Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài không. Tìm hiểu quy định pháp luật và thủ tục cần thực hiện trong bài viết này.
I. Có thể khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài không?
Việc khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài là hoàn toàn có thể thực hiện được theo quy định của pháp luật Việt Nam. Thừa kế là một quyền lợi của những người có liên quan đến tài sản của người đã qua đời. Trong trường hợp một hoặc nhiều bên thừa kế đang sinh sống ở nước ngoài, pháp luật Việt Nam vẫn bảo vệ quyền thừa kế của họ. Tuy nhiên, khi xử lý thừa kế có yếu tố nước ngoài, cần phải tuân thủ các quy định về tố tụng dân sự có yếu tố nước ngoài và các quy định liên quan khác.
Bộ luật Dân sự 2015 quy định về thừa kế có yếu tố nước ngoài, bao gồm cả việc giải quyết tranh chấp thừa kế khi một bên thừa kế đang ở nước ngoài. Điều này bao gồm quyền khởi kiện, yêu cầu chia di sản và bảo vệ quyền lợi của người thừa kế, bất kể họ đang sinh sống ở đâu.
II. Căn cứ pháp lý về khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài
Các căn cứ pháp lý chính bao gồm:
- Bộ luật Dân sự 2015:
- Điều 663: Quy định về việc áp dụng pháp luật trong các tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài. Theo đó, tòa án Việt Nam có thể giải quyết các tranh chấp thừa kế khi tài sản hoặc một phần tài sản liên quan nằm tại Việt Nam.
- Điều 680: Quy định về thừa kế có yếu tố nước ngoài, cho phép áp dụng pháp luật nước ngoài nếu người thừa kế hoặc người để lại di sản đang sinh sống ở nước ngoài.
- Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015:
- Điều 469: Quy định về thẩm quyền của tòa án Việt Nam trong các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, bao gồm các tranh chấp thừa kế.
- Điều 470: Quy định về việc công nhận và thi hành các bản án, quyết định dân sự của tòa án nước ngoài tại Việt Nam.
- Hiệp định tương trợ tư pháp quốc tế: Trong trường hợp quốc gia nơi một bên thừa kế đang sống có hiệp định tương trợ tư pháp với Việt Nam, quá trình giải quyết tranh chấp sẽ dễ dàng hơn.
III. Cách thực hiện thủ tục khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài
- Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện:
- Đơn khởi kiện: Đơn khởi kiện cần nêu rõ lý do yêu cầu tòa án giải quyết tranh chấp thừa kế, nêu rõ bên thừa kế đang sống ở nước ngoài và tài sản thừa kế liên quan.
- Giấy tờ liên quan đến quyền thừa kế: Bao gồm giấy khai sinh, giấy chứng tử của người để lại di sản, di chúc (nếu có), và các giấy tờ liên quan đến tài sản thừa kế.
- Chứng từ hợp pháp hóa lãnh sự: Nếu có các tài liệu từ nước ngoài, chúng phải được dịch sang tiếng Việt và hợp pháp hóa lãnh sự theo quy định.
- Nộp đơn tại tòa án có thẩm quyền:
- Đơn khởi kiện cần được nộp tại tòa án Việt Nam, nơi có tài sản thừa kế hoặc nơi cư trú của một trong các bên thừa kế tại Việt Nam.
- Giải quyết tranh chấp qua hòa giải và xét xử:
- Tòa án sẽ tổ chức hòa giải trước khi đưa vụ việc ra xét xử. Nếu hòa giải thành công, tranh chấp sẽ được giải quyết qua thỏa thuận. Nếu hòa giải không thành công, tòa án sẽ tiến hành xét xử theo quy định của pháp luật.
- Thi hành bản án tại nước ngoài (nếu cần):
- Trong trường hợp tài sản nằm ở nước ngoài hoặc một bên thừa kế đang ở nước ngoài, người thừa kế có thể yêu cầu tòa án nước ngoài công nhận và thi hành phán quyết của tòa án Việt Nam theo quy trình tư pháp quốc tế.
IV. Những vấn đề thực tiễn khi khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài
- Sự khác biệt về pháp luật giữa các quốc gia: Mỗi quốc gia có quy định khác nhau về thừa kế, điều này có thể gây khó khăn khi xét xử và thi hành các bản án thừa kế quốc tế. Người thừa kế cần nắm rõ cả pháp luật Việt Nam và pháp luật của nước mà bên thừa kế đang sống để đảm bảo quyền lợi.
- Vấn đề liên quan đến thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự: Các tài liệu liên quan đến thừa kế từ nước ngoài cần phải được dịch thuật và hợp pháp hóa lãnh sự trước khi nộp tại tòa án Việt Nam. Đây là một bước quan trọng để đảm bảo tính hợp lệ của các tài liệu trong quá trình xét xử.
- Khó khăn về mặt thời gian và chi phí: Quá trình khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài có thể kéo dài và tốn kém, bao gồm cả việc thuê luật sư, dịch thuật tài liệu và thực hiện các thủ tục tại tòa án.
V. Ví dụ minh họa về việc khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài
Ông A, một người Việt Nam sinh sống tại Anh, qua đời và để lại tài sản bao gồm một căn hộ tại Việt Nam và một khoản tiền trong ngân hàng tại Anh. Con trai của ông A, đang sinh sống tại Việt Nam, yêu cầu tòa án Việt Nam giải quyết phần tài sản tại Việt Nam và phân chia theo di chúc.
Người con này đã nộp đơn khởi kiện tại tòa án Việt Nam để yêu cầu phân chia di sản, đồng thời hợp pháp hóa lãnh sự các tài liệu từ Anh để sử dụng trong quá trình xét xử. Sau khi tòa án Việt Nam ra phán quyết, người con này đã yêu cầu tòa án Anh công nhận và thi hành phán quyết liên quan đến khoản tiền trong ngân hàng.
VI. Những lưu ý khi khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài
- Chuẩn bị đầy đủ tài liệu pháp lý: Người thừa kế cần chuẩn bị kỹ lưỡng các tài liệu pháp lý liên quan đến quyền thừa kế, bao gồm giấy khai sinh, giấy chứng tử, và các giấy tờ về tài sản thừa kế.
- Hợp pháp hóa các tài liệu từ nước ngoài: Các giấy tờ liên quan đến thừa kế từ nước ngoài phải được hợp pháp hóa lãnh sự và dịch thuật sang tiếng Việt trước khi sử dụng tại tòa án Việt Nam.
- Tư vấn luật sư chuyên nghiệp: Khi giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài, người thừa kế nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các luật sư có kinh nghiệm về luật quốc tế và thừa kế để bảo vệ quyền lợi của mình.
VII. Kết luận
Việc khởi kiện thừa kế khi một bên đang sống ở nước ngoài là hoàn toàn có thể theo quy định của pháp luật Việt Nam. Tuy nhiên, để đảm bảo quyền lợi, người thừa kế cần tuân thủ các quy định về tố tụng có yếu tố nước ngoài, chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ pháp lý và hợp pháp hóa tài liệu từ nước ngoài. Luật PVL Group sẵn sàng hỗ trợ bạn trong quá trình bảo vệ quyền lợi thừa kế quốc tế, giúp bạn giải quyết các tranh chấp một cách hiệu quả nhất.
Tìm hiểu thêm về quy trình giải quyết tranh chấp thừa kế tại Luật PVL Group – chuyên mục thừa kế hoặc tham khảo thêm thông tin từ Báo Pháp Luật.
