Giấy phép xuất khẩu sản phẩm từ trồng cây dược liệu là văn bản pháp lý cho phép doanh nghiệp đưa các sản phẩm có nguồn gốc từ cây dược liệu ra thị trường quốc tế, đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam và phù hợp với yêu cầu của nước nhập khẩu. Cùng Luật PVL Group tìm hiểu đầy đủ và chính xác qua bài viết này.
1. Giới thiệu về giấy phép xuất khẩu sản phẩm từ trồng cây dược liệu
Xuất khẩu sản phẩm từ cây dược liệu là một trong những lĩnh vực tiềm năng trong chiến lược phát triển ngành dược liệu Việt Nam. Những loại cây như đinh lăng, ba kích, hà thủ ô, sâm bố chính, cà gai leo… đang ngày càng được thị trường quốc tế ưa chuộng nhờ giá trị dược tính cao và nguồn gốc từ vùng nhiệt đới.
Tuy nhiên, không phải bất kỳ cá nhân hay doanh nghiệp nào cũng có thể tự ý xuất khẩu những sản phẩm từ cây dược liệu. Bởi vì cây dược liệu và sản phẩm liên quan thuộc nhóm hàng hóa đặc thù chịu sự quản lý của nhiều cơ quan chức năng như: Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Tổng cục Hải quan…
Do đó, để hợp pháp hóa hoạt động xuất khẩu, doanh nghiệp bắt buộc phải xin giấy phép xuất khẩu hoặc thực hiện thủ tục xuất khẩu theo hình thức xuất khẩu có điều kiện. Đặc biệt, đối với những sản phẩm là thuốc, nguyên liệu làm thuốc, hoặc cây dược liệu thuộc danh mục cấm/thắt chặt quản lý, việc xin phép là yêu cầu bắt buộc.
Ngoài ra, sản phẩm muốn xuất khẩu còn phải đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về chất lượng, truy xuất nguồn gốc, kiểm dịch thực vật, hợp chuẩn/hợp quy, hoặc chứng nhận GACP-WHO, hữu cơ nếu phía nước nhập khẩu yêu cầu. Đây là lý do việc xin giấy phép không đơn thuần là một thủ tục hành chính, mà cần sự am hiểu sâu sắc về pháp lý và thương mại quốc tế.
2. Trình tự thủ tục xin giấy phép xuất khẩu sản phẩm từ trồng cây dược liệu
Tùy vào từng loại sản phẩm cụ thể (ví dụ: dược liệu thô, tinh dầu, cao chiết xuất, sản phẩm đóng gói…), doanh nghiệp sẽ phải thực hiện các thủ tục xin giấy phép tại các cơ quan có thẩm quyền khác nhau. Tuy nhiên, quy trình cơ bản có thể khái quát như sau:
Trước tiên, doanh nghiệp cần xác định sản phẩm thuộc loại hình xuất khẩu nào: dược liệu thô, dược liệu đã sơ chế, hay nguyên liệu làm thuốc. Từ đó xác định cơ quan quản lý chuyên ngành (Bộ NN&PTNT, Bộ Y tế hoặc Bộ Công Thương).
Sau đó, doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ gồm các tài liệu liên quan đến xuất xứ nguyên liệu, phương pháp chế biến, chứng nhận chất lượng, kiểm dịch thực vật (nếu là cây dạng thô), và hợp đồng ngoại thương.
Tiếp theo, doanh nghiệp nộp hồ sơ tại một trong các cơ quan sau (tùy từng trường hợp):
Cục Quản lý Y Dược Cổ Truyền – Bộ Y tế (đối với dược liệu dùng làm thuốc).
Cục Bảo vệ Thực vật – Bộ NN&PTNT (nếu sản phẩm là cây sống, rễ, thân, lá dạng thô cần kiểm dịch).
Cục Xuất Nhập khẩu – Bộ Công Thương (nếu hàng hóa thuộc nhóm cần hạn ngạch, quản lý xuất khẩu theo điều kiện).
Hải quan cửa khẩu xuất (thực hiện kiểm tra hàng hóa và các giấy tờ liên quan).
Cuối cùng, sau khi được cấp phép hoặc xác nhận đủ điều kiện xuất khẩu, doanh nghiệp làm thủ tục hải quan, xuất khẩu lô hàng theo quy định tại cửa khẩu.
3. Thành phần hồ sơ xin giấy phép xuất khẩu sản phẩm từ trồng cây dược liệu
Thành phần hồ sơ xin giấy phép xuất khẩu sản phẩm từ cây dược liệu thường bao gồm:
Đơn đề nghị cấp giấy phép xuất khẩu hoặc văn bản đăng ký xuất khẩu (tùy loại sản phẩm).
Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh có ngành nghề phù hợp (trồng trọt, chế biến dược liệu, xuất nhập khẩu, thương mại quốc tế…).
Hợp đồng xuất khẩu, invoice, packing list: thể hiện rõ sản phẩm, số lượng, trị giá và bên mua.
Tài liệu chứng minh nguồn gốc sản phẩm: có thể là giấy chứng nhận vùng trồng, hợp đồng thu mua dược liệu, hoặc hồ sơ truy xuất nguồn gốc.
Chứng nhận kiểm dịch thực vật (nếu xuất hàng dạng tươi, khô nguyên bản): do Chi cục Bảo vệ thực vật địa phương cấp.
Chứng nhận chất lượng sản phẩm: như kết quả kiểm nghiệm thành phần, chỉ tiêu vi sinh, hàm lượng hoạt chất.
Chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy hoặc chứng nhận GACP-WHO: trong trường hợp xuất sang các thị trường yêu cầu tiêu chuẩn cao.
Giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm hoặc chứng nhận hữu cơ: áp dụng cho sản phẩm dùng làm thực phẩm hoặc dược phẩm chức năng.
Phiếu an toàn hóa chất (MSDS): với sản phẩm đã qua chiết xuất, điều chế.
Một số trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp cần chuẩn bị thêm giấy phép khai thác cây dược liệu tự nhiên (nếu có khai thác), giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) hoặc giấy chứng nhận HALAL, KOSHER tùy thị trường xuất khẩu.
4. Những lưu ý quan trọng khi xuất khẩu sản phẩm từ cây dược liệu
Thứ nhất, doanh nghiệp cần xác định rõ sản phẩm thuộc loại “thuốc”, “nguyên liệu làm thuốc” hay “thực phẩm chức năng”, vì mỗi nhóm hàng có cơ chế cấp phép và quản lý khác nhau. Nếu xác định sai có thể bị trả hồ sơ hoặc xử phạt hành chính.
Thứ hai, với những sản phẩm chưa qua chế biến sâu, vẫn giữ hình dạng tự nhiên như rễ khô, thân phơi khô, vỏ cây, doanh nghiệp bắt buộc phải xin giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật để xuất khẩu, ngay cả khi sản phẩm đã được sấy khô, đóng bao.
Thứ ba, một số loại cây dược liệu thuộc danh mục giống cây trồng quý hiếm, cây có nguồn gốc hoang dã, hoặc thuộc danh sách CITES, cần phải xin giấy phép khai thác, giấy phép xuất khẩu đặc biệt hoặc giấy phép CITES tùy thị trường.
Thứ tư, một số nước nhập khẩu như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ yêu cầu rất cao về tiêu chuẩn chất lượng và truy xuất nguồn gốc. Nếu doanh nghiệp không có chứng nhận hữu cơ, GACP-WHO, GlobalG.A.P hoặc hệ thống truy xuất nguồn gốc rõ ràng thì khó được thông quan tại nước nhập khẩu.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần nắm chắc quy định hải quan và thương mại quốc tế, bởi nếu sai sót ở khâu kiểm hóa, niêm phong container hoặc khai sai mã HS có thể dẫn đến bị phạt, bị giữ hàng hoặc từ chối xuất cảnh.
Cuối cùng, mọi giấy tờ phải khớp nhau từ số lượng, mô tả sản phẩm đến mã HS và đơn vị tính. Doanh nghiệp cần rà soát toàn bộ hợp đồng thương mại, invoice và packing list để đảm bảo đồng bộ với hồ sơ xuất khẩu.
5. Luật PVL Group – Hỗ trợ chuyên nghiệp thủ tục xuất khẩu cây dược liệu
Việc xin giấy phép xuất khẩu sản phẩm từ cây dược liệu đòi hỏi sự am hiểu chuyên sâu không chỉ về pháp luật nội địa mà còn cả quy định thương mại quốc tế, tiêu chuẩn kiểm dịch và chứng nhận chất lượng. Đây là thủ tục phức tạp và có thể phát sinh nhiều rủi ro nếu doanh nghiệp không có kinh nghiệm.
Luật PVL Group là đơn vị có kinh nghiệm thực tiễn trong lĩnh vực dược liệu và thương mại quốc tế, sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp:
Tư vấn xác định đúng nhóm sản phẩm để xin giấy phép phù hợp.
Hỗ trợ xây dựng hồ sơ xuất khẩu trọn gói, từ giấy phép đến chứng nhận kiểm dịch, chất lượng, truy xuất nguồn gốc.
Đại diện làm việc với Cục Quản lý Y Dược Cổ Truyền, Cục BVTV, Cục Xuất nhập khẩu, Hải quan cửa khẩu và các đơn vị liên quan.
Hỗ trợ chứng nhận GACP-WHO, chứng nhận hữu cơ, hợp quy sản phẩm, HALAL, CFS, nếu doanh nghiệp cần.
Tối ưu hóa quy trình khai báo hải quan, đảm bảo đúng mã HS, đúng lượng, đúng tờ khai, đúng chuẩn xuất khẩu.
Với sự đồng hành của Luật PVL Group, doanh nghiệp có thể hoàn toàn yên tâm khi xuất khẩu sản phẩm từ cây dược liệu một cách hợp pháp, nhanh chóng và chuyên nghiệp.
👉 Tham khảo thêm các dịch vụ pháp lý liên quan tại:
https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
