Quy định về việc sa thải người lao động và quyền lợi của họ. Bài viết dưới đây Luật PVL Group sẽ hướng dẫn chi tiết quy định, cách thực hiện, ví dụ minh họa, lưu ý cần thiết và đưa ra các căn cứ pháp luật chính xác.
Quy định về việc sa thải người lao động và quyền lợi của họ là gì?
Sa thải người lao động là biện pháp kỷ luật nghiêm khắc nhất mà người sử dụng lao động có thể áp dụng đối với người lao động khi họ vi phạm các quy định nghiêm trọng của công ty hoặc pháp luật. Quy định về việc sa thải người lao động được nêu chi tiết trong Bộ luật Lao động 2019, đặc biệt là Điều 125 quy định về các trường hợp được áp dụng hình thức kỷ luật sa thải. Tuy nhiên, người lao động bị sa thải vẫn có quyền lợi cụ thể, cần được bảo vệ theo quy định của pháp luật. Bài viết sẽ phân tích chi tiết quy định này, cách thực hiện, và những vấn đề thực tiễn liên quan.
Phân tích Điều 125 Bộ luật Lao động 2019
Điều 125 Bộ luật Lao động 2019 quy định về các trường hợp người sử dụng lao động có quyền áp dụng hình thức sa thải, cụ thể bao gồm:
- Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích hoặc sử dụng ma túy tại nơi làm việc.
- Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, công nghệ hoặc vi phạm nghĩa vụ bảo mật của người sử dụng lao động.
- Người lao động vi phạm quy định về kỷ luật lao động nhưng đã bị xử lý kỷ luật trước đó.
- Người lao động tự ý nghỉ việc không có lý do chính đáng từ 05 ngày làm việc trở lên trong 1 tháng hoặc 20 ngày làm việc trở lên trong 1 năm.
Theo quy định này, người sử dụng lao động chỉ được sa thải khi người lao động vi phạm những điều khoản nghiêm trọng liên quan đến kỷ luật lao động hoặc pháp luật. Việc áp dụng biện pháp sa thải cần tuân thủ quy trình đúng quy định pháp luật để đảm bảo tính hợp pháp.
Cách thực hiện quy trình sa thải theo quy định pháp luật
- Thực hiện cuộc điều tra nội bộ: Người sử dụng lao động cần tiến hành một cuộc điều tra nội bộ để xác minh sự việc, có biên bản và tài liệu chứng minh hành vi vi phạm của người lao động.
- Thực hiện phiên họp kỷ luật lao động: Theo Điều 70 Bộ luật Lao động 2019, việc sa thải cần tổ chức phiên họp kỷ luật lao động với sự tham gia của người lao động và đại diện công đoàn (nếu có). Trong phiên họp, người lao động có quyền trình bày ý kiến, giải thích hành vi của mình.
- Thông báo quyết định sa thải: Sau phiên họp, nếu quyết định sa thải được thông qua, người sử dụng lao động cần lập văn bản quyết định sa thải và thông báo bằng văn bản cho người lao động.
- Bồi thường thiệt hại và trợ cấp: Nếu người lao động bị sa thải không đúng quy định, người lao động có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại và các khoản trợ cấp thất nghiệp theo Điều 48 Bộ luật Lao động 2019.
Ví dụ minh họa
Ông A là một nhân viên kinh doanh tại Công ty B. Trong quá trình làm việc, ông A đã tự ý nghỉ việc 10 ngày không có lý do trong tháng 6/2024. Công ty B đã tổ chức phiên họp kỷ luật với sự tham gia của đại diện công đoàn và quyết định sa thải ông A do vi phạm nghiêm trọng quy định nội bộ của công ty. Công ty B đã tuân thủ quy trình, thông báo và lập biên bản đầy đủ về việc sa thải ông A.
Những vấn đề thực tiễn và lưu ý khi thực hiện sa thải
- Đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ quy trình: Nhiều doanh nghiệp không thực hiện đúng quy trình sa thải theo quy định pháp luật, dẫn đến việc sa thải người lao động không hợp lệ, tạo điều kiện cho người lao động khởi kiện và đòi bồi thường.
- Quyền lợi người lao động bị sa thải: Người lao động dù bị sa thải vẫn có quyền yêu cầu thanh toán đầy đủ các khoản tiền lương, tiền công và các chế độ trợ cấp thất nghiệp. Họ cũng có quyền khởi kiện ra tòa án nếu việc sa thải không đúng quy định pháp luật.
- Thời gian thực hiện xử lý kỷ luật: Theo Điều 123 Bộ luật Lao động, thời gian xử lý kỷ luật lao động không được quá 6 tháng kể từ khi phát hiện hành vi vi phạm, nếu quá thời hạn này thì không được phép xử lý kỷ luật bằng hình thức sa thải.
- Tranh chấp lao động: Trong thực tế, nhiều trường hợp tranh chấp lao động liên quan đến sa thải không chỉ do vi phạm nội quy mà còn liên quan đến yếu tố cá nhân, dẫn đến các tranh cãi về tính hợp lý của quyết định sa thải. Người sử dụng lao động cần lưu ý khi đưa ra quyết định này.
Kết luận
Việc sa thải người lao động là biện pháp kỷ luật nghiêm khắc, yêu cầu phải được thực hiện đúng quy định pháp luật để tránh những hậu quả pháp lý không mong muốn. Người lao động dù bị sa thải vẫn có quyền lợi cụ thể theo quy định của pháp luật, và có thể yêu cầu bồi thường nếu việc sa thải không đúng quy trình. Do đó, người sử dụng lao động cần thận trọng khi áp dụng biện pháp sa thải, đặc biệt là trong việc tuân thủ quy trình kỷ luật lao động.
Để biết thêm thông tin chi tiết, bạn có thể tham khảo các bài viết tại Luật PVL Group hoặc xem thêm các ý kiến pháp lý tại trang Báo Pháp Luật.
