – một yếu tố của thương hiệu – được công nhận là tài sản trí tuệ nếu đã được đăng ký bảo hộ tại cơ quan có thẩm quyền. Điều này đảm bảo rằng thương hiệu có giá trị hợp pháp và có thể tham gia vào giao dịch thương mại, bao gồm cả việc mua bán doanh nghiệp.
3. Phương pháp xác định giá trị thương hiệu
Có nhiều phương pháp để xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp, và mỗi phương pháp có thể đưa ra giá trị khác nhau tùy thuộc vào mục tiêu và hoàn cảnh của giao dịch. Dưới đây là các phương pháp phổ biến:
3.1. Phương pháp thu nhập
Phương pháp này dựa trên khả năng thương hiệu tạo ra thu nhập trong tương lai. Để thực hiện, người định giá sẽ phân tích doanh thu do thương hiệu tạo ra trong quá khứ và ước tính dòng tiền trong tương lai mà thương hiệu sẽ mang lại cho doanh nghiệp. Phương pháp này rất hữu ích khi thương hiệu có giá trị kinh tế cao, được xác định qua doanh thu và lợi nhuận của sản phẩm hoặc dịch vụ mang thương hiệu đó.
3.2. Phương pháp chi phí
Phương pháp chi phí dựa trên các chi phí đã bỏ ra để xây dựng và phát triển thương hiệu, chẳng hạn như chi phí quảng cáo, marketing, và xây dựng hình ảnh thương hiệu. Giá trị thương hiệu sẽ được tính toán dựa trên các khoản chi phí đã đầu tư vào thương hiệu từ khi thành lập cho đến thời điểm định giá.
3.3. Phương pháp thị trường
Phương pháp thị trường sử dụng các dữ liệu từ các thương vụ mua bán doanh nghiệp tương tự, hoặc các thương hiệu có tính chất tương đồng, để xác định giá trị. Phương pháp này giúp xác định giá trị thương hiệu dựa trên sự so sánh với các giao dịch đã hoàn tất trước đó trên thị trường, giúp đưa ra con số phù hợp với thực tế thương mại.
3.4. Phương pháp thặng dư
Phương pháp thặng dư tính giá trị thương hiệu bằng cách so sánh giá trị tổng thể của doanh nghiệp khi có và không có thương hiệu. Sự chênh lệch về giá trị giữa hai trường hợp này sẽ được xem là giá trị của thương hiệu.
4. Cách thực hiện xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp
Quá trình xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp đòi hỏi các bước chi tiết và rõ ràng để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp. Các bước cơ bản bao gồm:
Bước 1: Xác định loại thương hiệu và phạm vi bảo hộ
Trước khi định giá, cần xác định rõ thương hiệu đã được đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ hay chưa, và phạm vi bảo hộ của nó như thế nào. Điều này giúp xác định tính hợp pháp và bảo vệ thương hiệu trong giao dịch mua bán.
Bước 2: Lựa chọn phương pháp định giá
Dựa trên mục tiêu của doanh nghiệp và loại thương hiệu, các bên có thể lựa chọn phương pháp định giá phù hợp, như phương pháp thu nhập, phương pháp chi phí, hoặc phương pháp thị trường.
Bước 3: Thực hiện định giá
Việc định giá có thể được thực hiện bởi một tổ chức định giá độc lập hoặc sự thỏa thuận giữa các bên liên quan trong giao dịch mua bán doanh nghiệp. Định giá nên được thực hiện một cách minh bạch, dựa trên các số liệu tài chính chính xác và có căn cứ pháp lý.
Bước 4: Đàm phán giá trị thương hiệu
Sau khi có kết quả định giá, các bên sẽ tiến hành đàm phán để thống nhất giá trị thương hiệu trong tổng giá trị của doanh nghiệp khi tiến hành giao dịch mua bán.
Bước 5: Ghi nhận giá trị thương hiệu trong giao dịch
Giá trị thương hiệu sau khi được thống nhất sẽ được ghi nhận trong hợp đồng mua bán doanh nghiệp và các tài liệu liên quan. Việc này đảm bảo rằng thương hiệu là một phần tài sản của giao dịch và có giá trị pháp lý rõ ràng.
5. Vấn đề thực tiễn trong việc định giá thương hiệu khi bán doanh nghiệp
Trong thực tế, việc xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp có thể gặp phải một số khó khăn và thách thức:
- Biến động thị trường: Giá trị thương hiệu có thể thay đổi mạnh mẽ theo sự biến động của thị trường và tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Thương hiệu có thể mất giá trị nếu thị trường hoặc ngành công nghiệp của doanh nghiệp gặp khó khăn.
- Khó khăn trong việc ước tính giá trị vô hình: Giá trị thương hiệu là tài sản vô hình, và việc ước tính giá trị này thường dựa trên các yếu tố như uy tín, danh tiếng, và lòng tin của khách hàng, điều này đôi khi khó có thể lượng hóa chính xác.
- Sự khác biệt về định giá: Các phương pháp định giá khác nhau có thể đưa ra các con số không thống nhất. Việc này dẫn đến khó khăn trong quá trình đàm phán và thống nhất giá trị thương hiệu giữa người mua và người bán.
Ví dụ minh họa
Một công ty trong lĩnh vực thực phẩm muốn bán toàn bộ doanh nghiệp, trong đó thương hiệu của công ty được coi là tài sản có giá trị cao nhất. Để xác định giá trị thương hiệu, công ty đã thuê một tổ chức định giá chuyên nghiệp sử dụng phương pháp thu nhập. Tổ chức này đã phân tích doanh thu từ sản phẩm gắn liền với thương hiệu trong 5 năm qua và ước tính giá trị thương hiệu dựa trên doanh thu dự báo trong 10 năm tiếp theo.
Kết quả, thương hiệu được định giá 50 tỷ đồng, chiếm 40% giá trị tổng thể của doanh nghiệp. Sau quá trình đàm phán, thương hiệu đã được ghi nhận vào hợp đồng mua bán doanh nghiệp với giá trị 50 tỷ đồng, trở thành một phần tài sản vô hình quan trọng trong giao dịch.
6. Những lưu ý khi xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp
Khi tiến hành định giá thương hiệu, cần lưu ý các điểm sau để đảm bảo tính chính xác và hợp pháp:
- Xem xét giá trị dài hạn của thương hiệu: Thương hiệu không chỉ mang lại giá trị hiện tại mà còn có tiềm năng sinh lời trong tương lai. Việc định giá nên bao gồm cả yếu tố tiềm năng phát triển của thương hiệu.
- Sử dụng dữ liệu thị trường chính xác: Phương pháp thị trường đòi hỏi phải sử dụng các dữ liệu chính xác từ các giao dịch tương tự. Điều này giúp đảm bảo giá trị thương hiệu được định giá sát với giá trị thực tế trên thị trường.
- Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ: Trước khi thực hiện định giá và bán thương hiệu, cần đảm bảo rằng thương hiệu đã được đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đầy đủ. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong giao dịch.
- Thỏa thuận rõ ràng giữa các bên: Giá trị thương hiệu cần được thỏa thuận và ghi nhận đầy đủ trong hợp đồng mua bán doanh nghiệp để tránh tranh chấp pháp lý sau này.
7. Kết luận
Làm thế nào để xác định giá trị thương hiệu khi bán doanh nghiệp? Quá trình này đòi hỏi sự minh bạch và sử dụng các phương pháp định giá chính xác như phương pháp thu nhập, phương pháp chi phí, hoặc phương pháp thị trường. Thương hiệu, là tài sản vô hình quan trọng, cần được bảo vệ và định giá đúng cách để đảm bảo tính hợp pháp và giá trị trong các giao dịch mua bán doanh nghiệp.
Liên kết nội bộ: Pháp luật doanh nghiệp tại Luật PVL Group.
Liên kết ngoại: Báo Pháp Luật
Luật PVL Group.
