Tiêu chuẩn quốc gia TCVN về quy trình thực hành tốt trong trồng lúa là gì? Cùng tìm hiểu quy trình áp dụng, hồ sơ, lưu ý quan trọng và cách Luật PVL Group hỗ trợ nhanh, đúng quy định.
1. Giới thiệu về tiêu chuẩn quốc gia TCVN về quy trình thực hành tốt trong trồng lúa
Tiêu chuẩn quốc gia TCVN về quy trình thực hành tốt trong trồng lúa là bộ tiêu chuẩn kỹ thuật do Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành, định hướng việc sản xuất lúa theo hướng an toàn, bền vững, truy xuất được nguồn gốc và bảo vệ môi trường. Đây là một trong những cơ sở để xây dựng mô hình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalG.A.P hoặc các tiêu chuẩn xuất khẩu khác.
Trong hệ thống tiêu chuẩn quốc gia (TCVN), tiêu chuẩn về quy trình thực hành tốt trong trồng lúa được xây dựng dựa trên các nguyên tắc GAP (Good Agricultural Practices), hướng đến việc kiểm soát toàn bộ quá trình sản xuất từ chọn giống, làm đất, sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thu hoạch, bảo quản và vận chuyển sản phẩm. Mục tiêu là bảo đảm an toàn thực phẩm, bảo vệ sức khỏe người sản xuất, người tiêu dùng và môi trường sinh thái.
Một trong những tiêu chuẩn phổ biến được áp dụng trong lĩnh vực này là TCVN 11892-1:2017 – Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP) – Phần 1: Trồng trọt. Mặc dù đây là tiêu chuẩn mang tính hướng dẫn, nhưng nhiều chương trình hỗ trợ kỹ thuật và chính sách khuyến nông ở Việt Nam đều sử dụng TCVN này làm nền tảng để cấp giấy chứng nhận VietGAP hoặc xét duyệt các dự án vùng nguyên liệu lúa.
Việc áp dụng và tuân thủ đúng TCVN không chỉ giúp người trồng lúa nâng cao giá trị nông sản mà còn tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận các thị trường khó tính, mở rộng xuất khẩu, đồng thời tham gia vào các chuỗi cung ứng bền vững theo định hướng của ngành nông nghiệp hiện đại.
2. Trình tự thủ tục áp dụng tiêu chuẩn TCVN trong trồng lúa
Việc áp dụng tiêu chuẩn TCVN trong trồng lúa không phải là một loại giấy phép hành chính bắt buộc, mà là quá trình doanh nghiệp hoặc nhóm nông dân tổ chức sản xuất tuân theo bộ tiêu chuẩn kỹ thuật đã được ban hành. Tuy nhiên, để được công nhận hoặc chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn TCVN, tổ chức/cá nhân cần tuân thủ theo trình tự sau:
Bước 1: Đăng ký áp dụng tiêu chuẩn TCVN
Doanh nghiệp hoặc hộ nông dân có thể đăng ký áp dụng tiêu chuẩn TCVN 11892-1:2017 thông qua việc xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp, xác định vùng canh tác, diện tích, giống lúa và quy trình kỹ thuật tương ứng. Tổ chức có thể lựa chọn áp dụng riêng hoặc kết hợp với chương trình VietGAP.
Bước 2: Tổ chức tập huấn, đào tạo kỹ thuật
Các hộ sản xuất, người lao động tham gia cần được tập huấn về nội dung tiêu chuẩn TCVN: quản lý đất, nước, phân bón, thuốc BVTV, thu hoạch, an toàn lao động và vệ sinh môi trường. Đây là điều kiện tiên quyết giúp người sản xuất hiểu và thực hành đúng kỹ thuật.
Bước 3: Xây dựng hệ thống hồ sơ, ghi chép
Toàn bộ hoạt động sản xuất phải được ghi chép đầy đủ vào sổ nhật ký: từ ngày gieo mạ, cấy, sử dụng vật tư, phân bón, thuốc BVTV, đến ngày thu hoạch và bảo quản. Sổ ghi chép là căn cứ để tổ chức chứng nhận hoặc cơ quan chuyên môn kiểm tra việc tuân thủ tiêu chuẩn.
Bước 4: Đăng ký chứng nhận phù hợp TCVN (nếu có nhu cầu)
Sau một hoặc vài vụ sản xuất, tổ chức có thể đề nghị tổ chức chứng nhận (như Quacert, Vinacontrol, VinaCert…) đánh giá việc tuân thủ tiêu chuẩn TCVN/VietGAP. Nếu đạt yêu cầu, cơ sở sẽ được cấp giấy chứng nhận trong thời hạn nhất định.
Bước 5: Duy trì và cải tiến quy trình sản xuất
Ngay cả khi không đăng ký chứng nhận, việc áp dụng TCVN vẫn cần được duy trì thường xuyên để bảo đảm hiệu quả canh tác và giảm rủi ro từ thị trường. Tổ chức nên thường xuyên cập nhật tiêu chuẩn mới và cải tiến kỹ thuật phù hợp với thực tế địa phương.
3. Thành phần hồ sơ cần chuẩn bị khi áp dụng và chứng nhận theo tiêu chuẩn TCVN trong trồng lúa
Khi áp dụng tiêu chuẩn TCVN hoặc đăng ký chứng nhận sản xuất theo TCVN 11892-1:2017, tổ chức/cá nhân cần chuẩn bị các hồ sơ, tài liệu kỹ thuật như sau:
Bản mô tả quy trình sản xuất lúa theo tiêu chuẩn TCVN: từ làm đất, giống, bón phân, chăm sóc đến thu hoạch và bảo quản.
Sổ ghi chép nhật ký sản xuất: các hoạt động canh tác theo từng ngày, sử dụng vật tư, thuốc BVTV, phân bón, số lần tưới tiêu, biện pháp phòng ngừa sâu bệnh…
Bản đồ vùng sản xuất: diện tích, ranh giới, hệ thống kênh mương, vị trí nhà kho, nhà vệ sinh, khu xử lý rác, vùng đệm (nếu có).
Danh sách các hộ sản xuất (đối với tổ chức sản xuất theo nhóm, hợp tác xã).
Tài liệu đào tạo, tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho nông dân về quy trình sản xuất an toàn.
Tài liệu đánh giá nội bộ: biểu mẫu kiểm tra định kỳ việc tuân thủ tiêu chuẩn TCVN tại từng hộ sản xuất hoặc từng lô ruộng.
Hợp đồng thuê đất hoặc giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (nếu là doanh nghiệp đầu tư sản xuất trực tiếp).
Các tài liệu khác như: kế hoạch phòng chống thiên tai, kế hoạch xử lý sự cố môi trường, biện pháp an toàn lao động.
Các hồ sơ này cần được lưu trữ đầy đủ để phục vụ công tác đánh giá, giám sát và làm căn cứ khi đăng ký chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia hoặc xuất khẩu sản phẩm sang thị trường nước ngoài.
4. Những lưu ý quan trọng khi áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN về quy trình thực hành tốt trong trồng lúa
Việc áp dụng TCVN trong sản xuất lúa là một tiến trình liên tục và cần có sự thay đổi tư duy từ sản xuất truyền thống sang sản xuất có kiểm soát. Dưới đây là những lưu ý quan trọng:
Không nên xem TCVN là rào cản, mà là cơ hội để nâng cao chất lượng, giá trị và khả năng cạnh tranh cho hạt gạo Việt Nam, đặc biệt là tại các thị trường xuất khẩu.
Việc ghi chép đầy đủ nhật ký sản xuất không chỉ phục vụ kiểm tra mà còn giúp người nông dân chủ động kiểm soát dịch hại, chi phí đầu vào và năng suất thu hoạch.
Sử dụng thuốc BVTV, phân bón phải theo đúng danh mục cho phép, có thời gian cách ly hợp lý, tuyệt đối không lạm dụng hóa chất. Đây là yếu tố thường xuyên bị đánh trượt khi đánh giá chứng nhận.
Cần đầu tư hạ tầng cơ sở như kho bảo quản, khu xử lý bao bì, nhà vệ sinh, khu chứa rác để đảm bảo vệ sinh môi trường và an toàn thực phẩm theo yêu cầu tiêu chuẩn.
Đối với nhóm hộ hoặc hợp tác xã, cần có điều phối viên kỹ thuật để tổ chức tập huấn, giám sát và tổng hợp hồ sơ, tránh tình trạng thực hiện không đồng bộ, làm giảm hiệu quả sản xuất.
Tiêu chuẩn TCVN có thể được cập nhật theo thời gian. Vì vậy, người sản xuất cần thường xuyên theo dõi thông tin từ Bộ Khoa học và Công nghệ hoặc đơn vị tư vấn chuyên ngành để cập nhật kịp thời.
5. Luật PVL Group – Đơn vị tư vấn áp dụng tiêu chuẩn TCVN trong trồng lúa chuyên nghiệp
Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn pháp lý và phát triển nông nghiệp bền vững, Luật PVL Group tự hào là đơn vị hàng đầu cung cấp dịch vụ tư vấn áp dụng và chứng nhận tiêu chuẩn quốc gia TCVN trong trồng lúa, hướng đến nền sản xuất nông nghiệp an toàn, hiện đại và hội nhập quốc tế.
Dịch vụ của Luật PVL Group bao gồm:
Tư vấn chi tiết nội dung tiêu chuẩn TCVN 11892-1:2017 và các tiêu chuẩn liên quan.
Xây dựng quy trình sản xuất phù hợp theo đặc điểm vùng trồng và năng lực tổ chức sản xuất.
Hướng dẫn ghi chép hồ sơ, nhật ký sản xuất theo biểu mẫu chuẩn.
Tổ chức tập huấn, đào tạo kỹ thuật cho nông dân, điều phối viên và nhân sự quản lý vùng sản xuất.
Hỗ trợ soạn thảo hồ sơ đăng ký chứng nhận VietGAP hoặc chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn TCVN.
Đại diện làm việc với tổ chức chứng nhận, cơ quan nhà nước và theo dõi kết quả đánh giá.
Nếu bạn đang cần áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN vào vùng sản xuất lúa, xây dựng thương hiệu gạo an toàn hoặc muốn đăng ký chứng nhận để mở rộng thị trường, hãy liên hệ ngay với Luật PVL Group để được tư vấn và hỗ trợ chuyên nghiệp, nhanh chóng, hiệu quả.
👉 Xem thêm các bài viết liên quan tại:
https://luatpvlgroup.com/category/doanh-nghiep/
